Anadolu Mutfağından Bir Lezzet: Arabaşı

Anadolu mutfağı zengin lezzetleriyle anlat anlat bitmez. Gelin biz, sizlerle, İç Anadolu'nun vazgeçilmez kış lezzetlerinden Arabaşı yemeğinin-çorbasının hikayesine bakalım.

Anadolu toprakları tarih boyunca farklı etnik grupların uğrak noktası olmuştur. Bir geçiş noktası olan Anadolu toprakları birçok kültüre ev sahipliği yapmıştır, bu kültürler halen birbiriyle iç içe yaşamaktadır, bu kültürel etkilenmeyle de ülkemiz topraklarında çok zengin bir yemek kültürü oluşmuştur.

Benim bahsedeceğim yemek ise Anadolu mutfağının lezzetlerinden: Arabaşı yemeği. Bu yemek yöresel bir çorba olarak adlandırılmakta. Arabaşı çorbası çoğunlukla İç Anadolu bölgesinin mutfağına ait bir lezzettir. Yozgat, Kayseri, Karaman, Niğde, Ankara, Eskişehir, Çorum, Konya, Afyon, Burdur, Muğla, Mersin ve Antalya arabaşının yapıldığı illerdendir.

Özellikle soğuk kış günlerinde yapılan bu özel yemek insanların sevdikleriyle bir araya gelip sosyalleşmesine vesile oluyor. Bu kültürel yemek halen sevilerek eğlenceli bir şekilde yapılıyor ve tüketiliyor. Çorbanın ismi arabaşı olmasına rağmen Arap kültüründe bu yemeğin aynısı veya herhangi bir benzeri bulunmamaktadır, bu da kelimenin Araplarla ilgili olmadığı sonucuna varmamıza neden olmaktadır. Akademik bir çalışmaya göre Azerbaycan Türkçesinin incelenmesi neticesinde iki vakit arasında tüketilen yemek (aş) anlamına gelmektedir. Çorbanın ismi bazı yörelerde Ara-aş veya Ara-aşı olarak da bilinmektedir.

Yöreden yöreye yapımı değişen ve kış mevsiminin vazgeçilmez lezzeti olan arabaşı çorbasının yapımında çoğunlukla tavuk eti, kaz eti ve hindi eti tercih edilmektedir. Arabaşı hamurunun yapımı ise oldukça basit. Ölçüsünü tutturmanın kabiliyet istediği hamurun malzemeleri yalnızca buğday unu, su ve tuzdan oluşmakta.

Çorbanın yapımında soğan, pulbiber, karabiber, domates salçası, biber salçası ve limon kullanılan malzemelerden bazılarıdır; iller arasında kullanılan malzeme ve baharat yönünden de farklılıklar vardır. Arabaşı çorbasının yapımında salça kullanılırken bazı yörelerde çorbada salça kullanımı tercih edilmemektedir.

Haşlanmış ve kemiğinden ayrılmış tavuk etinin tel tel ayrılmasıyla (didilir) beraber kavrulan un, yağ, tuz, baharat ve salçayla bir çorba haline getirilmesi oldukça yaygındır. Hamur ise yukarıda saydığım üç malzemenin karıştırılmasıyla pişiriliyor. Burada püf nokta hamurun tepsiye alınmasından sonra pütürsüz olmasıdır. Muhallebi ve boza arası bir kıvamda olması gereken hamur, ıslak ve yayvan bir tepsiye dökülüyor. Baklava dilimi şeklinde kesilerek ortası çorba kasesini alacak şekilde boş bırakılarak açılıp çorba kasesi ve limon dilimleriyle servis ediliyor. Serviste dikkat edilmesi gereken nokta ise hamurun çok soğuk, çorbanın da çok sıcak olması gerekliliği. Arabaşı çorbası tüketilirken hamur çorba suyuna bandırılır ve çiğnenmeden yutulur.

Ayrıca halk arasında şifalı olduğuna inanılan Arabaşı çorbası bazı illerimizin tescilli lezzetlerindendir.

Afiyet olsun.