Renklerin Mimarideki Amaçları ve Etkileri

Mimaride kullanılan renklerin algılarımızda bıraktığı izleri ve renklerin psikolojik izlerinin keşfini incelediğim yazımı okumak için hemen tıkla!

Zaman zaman hepimizin farkında olmadan bazı psikolojik etkilerle çeşitli ruh hallerinde kendimizi bulmuşuzdur. Bulunduğumuz yerler ve mekanlardaki etkiler; renklerin, algılarımızın ve zihin süzgecimizin içerisinde psikolojik ve sosyolojik olarak süzülüp dinamizmleri oluşturduğu bilinir. Bu etkilerin izlerinin yaşamımıza ve karakter analizimize nasıl bütüncülleştiğine derinlere inerek değinelim. 

Dünyada hiçbir tadın ve hiçbir kokunun olmadığı düşünülemez. Hiçbir rengin olmadığı ya da sadece siyah, beyaz veya gri olduğunu düşünmek elbette ki sıkıcı gelecektir. Bütün renklerin var olduğunu bilmenin tıpkı yağmurlu havada açan gökkuşağının görünürlüğünü hissetmek gibi bir etkisi vardır. Renklerin bulunduğumuz mekana ve bağlama etkisi başta psikolojik olsa da çevremize de etkisi sosyolojik olarak görülebilir. Çevresel etkinin bulunduğumuz sosyal alanlara entegresi ve kullanımı alanın tanımını ve sınırlarını oluşturur. Bu bütüncüllüğü oluşturan da yine renklerin dilidir. Bu dilin izlerini kullandığımız en ufak eşyamızda görmek mümkündür. 

Renklerin psikolojiye etkisiyle birlikte ortamın havası, içerisinde barındırığı fizyolojik dinamikler, yapıları ve tasarımları oluşturan direklerin de etkisi vardır. Soyut olarak bahsedilse de aslında bunları birkaç örnekle açıklayabiliriz. Örneğin bir kafenin veya restoranın içerisinde bulunduğumuzda renkler çok sıkıcı olup kendine çekmiyorsa oradan uzaklaşmak isteyebiliriz. Ya da bir sosyal alanda renklerin kasvetli olup negatif enerji hissettirmesinden dolayı orada bulunmak istemeyebiliriz.  İşte tüm bunların nedeni içerisinde olduğumuz durumun olağan yerlerde kendi içinde renk dnasını oluşturduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Hepimizin sahip olduğu karakter ve kişiliklerinin oluşturulan tasarımlara etkisi veya yaptığımız işlere dokunuşları muhakak ki açıkça belirleyen unsurlar arasında birincidir. Sevdiğimiz yiyeceklerin, yaptığımız işlerin, okuduğumuz kitapların ve bunun gibi birçok örneğin renklerle birlikte süregeldiği de bilinir. Bu süregelme de psikolojiye etki ederek tasarımlarımızın kullanım biçimini belirler. Kendi arasında devam edip şifre oluşturan renklerin insan psikolojisine etkisini bir de renk renk ele alarak inceleyelim: 

•  Tutkunun ve Canlılığın Kirazı: Kırmızı

Aşkı, sevgiyi ve tutkunun yanında ateşi ve sıcaklığı temsil eden renktir. Duygusal yoğunluğu artırdığı gibi metabolizmaya fizyolojik etki ederek psikoanalizle bünyeye etki eder. Kendini kontrol etmekte zorlanan insanlara hakimdir. Sıcak renklerden olmasından ötürü çocuk kullanıcıları için tasarlanan mekanlarda aktif rol oynar.

• Sürekliliğin Çizgisi: Sarı

Açlık, üretkenlik, devamlılık ve istikrar gibi duygu gereksinimlerini tetikleyen bir renktir. Sıcak enerji veren sarı rengi seçen insanlarda, yönetim ve kabiliyet duygusunun güçlü oluşu gözlemlenmiştir. Açlığı psikolojik olarak çok etkileyen bu renk oluşturduğu his ile sindirim sistemine dolaylı olarak dokunur. 

• Sonbaharın Huzur Veren Rengi: Turuncu

Durağanlığı reddeden liderlik vasfına hakim sosyal kullanıcıların tercih ettiği renktir. Aynı şekilde sıcak renklerden olan turuncu zihin açıcı olup diyalog ve iletişimi artıran bir yapıdadır. Neşe, mutluluk ve yüksek enerjinin sembolüdür diyebiliriz.

• Denizin Huzuru: Mavi 

Siniri, stresi ve tüm olumsuzlukları reddederek huzuru ve sakinliği beraberinde getirendir. Bu dinginliği sağlayarak güveni, içindeki derinlikle birlikte iştahı kapatır. Genellikle yemek mekanlarında kullanımı önerilmez.

• Zümrüt Kristalizesi: Yeşil

Umudu, oksijeni, huzuru temsil edip depresyon ve agresifliği yatıştıran bir psikolojik etki bırakandır. Göz sağlığına en iyi gelen renkler arasında olup araştırmaya müsaittir. Heyecan duygusunu azaltıcı ve yatıştırıcı etkisiyle birlikte hastanelerde ameliyathane gibi bağlamlarda kullanılması önerilen renklerdendir.

• Toprağın Temsili: Kahverengi

Ciddiyet, samimiyet ve sınırların belirginliğini tetikleyen nötr renk skalasındadır. İstikrar ve kararlılığı beraberinde getiren bu renk, güven duygusunu aşılar. Bu yüzden yerlerde, parke ve desenlerde sıkça kullanılır.

• Asillik Abidesi: Siyah

Gücün dayanıklılığın sembolü siyah, matemi ve hüznü de bir yandan bünyesinde barındırır. Işığın emilmesinden dolayı psikolojide derin izlerle konsantrasyon yeteneğini güçlendirip algıları açan renktir. Sinemada arka fonların siyah olmasının nedenini buna bağlayabiliriz. Asilliğin de yegane niteliğinin temsili olduğu bilinir.

• Saflık ve Doğallığın Sembolü: Beyaz

Naifliği ve temizliği temsil ettiği gibi mükemmeli ve iyiliği de beraberinde getiren renktir. Güven duygusunu aşılar. Aydınlık görüntü oluşturup ferah alanlar elde etmemize yarar. Genellikle steril ortamlarda kullanılması oldukça yaygındır. Özellikle sağlık sektöründe ve çeşitli kuruluşların kullanım ve tasarımlarında rastlanır.

• Dengenin Omurgası: Gri

Genellikle eşitliği ve ortaklığı temsil eder. Dengeyi sağlar ve yaşam kalitesinde sadeliği temsil eder. Uzlaştırıcı olmasından çok oluşturduğu ve kullanıldığı alanlarda ara renk olarak sağlamlık aktivasyonunu etkiler.

 

Renkleri tanıyıp onların kimliklerine hakim olmak yaşam standartlarımıza ve tercihlerimize yön verir. Doğru kararlar ile birlikte doğru hamleler yapıp bu doğrultuda arayışlar sürdürmek kullandığımız alanlarda doğru psikolojik etkiler yaratır. Unutulmamalıdır ki bizi kendine çeken renkler karakterimizden bir parça iz taşır. Bu izler yaşamımızda oluşturduğumuz bağlamsal kimliklerimizi temsil eder.

 

Bizi biz yapan değerlerin ve tercihlerin mutlu, huzurlu ve iyi gelişi dileğiyle..