Tarihi Lezzet: Çiğ Köfte - LezzetCase

Geçmişten günümüze çiğ köfte "etli mi olur etsiz mi" tartışmasıyla kalmayıp aynı zamanda çok farklı tariflerle sofralarımızda yerini almıştır. Peki siz hangi taraftasınız; klasik tariflerden vazgeçemeyenlerden mi yoksa yenilik olmazsa olmazım, klasik tariflerle yetinemem diyenlerden mi? Gelin birkaç çiğ köfte tarifine göz atıp karar verelim!

Tüm Türkiye'yi saran, asırlar boyunca varlığını korumuş bu vazgeçilmez lezzetin tarihine değinmek başlamak olmaz elbette. Rivayete göre Kral Nemrut, Hz. İbrahim'i tek tanrıya inandırdığı için cezalandırmak ister ve daha önce görülmemiş büyüklükte bir ateşin içinde yakmak ister. Her ne kadar Hz. İbrahim bu ateşten kurtulmuş olsa da yöre halkı bu ateşin büyüklüğünden ve dehşetinden kötü etkilenmiş ve kimse yeniden ateş yakmaya cesaret edememiştir. Kimsenin ateş yakmaya cesaret edemediği bu dönemde yemekleri de çiğ yemeye başlamışlardır. Ancak eti çiğ yemek pek mümkün olmadığından baharatlar ve bulgurla yoğurmuşlar ve etin yoğurulması eti yumuşatmış, yenilebilir bir hal almıştır. Başka bir rivayete göre ise Kral Nemrut Hz. İbrahimi görülmemiş büyüklükte bir ateşte yaktırmak için tüm halkın odunlarını toplatmış ve evlerinde ateş yakmalarını yasaklamıştır.  Bu sırada dağda avlandığı için bu emirden habersiz olan bir avcı, avladığı geyiği evine getirerek eşinden pişirmesini ister. Eşi kralın ateş yakma yasağını anlatır. Avcı da çaresiz emre itaat eder ama çok üzülür. Üzüldüğünü gören eşi, etin yağsız bir tarafını taşla döve döve ezmiş ve içine bulgur, biber ve tuz katarak ezdiği eti iyice yoğurmuştur. Böylece çiğ köfte ortaya çıkmıştır. Her ne kadar çıkışına dair farklı rivayetler olsa da bu tarihi lezzetin sofralarımızdan eksik edilmediği kesin. Elbette geçmişten günümüze tek bir tarifle yetinmekle kalınmamış, çeşitli çiğ köfte tarifleri ortaya çıkmıştır.   

1- Etsiz Çiğ Köfte 

Gerekli Malzemeler: 2,5 su bardağı ince bulgur, 1 çay bardağı zeytinyağı, 1 yemek kaşığı domates salçası, 2 yemek kaşığı biber salçası, 1 soğan, 1 limon suyu, 1,5 su bardağı sıcak su, 4 yemek kaşığı nar ekşisi, 1 çay bardağı isot, 3 yemek kaşığı acı toz kırmızı biber, 1 çay kaşığı tuz

Yapılışı: Bulgur yumuşaması için sıcak suda suyunu çekene kadar bekletilir. Bulgurun yumuşamasını beklerken soğan rendelenir ve fazla suyu sıkılır. Daha sonra bulgurlar yoğurma tepsisine alınır ve suyu sıkılmış soğanlar eklenerek yoğurulmaya başlanır. Geriye kalan malzemeler eklenerek yoğurulmaya devam edilir. İstenilen kıvama gelen çiğ köfte harcından parçalar alınır ve şekil verilir. Şekillendirme sonrası marul ve ekşi ile birlikte servis edilebilir. 

2- Etli Çiğ Köfte

Gerekli Malzemeler: 400 gram ince bulgur, 250 gram çiğ köftelik kıyma, , 1 yemek kaşığı domates salçası, 2 yemek kaşığı biber salçası, 1 soğan, 3 rendelenmiş domates, 2 diş sarımsak, Yarım demet maydanoz, Yarım demet taze soğan, Yarım demet taze nane, 4 yemek kaşığı isot, 2 tatlı kaşığı kimyon, 1 yemek kaşığı tuz, 2 çay kaşığı karabiber

Yapılışı: Öncelikle soğanlar rendelenir veya ince ince doğranır, sarımsaklar dövülür ve birlikte tuz ile ovalanır. Üzerine baharatlar ve salça ilave edildikten sonra bulgur da eklenmeye başlanır. Biraz yoğurulduktan sonra domatesler de eklenir. Yoğrulan bulgurların üzerine birkaç parça buz konulur ve daha sonrasında kıyma eklenir, geriye kalan baharatlar da eklenerek istenilen kıvamı gelene kadar yoğurulmaya devam edilir. En son şekil verilir, marul ve ekşi ile sunuma hazırlanır. 

