Yengeç Sepeti Sendromu Nedir?

Yengeç sepetlerinin ağzı neden açıktır? Ağzı açık bir sepetten kaçamayan yengeçlerin insanlara oldukça benzeyen davranış biçimini duyunca şaşıracaksınız. Yengeçlerin bu davranış biçiminden bahsettiğim ve yengeç anlayışlı insanları çevremizden örneklerle tanımladığım yazımı okuyabilirsiniz.

“Kumsalda yürüyen bir adam, avlanan balıkçıya yaklaştığında kova içerisindeki yakalanmış yengeçleri görür. Kovanın üstü açıktır, kapağı yoktur. Bu durum onu şaşırtır, çünkü yengeçlerin kaçabileceğini düşünür. Balıkçıya sorduğunda 'Evet, tek bir yengeç olsaydı, kesinlikle kaçardı. Ancak, pek çok yengeç varsa, biri kaçmaya çalıştığında diğerleri onu yakalar, kaçamayacağından emin olur, geri kalanlar da aynı kaderi yaşarlar.' yanıtını alır.”

Ağzı açık kaptaki yengeçler aralarından birinin bile kurtulmasına izin vermezler. Onun yerine toplu ölümü seçerler. Tek bir yengecin sepetten çıkması oldukça kolayken birkaç yengeç daha sepete girerse o iş neredeyse imkansızlaşır. Hatta öyle ki sepetten çıkmak için ısrar eden yengeçlerin bacakları dahi kopartılır.

Yengeçlerin bu davranışından ilham alan yengeç sepeti sendromunun örneklerini çevremizde sık sık görüyoruz. Bu sendrom, iş hayatından aile hayatına kadar her alanda başarısızlığa katlanamayan kişilerin etrafındakileri de aşağı çekmesidir.

“Ben yapamıyorsam, kimse yapamasın.”

“Benim elde edemediğimi başkasının elde etmesine izin vermeyeceğim.”

“Ben batıyorsam, herkes batsın.”

Kavram olarak ilk defa Ninotchka Rosca tarafından ortaya atılan yengeç sepeti sendromu, bu düşünceyi benimseyen insan davranışını tanımlar. Yengeç anlayışı ile yaşayan kişiler başkalarının başarısını düşürmek için çaba sarf eden kişilerdir. Başarıdan nefret eder, o başarının ortadan kalkması için ellerinden geleni yaparlar. Hasetlik ve kıskançlık duygusu oldukça fazla olan bu kişiler; hayalleri ve hedefleri olan insanlar için uzak durulması gereken tehlikeli kişilerdir.

Yengeç anlayışını benimseyen kişiler kolay pes eder, zorluklarla yüzleşmekten kaçarlar. Bu sebeple başarıya ulaşamayan bu kişiler tek çareyi başarılı insanları aşağı çekmekte bulurlar. Aynı sepetteki yengeçler gibi çevrelerindeki herkesi kendi kaderlerine mahkûm ederler. Sonunda sepetteki tüm yengeçler hayatlarından olurken yengeç anlayışıyla yaşayan bu insanlar ve çevresindekiler de başarılarından olurlar.

Günlük hayatımızda oldukça sık karşılaştığımız yengeç zihniyetli bu kişiler bazen çalışma ortamınızdaki rakibiniz, bazen en yakın arkadaşınız, bazen iş ortağınız hatta bazen partneriniz bile olabilir. Sizin başarısızlıklarınızdan, kayıplarınızdan ve mutsuzluklarınızdan beslenirler. Bu kişileri hayatına alan insanların sonu yengeç sepetidir. Başarısızlıklarına başkalarını da ortak etmek isteyen yengeç anlayışlı insanlar ise sonunda başarıya ulaşamadıkları halde sizin düşüşünüzü keyifle izlerler.

Yengeç anlayışlı insanları hayatınızdan uzak tutmak, başarılarınızın önündeki engelleri kaldırmanızda bir adımdır. Başarı birbirini destekleyerek büyür. Sizi destekleyen ve engelleri aşmanıza yardımcı olan insanları hayatınıza almalı yengeç sepeti sendromu olan kişilere karşı iyimser ve güçlü olmalısınız. Yoksa farkında olmadan kendinizi birçok yengeçle birlikte ağzı açık o sepette bulabilirsiniz.