Psikolojide Seçimlerin Yeri

Kredi: https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fderki.com%2Fruhsallik%2Ffarkli-secimlerin-gerekliligi&psig=AOvVaw0JTEzKTG3_FlaJF7kGjV0T&ust=1629024504625000&source=images&cd=vfe&ved=0CAsQjRxqFwoTCPDooKursPICFQAAAAAdAAAAABAp

Kaderimizin ne kadarı seçimlerimize bağlı? Peki ya hayat seçimlerimiz kadar mı? Psikolojinin perspektifinde seçimlerimizin önemi ve hayatımızın seçimlerimiz ile etkileşimi üzerine konuşacağız. Bununla birlikte seçimlerimizin sorumluluğunu üstleneceğiz.

Bazı insanlar hayatın seçimler üzerine kurulu olduğunu düşünür. Bazı insanlar ise buna karşı çıkar. Her iki tarafta yer alanlar da kendilerine göre haklıdır, herkes doğru olduğunu düşündüğü tarafı seçer. Peki ya seçimlerimiz bizi doğru olana götürmediğinde ne yapmalıyız? Seçimlerimizi neye göre yapmalıyız? Aklımıza, mantığımıza mı uymalıyız yoksa kalbimize, duygularımıza mı? Evet birçok soru var, yüzyıllardır cevaplanmayan soruların arasında bu sadece tek bir sorudur.

Seçimlerimizi etkileyen onlarca sebep vardır. Bu sebepler; kültür, yaşadığımız coğrafya, etnik kimliğimiz, ırkımız, konuştuğumuz dil, din ve daha nice ayırt edici sebeplerden dolayı aynı olaya farklı pencerelerden kafa uzatırız. İşte bu sebepler ışında mantığımızla ya da duyularımızla karar veririz. Bazen insanlar duyguların ve mantığın ortak karar verdiği bir tarafı seçer ama sonu hiç beklemediği gibi olabilir. Hayal kırıklıkları, üzüntüler, kaygılar, boğuluyormuş gibi hissetmek ve daha nice duygu bir anda daha seçimin teni soğumadan akbaba gibi tepemize üşüşür. Psikolojide önemli bir yer edinmiş Glasser tarafından ortaya atılmış olan gerçeklik terapisi tam bu noktada insanların yardımına koşar. Gerçeklik terapisine göre insanlar yaptıkları seçimlerin sorumluluğunu aldıkları kadar sağlıklıdır. “Gerçeklik terapistleri, ruh hastalıklarının kökeni olarak yanlış yapılmış seçimleri gösterir. İnsanların yaşamış olduğu duygusal problemler, ihtiyaçlarını karşılamak için sorumlu davranışlar kazanmamış olmalarından kaynaklanır. Önemli olan insanların yaptıkları seçimlerin farkına varması ve bunların sorumluluğunu almasıdır.” (Altındaş ve Gültekin, 2005). Burada önemle altı çizileni metaforlaştıracak olursak bir araba yarışında gibiyiz; ihtiyaçlarımız, tutumlarımız, ilgilerimiz, hislerimiz ve beklentilerimizin hepsi arabanın içinde biz ise seçimler için direksiyondayız. Yarış başladığında yukarı doğru çıkarken az önce saydıklarım bizi yavaşlatır ya da tam tersi aşağıya inerken yükümüz çok olduğundan bizi hızlandırır. Burada önemli olan hangi yolu seçeceğimiz ve bizi hangi yolun finale en önce ulaştıracağını düşünmemizdir. Seçimlerimiz bizi birinci de yapabilir, sonuncu da yapabilir. Gerçeklik terapisinin de demek istediği gibi birinci veya sonuncu olsak da seçimlerimizin sorumluluğunu almalıyız. Gurin; “Kuramın temel amacı, bireyin kendi davranışları ve sorumluluğunu yüklenmesidir ki bu da ruh sağlığına eşittir” (Altındaş ve Gültekin, 2005). Sonuç olarak seçimi neye göre yaptığımız önemli değildir, bu seçimleri benimsediğimiz ve doğru ya da yanlış yapılan seçimlerin sorumluluğunu aldığımız kadar sağlıklıyız.