3- Patatesli Etsiz Çiğ Köfte

Gastronomi şehri Antakya boş durmamış ve çiğ köfteye yeni bir tat getirmiş.

Gerekli Malzemeler: 2,5 su bardağı ince bulgur, 1 çay bardağı zeytinyağı, 1 yemek kaşığı domates salçası, 2 yemek kaşığı biber salçası, 1 soğan, 6-7 dal taze soğan, 5 diş sarımsak, 2-3 patates, 1,5 su bardağı sıcak su, 1 yemek kaşığı nar ekşisi, 2-3 yemek kaşığıisot, 1 yemek kaşığı pul biber, 1 tatlı kaşığı sumak, Yarım limon suyu, Yarım demet maydanoz, 1 çay kaşığı tuz, 1 çay kaşığı karabiber

Yapılışı: Bir taraftan patatesler haşlanmaya bırakılırken diğer taraftan bulgur sıcak suda bekletilir. Bulgurlar yumuşadıktan sonra yoğurulacak kabın yarısına bulgur diğer yarısına rendelenmiş soğan, sarımsak, salçalar, yağ, baharatlar koyulur ve yoğurulmaya başlanır. Aynı zamanda bulgurun kurumaması için bir kase buzlu su veya birkaç parça buz kullanılabilir. Bir süre yoğurulduktan sonra haşlanan patatesler eklenerek ezilir. Damak tadına göre baharatlar da eklendikten sonra şekil verilerek sunuma hazır hale gelir. 

4- Yoğurtlu Çiğ Köfte

Çiğ köftemi hazır almak istemiyorum ama öyle uzun uzun da yoğurmakla uğraşamam diyenlerden misiniz? O zaman bu tarifi denemelisiniz! 

Gereken Malzemeler: 1 su bardağı esmer bulgur, 4 yemek kaşığı zeytinyağı, 3 yemek kaşığı domates salçası, 1 bardak sıcak su, 1 yemek kaşığı yoğurt, 1 limon suyu, 2 yemek kaşığı isot, 1 tatlı kaşığı pul biber, 1 tatlı kaşığı tuz

Yapılışı: Bulgurlar sıcak suda yumuşamaya bırakılır. Yumuşadıktan sonra baharatlar eklenerek malzemeler harmanlanana kadar yoğurulur. Geri kalan malzemeler bir kaba konulup pürüzsüz kıvam alana kadar çırpılır. Çırpılan karışım bulgurun üzerine dökülür ve yeniden karıştırılır. Harç hazır olduğunda yarım saat kadar buzdolabında bekletilir. Sonrasında şekil verilir. 

5- Kuruyemişli Çiğ Köfte

Klasik çiğ köfte tatlarından sıkılmadık mı? O zaman neden yeni tatlar denemeyelim ki..

Gerekli Malzemeler: 3,5 su bardağı ince bulgur, Yarım su bardağı zeytinyağı, 1 yemek kaşığı domates salçası, 1 yemek kaşığı biber salçası, 1 soğan, Yarım paket domates püresi, 2 diş sarımsak, 2-3 patates, 3,5 su bardağı sıcak su, 6 yemek kaşığı nar ekşisi, 1 yemek kaşığı isot, 1 tatlı kaşığı kimyon, 1 çay kaşığı tuz, 1 çay kaşığı karabiber, 200 gram kuruyemiş

Yapılışı: Öncelikle bulgurlar kaynar suda bekletilir. Bulgurlar suyunu çektikten sonra domates püresi, salçalar, zeytinyağı ve baharatlar ilave edilip karıştırılır. Soğan ve sarımsaklar mutfak robotunda çekilip harca eklenir. Daha sonrasında damak zevkinize göre kullanmak istediğiniz kuruyemişler de robottan çekilip ilave edilir. İyice yoğurulduktan sonra şekil verilip istenilen şekilde servis edilebilir.  

Afiyet olsun!