Nedir Bu Fonksiyonel Gıdalar?

Son yıllarda fonksiyonel gıdalar sağlık ve zindelik çevrelerinde popülerlik kazanmıştır. Fonksiyonel gıdalar son derece besleyicidir ve yararlıdır. Bu yazımda fonksiyonel gıdaların tanımına, faydalarına ve potansiyel kullanımlarına gelin birlikte bakalım.

Fonksiyonel gıdalar, temel beslenmenin ötesinde sağlık üzerinde potansiyel olarak olumlu etkisi olan gıdalardır. Fonksiyonel gıdaların savunucuları, optimal sağlığı teşvik ettiklerini ve hastalık riskini azaltmaya yardımcı olduklarını söylüyorlar. Fonksiyonel gıda terimi ilk defa Japonya'da ortaya çıktı. Örneğin yulafın; iltihabı azalttığı, bağışıklık fonksiyonunu iyileştirdiği ve kalp sağlığını iyileştirdiği gösterilen Beta Glukan adı verilen bir lif türü içerir. Benzer şekilde meyve ve sebzeler hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olan faydalı bileşikler olan antioksidanlarla doludur. 

Fonksiyonel gıdalar genellikle normal diyetimizin bir parçası olarak tüketilen yoğurt, içecek, ekmek gibi gıdalara benzer. Sağlık üzerinde faydalı bir etki elde etmek için gerekli olan gıdanın tüketim düzeyi önemli bir husustur. Özellikle normal beslenme düzenleri içinde fonksiyonel gıda veya bileşenin gerekli alım düzeyine ulaşmak mümkün olmalıdır.

Bazı gıdalar sağlık yararları olacak şekilde değiştirilir. Örnek olarak kemik sağlığı için kalsiyum ile güçlendirilmiş portakal suyunu verebiliriz.

Mümkün olduğunda ihtiyaçlarınızı karşılamaya yardımcı olacak çeşitli besinler sağlamak için minimum düzeyde işlenmiş, fonksiyonel gıdalara odaklanmayı düşünün. Bu örneklerden bazılarına değinecek olursak:

Balık 

Somon, sardalye, alabalık ve ringa balığı gibi yağlı balıklar en iyi seçeneklerden bazılarıdır. Cıvadan daha düşüktürler ve daha yüksek miktarlarda omega-3 yağ asitleri içerirler. Bu da hamilelik sırasında veya emzirme döneminde kadınlar tarafından tüketildiğinde kalp hastalığı riskini düşürmeye ve bebek sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Haftada yaklaşık sekiz on deniz ürünü yetişkinler için haftada iki öğüne denk gelen iyi bir hedeftir.

Tuzsuz Kuruyemişler

Harika bir atıştırmalıktırlar. Tok hissetmenize yardımcı olurlar ve kalp sağlığını geliştirmeye yardımcı olabilirler. Bonus: Kaju ve badem de dahil olmak üzere tuzsuz yemişlerin çoğu kan basıncını yönetmede rol oynayan iyi magnezyum kaynaklarıdır.

Tam Tahıllar 
Yulaf ezmesi Amerika Birleşik Devletleri'nde az tüketilen bir halk sağlığı sorunu olan besin lifi için bol miktarda tanınmaktadır. Kolesterolü düşürmeye ve kan şekeri kontrolüne yardımcı olabilir. Tam arpa, farro ve karabuğday gibi diğer kepekli tahıllar da çeşitli sağlık yararları sunar.

Fasulye
Fasulye diyet lifinin yanı sıra protein, potasyum ve folat sağlar. Konserve fasulye iyi olsa da tuz eklenmemiş olanları arayın. Tuz eklenmiş fasulye seçerseniz kullanmadan önce durulayın ve süzün. Bu işlem sodyumu önemli ölçüde azaltır.

Çilek
İsterseniz çilek yerine kızılcık, yaban mersini, ahududu veya böğürtlen tercih edebilirsiniz. Çilekler harika fonksiyonel gıdalardır. Sadece kalorileri düşük olmakla kalmaz, onlara renk veren antosiyanin pigmentleri de sağlık yararları sağlayabilir. Taze meyveler alamıyorsanız donmuş şekersiz meyveler de sağlıklı bir seçimdir.

Bitkiler genellikle sadece az miktarda yağ içerse de tohumları nispeten konsantre kaynaklardır. Bitki kaynaklı lipidlerin belirli bir grubuna bitki stanolleri ve sterollere olan ilgi, özellikle kardiyovasküler hastalık açısından potansiyel yararlı sağlık etkileriyle bağlantılı olarak gelişmiştir.

Steroller, hücre zarlarının temel bileşenleridir. Zar akışkanlığını ve geçirgenliğini kontrol etmede kilit rol oynarlar. Birçok meyve, sebze, kabuklu yemiş, tohum ve baklagillerde doğal olarak küçük miktarlarda bulunurlar. Bu günlerde bitki stanol veya sterol esterleri ile güçlendirilmiş ürünler yaygın olarak bulunmaktadır. Bu nedenle düzenli olarak ve sağlıklı, çeşitli bir diyetin parçası olarak tüketildiğinde bitki stanol veya sterol esterleri eklenmiş yiyecek ve içecekler LDL kolesterol konsantrasyonunda önemli bir azalma sağlayabilir. Böylece kan kolesterol düzeylerini düşürmek isteyen bireyler için sağlıklı bir diyete faydalı bir katkı sağlayabilirler.