Feminizm Düşüncesi ve Feminizmin Tarihsel Süreci

Kadınlar geçmişten günümüze sosyal, hukuki, ekonomik, siyasal alanlarda eşitsizliklere ve baskılara maruz kalmışlardır ve bu baskıların sonucunda feminizm düşüncesi ortaya çıkmıştır. Hadi feminizmin tarihi gelişimine yakından göz atalım!

Feminizm insanlar arasında yanlış ifade şekilleri sebebiyle erkek düşmanlığı, kadınların erkeksi bir hal alması şeklinde yanlış yorumlanabiliyor ancak durum bundan çok uzakta. Toplumdaki birçok birey ne yazık ki feminizmin gerçekten ne olduğu, ne için mücadele edildiği, bu akımın ne zaman ortaya çıktığı konusunda bilgi sahibi değil. 

Kadınların sosyal, siyasi, ekonomik, hukuki ve idari eşitsizliklere, ataerkil düzene ait gelenek, kural ve kanunlara karşı verdikleri eşitlik mücadelesine "feminizm" denmektedir. Feminizm, Fransız filozoflar ve kadınlar tarafından ortaya atılmıştır. Kelimenin kökeni Latinceye dayanır ancak sözcüğün ortaya çıkışı Fransa’da olmuştur. Algısal olarak ortaya çıkış ise 18. yüzyılda İngiltere’de olmuştur. Teorik olarak 18. yüzyılın sonu 19. yüzyılın başında temel haklar kategorisinde ortaya çıkmış olan feminizmin tarihi süreci ise 19. yüzyıldan 21. yüzyıla kadar olan süreci kapsamaktadır. Kadın erkek eşitliğini savunan feministler; kadınların eğitim hakkı, oy kullanması, sağlık alanındaki gelişmelerden faydalanabilmesi üzerine mücadele etmiş, bu mücadeleler tarihlere ve elde etmek istedikleri haklara göre I. Dalga, II. Dalga ve III. Dalga feminizm hareketleri olarak üçe ayrılmıştır. Bu feminist dalgalar, 19. yüzyıldan 21. yüzyıla kadar olan süreci kapsar.

I. Feminist dalgada; oy kullanma hakkı, yönetimde bulunma hakkı, eşitlik & özgürlük ve ‘’Kadın Hakları Savunusu’’ eserinde de vurgulandığı üzere eğitim hakkı konularında mücadele vermişlerdir. Bu mücadeleler sonucunda kadınlar 25 ülkede oy kullanma hakkına sahip oldular ve bunun dışında Fransa; kadınlara kamu alanlarında çalışma, eğitimde fırsat eşitliği, iş ve maaş hakkı alanlarında büyük düzenlemelere gitti. I. Feminist Dalga'da bir diğer hedef ‘’cinsel devrim’’ olarak adlandırılan hareketin değişim hareketinin temellerini attıktan sonra bunu kalıcı hale getirmekti. Bütün bunların neticesinde Birinci Dünya Savaşı sonrasında eşitlikten uzak yapılanmadaki ırkçılığa ve eşitsizliklere büyük bir darbe vuruldu.

Feminizmin ikinci dalgası olarak adlandırılan bu süreç 1960’larda İkinci Dünya Savaşı sonrasında baş göstermiştir. Mücadele vermeleri halinde başarıya ulaşabildiklerini gören feministler mücadele ettikleri konularda değişikliklere gittiler. Zamanla gelişen sağlık sektörü faaliyetleri neticesinde İkinci Dalga Feministleri'nin bu seferki hedefi güvenli doğum yapmayı sağlayan teknolojik aletlerden faydalanabilmek, doğum kontrol yöntemlerinden ücretsiz yararlanabilmek ve kürtaj hakkına sahip olmaktı. Bu amaçlardan yola çıkılarak ‘’Kadın olunmaz kadın doğulur.’’, ‘’Kişisel olan politiktir.’’ ve ‘’Kadınların kurtuluşu karınlarından başlayacak’.’ cümleleri sloganlaştırıldı. Kadınların isteği açıktı. Kendi bedenleri ve doğurganlıkları konusunda kendileri karar vermek istiyorlardı. Mücadeleler Kuzey Avrupa ve ABD’de etkin bir şekilde devam etti ve bunun sonucunda 1967 senesinde doğum kontrol uygulaması yasallaştırıldı.

III. Feminist Dalga, 1990’larda İkinci Feminizm Dalgası'na tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bunun sebebi İkinci Feminist Dalgası'nda yanlış olduğunu düşündükleri durumlardan kaynaklanır. III. Dalga feministler, II. Dalga'da kadınların tek tip olarak nitelendirildiğini, sadece beyaz kadınların sorunlarıyla ilgilendiklerini oysa bu durumun evrensel bir durum olduğunu ve tek tip kadın anlayışının yıkılması gerekip her kadının sıkıntısının bireysel olarak ele alınması gerektiğini savunurlar. Üçüncü dalga feministler diğerlerinin aksine daha fazla konu üzerine yoğunlaşmış daha farklı alanlarda mücadele vermeyi hedeflemişlerdir. Kadınları kısıtlayan, onları bir kalıp haline sokan meselelere yoğunlaşmış toplum yapısında bunları değiştirmeyi hedeflemişlerdir. Kadına uygulanan fiziki ve psikolojik şiddet, kadının statü kazanması, güçlendirilmesi, siyaset, iktisat, ırk gibi konular üzerinde durmuşlardır. Üçüncü Dalga feministler bu kadar iddialı bir başlangıç yapmış olmalarına rağmen pek fazla faaliyet gösteremediler ve fikir ayrılıklarıyla dağılıp kendilerini başka kurumlar aracılığı ile ifade etmeye çalıştılar.

Genel sonuca baktığımızda kadınlar kimi zaman taleplerinde başarıya ulaşmışlar, kimi zaman mücadeleleri yarım kalmış. Acı bir gerçek var ki dünyanın her yerinde haksızlığa uğrayan, şiddet gören, öldürülen, eğitim hakkı elinden alınan, çalışmasına izin verilmeyen, özgürlüğü elinden alınan binlerce kadın var. Feministler ise bu konularla alakalı mücadelelerine hala devam ediyorlar.