Aşurenin Ortaya Çıkış Hikayesi

Aşure herkese hitap eden, yüzyıllardır gelenek olarak dağıtılan bir tatlı çeşididir. Kökeni İbranice ‘aşara’ olarak telaffuz edilen, on (10) anlamındaki kelimeden gelen aşurenin ortaya çıkış hikayesini biliyor musunuz? Gelin birlikte bakalım.

Aşure nasıl ortaya çıkmıştır?

Aşurenin ortaya çıkışı ‘Nuh Tufanına’ dayanır. Nuh Tufanı insanların içinde bulunduğu ahlaki çöküş sebebiyle ceza olarak gönderilen bir felaket olarak bilinir. Kuran’da Hud Suresi’nde ‘Nuh Tufanı’ anlatılır. Kuran’da anlatılana göre, insanlar ahlaki bir çöküş içerisindedir, Allah’ın emirlerine itaat etmezler. Hz. Nuh bu kavme peygamber olarak gönderilmiştir. Nuh peygamber kavmine doğru yolu göstermek ve İslam’ı anlatmak için görevlendirilmiştir. Yıllar boyu Allah’ın emirlerini kavmine anlatır. Ancak insanlar onun çağrısına cevapsız kalır. Allah Hz. Nuh’a bir gemi yapmasını emreder ve ona yardımcı olarak Hz. Cebrail’i gönderir. Marangoz olan Hz. Nuh’a bu emri yerine getirmek için gereken hazırlığa başlar. Hz. Cebrail’in ve kendine inananların yardımıyla birkaç yılda gemi yapımını tamamlar. Hz. Nuh ona iman edenlerle birlikte mevcut olan her hayvandan birer çift alarak yola çıkar. Onlar ayrıldıktan sonra tufan çıkar. 40 gün boyunca yağmur yağar. Bu felaketten sadece gemiye binenler sağ kurtulur. Sular geri çekilip tufan bitince gemi karaya oturur. Ancak gemide yeterli gıda kalmamıştır. Hz. Nuh Allah’a dua eder. Bunun üzerine, Allah arta kalan yiyeceklerle aşure yapmasını emreder. Bu olay, Hicri yılın ilk ayı olan Muharrem ayının 10. günü gerçekleşir. 

Kültürlere göre aşure tarifindeki farklar nelerdir?

Aşure tarifi farklı kültür ve bölgelere göre değişiklik gösterir. İşte farklı bölgelerden aşure tarifleri;

Türk Aşuresi: Türk Aşuresinin ana malzemeleri buğday, nohut, kuru fasulye ve pirinçten oluşur. Bunun yanında kayısı, üzüm, incir gibi çeşitli kuru meyveler ve fındık, fıstık, ceviz gibi kuruyemişler de isteğe göre eklenir. Ayrıca üzerine süsleme yapmak için nar sıklıkla kullanılır. Hafif bir tatlıdır.

İran Aşuresi: İran Aşuresindeki ana malzemeler Türk Aşuresiyle benzerdir. Bu malzemelere ek olarak çeşitli baharatlar ve bal eklenir. Nispeten daha baharatlı bir tada sahiptir.

Arnavut Aşuresi: Arnavut Aşuresi yapımında buğday ve pirinç dışında farklı olarak kırmızı fasulye kullanılır. Daha sıvı bir kıvamı vardır.

Her bölge kendine özgü malzemeleri kullanarak farklı bir tat elde eder.

Aşurenin bereketi nereden gelir neden komşularla paylaşılır?

İslam dininde paylaşmanın yeri çok önemlidir. Nuh Tufanı olayından sonra gemideki insanların yeterli gıdaya ulaşamaması ve ardından aşure yapması, birlik beraberliği gösterir. Muharrem Ayı boyunca aşure dağıtmak dayanışma ve yardımlaşma kültürünü temsil eder. Aşure dağıtımında din, dil, ırk, gözetmeksizin herkese ikram edilir. Aşurenin içinde birçok farklı malzemenin bulunması bereketi simgeler. Aşure dağıtmanın bolluk, bereket getireceğine inanılır.

Senin için aşurenin vazgeçilmez malzemeleri nelerdir?

Benim için ise aşurenin vazgeçilmez malzemeleri kuru üzüm, kayısı ve fındıktır. Kuru meyvelerin verdiği tat ve cevizin kendine has aroması aşureye farklı bir tat katar.