Yarına Umut, Düne Hatıra: Bir Bayram Meselesi

Bizden olmayanı öteki kılmanın üstünü çizmektir bayram. Nerede o eski bayramlar demeden önce buradaki hatıra rehberinde yolculuk etmeye ne dersiniz? Geçmişin tozlu raflarına uzanmaya kaldığımız yerden başlayalım.

Adı konmamış tarihlerin saklı anıları, her yılın aynı gündeminde hatra düşer. Eskilerden taşınan mirasın ilk günkü ışıltısını kaybetmiş olmaktan yakınır birkaç ağız. Çekilen ahlar sonrası tekrara düşen birkaç cümlede buluşur buruk hatıralar.                                                               

Çocukluğun günler öncesinden karar verilen, gecesinde ütülenip baş ucuna konulan kıyafetleri, uyku tutmayan gecenin sabahında başlayan tatlı telaşlar, öpülmeyi bekleyen eller ve gözler… Yapılan tüm betimlemeler ile mazinin buruk gülümsemesini her bir okuyucuya taşıtmak bu yazının asıl amacıdır. Geçmiş, bir noktada geçmemeye gönüllü olur. İnsanlık var olduğundan bu yana süregelen kültür, insanı bir kıldığı noktada anlamına kavuşur. Ayrılan tüm farklı fikirlerin, insanların, ayrılan tüm görüşlerin ve görüşmeyişlerin bir olduğu anın adı olur bayram. Eskilerin lezzetini arayan insan, her bayrama öncekinin huzurunu bulmanın umuduyla başlar. Bayram, sofrasıyla, ziyaretiyle, karşılama ve uğurlamasıyla umut bırakır insana. Bir olmanın huzurunu yeniden ve yeniden bulmanın umudunu. Dargın olanla tekrar göz göze gelmenin, sarılmaya hasret olanla kucaklaşmanın umudu bayramı bayram yapar. Bir aylık karın açlığı, bir ömürlük sevgi açlığı ile kol kola verip hanelerde bulur doyumu. Günler öncesinden hazırlanan emekler, aynı sofranın aynı tabağında yan yana gelir. Zeytinyağlı arar gözler en çok, parmak ölçümü ile inceliği sohbetlere konu olur. Baklavanın en iyisi Antep’te yenir, bu da çok iyi bilinir ama eline güvenenin çabası da itinayla takdir edilir. Daha da eskilerden kalan şerbet kültürünü devam ettirir kimi, kimi en iyi bayram şekerini ikram etmek için marka fısıldar diğerine. Çantalara doldurulan şekerler, eve taşınmak istenen huzurun diğer adı olur. En en eskiler, lokum sıkıştırır mendil arasına, daha yenilere çikolata kafidir. Çok tatlı yenir, pek tatlı konuşulur o gün. Acıları düne saklamış, kahkahaları dolup taşan misafir odalarına ayırmış gibi, öyle tasasız, öyle endişelerden arınmış sohbetler bırakılır akşam çaylarının yanına. Bayram, öteki görüleni, aynı kalabalık sofrada kendinden kılmanın adıdır. 

İnsan, hem ayrılığı hem kavgayı öğrendiği gibi, farklı olanla aynı masada buluşmayı da çok küçük yaşta öğrenir. Bayram, aynı heyecanla farklı kapıları tıklatmanın, iki yabancının yalnızca birkaç şeker ile bağ kurabilmesinin adıdır. Şimdi zaman, unutulmaya yüz tutmuş her bir eylemin hatırlattığı hoş sada ile karşılaşıldığında, ‘’Nerde o eski bayramlar’’ demeden önce, cümlenin başına, çocukluğun miras bıraktığı umutları serpmenin zamanıdır. Ümit ise kovulduğu vakitte bile, kapıyı çalan birkaç gıcır çocuk ayakkabısında saklıdır.