Merkez Bankası Neden Sınırsız Para Basıp insanlara Dağıtmıyor ?

Kredi: Banknot

Merkez bankaları para basma yetkilerini ellerinde bulunduran kurumlardır. Peki neden sınırsız para basıp vatandaşlarına dağıtmıyorlar? Bunu yaparsa neler olur?

Merkez bankaları birçok ülkede olduğu gibi bizim ülkemizde de para basma yetkisini tek başına elinde bulunduran kurumdur. Bu bilginin ardından hemen bir parantez açarak şunu da belirtmeliyiz ki madeni paralar devletin kontrolünde bulunan darphanede basılır. Bu bilgiyi de verdikten sonra asıl konumuz olan banknot paraya gelelim. Banknot para yani halk arasındaki kullanımı ile kâğıt para merkez bankaları tarafından basılır. Bu yetki ülkemizde anayasa ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na aittir. Merkez bankaları hakkında verdiğimiz bu genel bilgilerden sonra asıl sorumuza gelelim. Para basma yetkisi olan merkez bankası sınırsız para basıp neden her ay vatandaşlara dağıtmıyor? Ekonomi kuralları gereği Merkez bankalarının sınırsız para basmasının paranın değerini düşürdüğü genel olarak bilinmektedir.

Bolivar ve karşılığını gösteren bu fotoğraf değersiz parayı özetlemektedir.

Bu terimsel bilginin dışında böyle bir durumun olamama sebebi günlük hayatımızda karşımıza çıkmakta olan bir durum sebebi iledir. Bilindiği üzere günlük hayatımızda çoğu kurum ve kuruluşların hizmetlerini kullanmaktayız. Bu hizmetlere örnek verecek olursak, ekmek almaya gittiğimiz fırın ve çalışanları, elektrik ihtiyacımızı karşılayan elektrik şirketleri ve ustalar, ulaşım ihtiyacımızı karşılayan toplu taşıma araçları ve şoförler, sağlık ihtiyacımızı karşıladığımız hastaneler ve sağlık çalışanları vb. Bu örnekleri çoğaltmamız mümkündür ancak bu kurumların ve bu hizmeti bizlere sağlayan çalışanların hepsinin bir ortak noktası öne çıkmaktadır. Bu ortak nokta ise bu hizmetleri bizlere sağlayan kurumlar ve kişiler bu hizmetler karşılığında bizlerden maddi bir gelir elde etmektedirler. Halk arasında kullanılan tanımı ile hizmet karşılığı para almaktadırlar. Sorumuzun cevabı işte tam da burada ortaya çıkmaktadır. Eğer bu hizmet sağlayıcılarına merkez bankası her ay para basarak düzenli bir şekilde ödeme yapıyor olsaydı bu kişiler de kendilerini bu işleri yapmak zorunda hissetmeyecek ve bizler de bu hizmetleri alamıyor duruma gelecektik. İşte bu işlemin gerçekleşmemesinin arkasında yatan toplumsal sebep tam da budur. Para kazanmak için bu hizmetleri sağlayan onlarca kurum ve meslek sahipleri amaçları olan para kazanma durumunu merkez bankasının sınırsız olarak basıp ardından vatandaşlara dağıtmış olduğu para ile karşılamakta olacaklardır. Tüm bu durumun sonuçları göz önünde tutulduğunda toplumda üreten kimse kalmayacağı için büyük bir aksaklık oluşacaktır. İşte tüm bu durumlar düşünülerek merkez bankaları sınırsız para basıp dağıtma imkanına sahip olsa dahi bunu yapmayı tercih etmemektedir.