Plastiksiz Yaşam

Bu yazımda sizler için plastiğin doğaya ve insan sağlığına zararlarından daha sağlıklı bir dünya için plastiksiz yaşamak için neler yapabileceğimizden bahsettim, plastik türleri konusunda bilgi verdim. İyi okumalar!

 Plastik atıklar içinde bulunduğumuz dünya da en büyük küresel sorunlardan birisi...

Dünyada her yıl yaklaşık olarak 400 milyon ton plastik üretilmekte. Peki hem sağlımıza hem de çevremize bu kadar zararlı olan plastiklerden kurtulmak mümkün mü? 

Hayatımızın her yerinde var olan plastik ürünlerin içerdiği bisfenol A ve flaleinin gıdaya geçtiği taktirde kansorjen etkilerinin yanı sıra tiroid bezini, pankreası, yumurtalıkları ve testisleri etkileyerek kısırlağada yol açtığı bilinmekte. Bilgiye erişimin kolaylaşması ile birlikte plastik atıklarla ilgili olarak kısmen farkındalık oluşmuş durumda.

Peki yaşantımızdan plastikleri tamamen atamasakta nasıl daha az kullanılır ve daha az zararlı duruma getirebiliriz?

Günlük hayatta karşılaşabileceğimiz 7 çeşit plastik bulunmakta.

1- PET-PETE

Polietilen tereftalat (bazen poli(etilen tereftalat) olarak da yazılır) eskiden PETP veya PET-P olarak veya genellikle en yaygın PET veya PETE olarak kısaltılan polyester ailesi reçinelerinden bir termoplastik polimer reçinedir. Genelde giysiler için elyaflarda, sıvılar ve gıdalar için kaplarda, üretim için termoformda ve mühendislik reçineleri için cam elyafla birlikte Kullanılır. Polietilen tereftalatın diğer plastiklere nazaran dönüşümü nispeten daha kolaydır, dönüştürülmüş halini ise tekstil ürünlerinde bol bol görebiliriz.

2- HDPE

HDPE, petrolden elde edilen, yüksek yoğunluklu polietilen malzemedir. İsmi İngilizce karşılığı olan "High Density Polyetylene" kelimelerinin kısaltmasından gelmektedir. Sanayi ve imalat sektöründe genelde bu isim kullanılmaktadır. Günlük hayatta şampuan kutularında ayran kutularında boru ve oyuncak yapımında kullanılılır, dönüşümü polietilen tereftalata göre daha zordur, daha doğru söylemek gerekirse bu plastikler yiyecek ve detarjan benzeri maddelerle kirletildiği için dönüşümü maalesef ekonomik olmadığından dönüştürülmek için tercih edilmezler. Sizde eğer bu ürünleri kullanıyorsanız çöpe atmadan önce yıkayıp atmanız tavsiye edilir. 

3- PVC

Polivinil klorür, (Genelde kısaltılmış olarak PVC diye kullanılır.) oldukça geniş kullanım alanı olan bir plastik polimer. Polietilen ve polipropilenden sonra dünyada en çok üretilen üçüncü sentetik plastik polimerdir. PVC yi günlük hayatta kapı pencere yapımında görebiliriz, geri dönüşümü ise oldukça zordur ve tercih edilmez. 

4- LPDE (düşük yoğunluklu polietilen) 

Petrolden meydana gelen bir termoplastiktir.

Polietilenlerin ilk ürünüdür. 

LDPE yaygın olarak çeşitli konteyner üretiminde, şişeleri yıkamada, boru üretiminde, bilgisayar parçaları için plastik çanta yapımında, laboratuvar malzemeleri şekillendirmede kullanılır. Özellikle plastik çanta yapımında kullanılır. 

5- PP (polipropilen) 

Polipropilen otomotiv sektöründe kullanılan parçalardan tekstil ve yiyecek paketlenmesine kadar çok geniş kullanım alanı olan termoplastik bir polimerdir. Günlük hayatta yoğurt peynir kaplarında çokça görebilirsiniz, geri dönüşüme orta seviyede uygun, gıdanın temasına en uygun plastik türüdür. 

6- PS

Bu malzemeyi günlük hayatta köpük formlarında görürüz, gıdayla teması uygun değildir. 

7- OTHERS 

Diğer plastikler olarak geçmektedir. Bu tür plastiklerin içinde her tür plastikle karşılaşabiliriz bu yüzden gördüğümüzde satın almamaya özellikle gıdayla temas etmemesine özellikle dikkat etmeliyiz. 

Bio bazlı plastik nedir? Doğada tamamen çözünür mü?

Bio bazlı plastikler diğer plastiklerle karşılaştırıldığında kulağımıza daha masum geliyor. Plastik türevlerinin içinde oldukça az miktarda bulunan bio bazlı plastikler şeker kamışı vb. Ağaç türevleriyle karıştırılmış fabrikalarda yüksek sıcaklıklarda çözünebilen plastiklerdir. Fakat %100 zararsız plastik bulunmadığı için bio bazlı plastiklerden de olabildiğince uzak durmamız gerekiyor. Ek olarak bio bazlı plastik ürünlerin üzerinde mutlaka PBAT ve PCL kısaltmalarını görürsünüz. 

Genel olarak alışveriş yaparken aldığımız ürünleri seçerken bu numaralara ve Bio çözünür ürünler olmasına dikkat ederek yaparsak, plastik poşetler, mutfak eşyaları plastik katkılı giyim ürünleri yerine kağıt keseler kullanarak veya kullandığımız poşeti bir kaç kez kullanarak, cam veya seramik tercih ederek, pamuklu ürünler kullanarak sıfır atık hareketiyle hem doğaya hem de kendi sağlığımıza maksimum derece de katkı yapmış oluruz. 

Plastiksiz bir hayata adım atmak için bu okuduğunuz son yazı olsun :)