İnsan Yaşamına Farklı Bir Bakış: İkigai

Son zamanlarda Japonca ‘varlık nedeni’ anlamına gelen İkigai kelimesini çok duyar olduk. Özellikle pandamı sonrası herkes eski yaşamına geri dönme çabasındayken İkigai bize doğru bir yol haritası sunuyor. Bugün hep beraber İnstagram gönderileri, YouTube videolarının yeni gözdesi olan kavramının deri

 

Son zamanlarda Japonca "varlık nedeni" anlamına gelen "ikigai" kelimesini sıklıkla duyar olduk. Özellikle pandemi sonrası herkes eski yaşamına geri dönme çabasındayken ikigai bize doğru bir yol haritası sunuyor. Bugün hep beraber Instagram gönderileri veYouTube videolarının yeni gözdesi olan bu kavramın derinlerine inelim.

İkigai kavramı ilk olarak karşımıza Japonya’nın Okinawa adasında bulunan Ogimi üzerinden karşımıza çıkıyor. Ogimi köyü resmi olarak "Uzun Yaşam Köyü" olarak geçiyor ve yetkililerin yerli halkı incelemesinden sonra ikigai kavramı doğuyor. İkigai temelde insanı sabahları yataktan kaldıran yaşama nedenini bulmayı vadeden bir yol haritası. Şimdi bu yol haritasının insanlığa neler dediğine bir bakalım.

Bu yol haritasında ilk durak vücuduna ihtiyacı olanı vermekte başlıyor. Japonya’da yemekten önce ve sonra karnınızı %80 oranında doldurun anlamına gelen "Hara Hachi Bu" isminde bir kavram var. Yemek yerken midenizi tamamen doyurmayı ve yemekten sonra tatlı yemeyi sağlıklı bulmuyorlar.

Haritamızda ikinci durağımız ise materyalist yaşamı fark etmek ve onu reddetmekle başlıyor. İkigai felsefesi modern insanın varoluşsal krizinin en temel nedeninin kendini dinlememesi ve reddetmesi olduğunu ifade ediyor. İnsanın yapmak istediklerinden çok diğer insanların yaptıklarını veya ne söylendiyse onu yapmaya çalıştığını ve bunun insan doğasında büyük bir boşluk oluşturduğunu belirtiyor. Ayrıca insanın kendinden beklenen ile kendi için istedikleri arasındaki boşluğu anlamlandırmaktan kaçıp ekonomik güç, fiziksel zevkler ya da duygularını uyuşturarak bu süreçten kaçındığından yakınıyor. İkigai bunu önenlemek için başvurduğu yöntemi bizimle paylaşıyor.

İkigai felsefesinin diğer psikiyatrik konseptlerle bağlantılarına da bakmakta fayda var. İkigainin Morita terapi ile paralellikleri bulunuyor. Bu terapi de insanın kendini bulması üzerine geliştirilmiş bir yöntem. Burada dikkati çeken Morita terapisi teorisini bir masalla açıklar:

Bi ağaca bağlanmış eşek kendini kurtarmak için ağacın etrafında dönmeye başlar, ama bu ağaca daha da bağlanmasına neden olacaktır. Aynı şey korkularından ve sorunlardan kaçmaya çalışan insanoğlunun bu düşünce ve korkularına takıntılı hale gelmesinde de görülmektedir.

Bu terapiyi özetleyecek olursak 3 prensip ile açıklayabiliriz. İlki takıntılı düşüncüleri kontrol etmeye çalışmaktansa onları akışa bırakmamızı öğütlüyor. Çünkü onları kontrol etmeye çalıştıkça onların daha yoğun bir şekilde geri döndüğünü fark etmemizi istiyor. İkinci prensip olarak duyguları bizim üretmediğimizi sadece onları karşıladığımızı bize hatırlatıyor. Bu düşünceyi kabul etmenin hayatımıza olan farkındalığımız için çok önemli olduğunu bize söylüyor. Son olarak da duyguları bizim üretmediğimizin aksine davranışlarımızın bizim kontrolümüzde olduğunun altını çiziyor.

Sonuç olarak ikigai temelinde insanın kendine döndüğünde uzun zamandır aradığı mutluluğu içinde bulacağını savunuyor.