Zihin Haritası Nedir ?

Sürekli yazarak not almaktan sizde sıkılmadınız mı? Ve sürekli unutmaktan. Klasikleşmiş "dinle, oku, yaz" sisteminden çıkıp yaratıcılığınızı devreye sokarak daha eğlenceli ders çalışıp, planlar yapabilirsiniz. Beyninizi tam kapasite kullanmak ister misiniz ya da ders çalışırken beyin egzersizi yapmak? İsterseniz gelin beraber zihin haritası neymiş ve nasıl hazırlanılırmış öğrenelim.

           Zihin haritalarına ilk kez 12.sınıfta YKS'ye hazırlanırken denk gelmiştim. Videolarını izleyip "Kim uğraşacak bunla kızım, otur sorunu çöz. " diyip rafa kaldırmıştım. Mezuna kaldığımda nerede hatam olduğunu ararken " Neden hep aynı sistemle çalışıyorum ? " dedim kendime; dinle, oku, yaz. Bize öğretilen ve dayatılan sistemle istediğim yere ulaşamadım, kendi sistemimi kurmam, farklı düşünmem farklı bakmam gerekti. Buna Tony Buzan'ın Zihin Haritaları'yla başladım.

           Zihin haritası, başlangıç olarak anahtar kelimeler ve şekiller kullanılarak gerçekleştirilen bir not tutma tekniği olarak ortaya çıkmıştır. Sadece bir not tutma tekniği değildir. Zihni durmadan farklı yerlere giden, adeta bir ‘uçan zihne’ sahip olanlar da bilecektir ki, bu gezintiler esnasında birçok bilgi gelir fakat geldiği kadar da hızlıca çıkar zihnimizden; hatırlamayız çoğunu. İşte bu yöntem anahtar sözcüklerden, resimlerden faydalanarak bilgiyi organize etmek için kullanılan ve karmaşık ve detaylı bilgi yığınlarını sınırlı bir alanda ve akılda kolayca kalacak şekilde depolayan bir grafik yöntemdir. 

          Bu yöntemin Leonardo Da Vinci, Sir Isaac Newton, Paganini ve Walt Disney gibi ünlü kişiler tarafında kullanıldığı keşfedilmiş. Metodun tekniğinin ortaya koyulması 1969 yılında İngiliz Psikolog Tony Buzan sayesinde olmuştur. Tony Buzan, bu yöntem sayesinde hatırlarken beynin full kapasitesinin kullanılabileceğini ve yaratıcı düşüncenin önünün açılacağını savunmaktadır. 

         Newton'un zihin haritası :

          Walt Disney'in zihin haritası :

          Bence zihin haritaları beynimizdeki sinir yolaklarının kağıda çizilmesidir. Bir veriyi algılama, öğrenme, tekrar hatırlama gibi her aşamada beynimizdeki nöronlar yani sinir hücrelerimiz rol oynar. Bir bilgiyi ilk kez sinir hücrelerimizde algıladığımızda o bilginin beynimizdeki serüveni başlar. Beynimizde her bölgenin ayrı bir görevi vardır. Ve her bölgede orayla ilgili nöranlar, algılayıp getirdikleri bilgileri saklarlar. Mesela yürüdüğünüz bir yoldan 2. 3. kez geçmezseniz o yolu unutursunuz . Bilgilerimiz de beynimizdeki yolundan defalarca kez geçmezse kalıcı belleğimize geçemez. Ve siz yürüdüğünüz yolda ne kadar dikkatli olup etrafı incelerseniz bir sonraki geçişinizde oradaki nesneleri daha iyi anımsarsınız. Aynı durum öğrenirken de geçerlidir. Klasik öğrenme; kelimeler, sayılar, mantık yani beynin sol lobu üzerindedir. Ama bu öğrenmeyi renklerle, resimlerle zenginleştirerek devreye sağ lobu da sokarız. Beynimizde yer edinmiş bilginin nöronu artık tek bir nöron değil;  dallanmış, budaklanmış, çoğalmış daha kolay hatırlanabilir, ulaşılabilir hale gelmiştir.

           Peki bu zihin haritaları nasıl hazırlanıyor?  

          Tony Buzan'ın haritalamada belirlediği 3 aşama var :

• Kabul et — önyargıları yok et ve kurallara uy,
• Uygula — bol bol uygulama yap,
• Uyarla — bol uygulama ve alıştırmadan sonra yaratıcılığını konuştur.

           Size tavsiyem sizin de bu sistemi kendinize, günlük planlarınıza, işinize, sunumunuza, derslerinize ve neye yatkınsanız ona göre uyarlamanız. Mesela ben çok iyi çizimler yapamam ama bu sistemi renkler ve anahtar kelimeler üzerinden kullanıyorum. Konunun ana başlığını yazıyorum. Daha sonra tıpkı sinirler gibi dallanmalar yapıp alt başlığını yazıyorum. Ardından o konuda unutmamam gereken her bilgi için bir dallanma çıkarıp bunları yazıyorum. Bilmem gereken mümkünse 2 3 kelimelik anahtar yeri yazıyorum . Bu şekilde tüm konu için sayfalarca özettense tek bir sayfada zihin haritası hazırlıyorum.Buraya kendi hazırladığım zihin haritalarını bırakacağım. Eklediğim Anatomi dersindeki nota bakarsak, ortada kemiğin ismi yazıyor. O kemiğin bölüm sayısına göre ilk dallanmaları yapıyorum ve bilmem gereken şeyleri küçük dallanmalar halinde yazdım. Bu şekilde tıp fakültesindeki çoğu temel tıp derslerini çalıştım. Klasik yöntemle çalıştıklarımdansa zihin haritasıyla çalıştıklarımı yaklaşık 2 yıldır hatırlıyorum. İlk başlarda karmaşık gelip gözümü korkutmuştu fakat şuan 2 saatlik bir konuyla ilgili zihin haritalaması yapmam en fazla 1 saatimi alıyor.

 

                 Tony Buzan bu metodu detaylı bir şekilde anlattığı " Zihin Haritası " adında bir kitabı ve TED konuşması vardır. Kitabın açıklaması :

Hafızanızı, yaratıcılığınızı, konsantrasyonunuzu artırmak, konuşma yeteneğinizi, düşünme becerilerinizi geliştirmek ve kıvrak bir zekaya sahip olmak ister misiniz? Zihin Haritaları dünyada milyonlarca insanın yaşamını değiştiren, devrimsel nitelikteki not alma ve planlama sistemini sunuyor.

Zihin Haritaları yaşamınızı kolaylaştırır:

• Her şeyi kolay hatırlamanızı,
• Parlak fikirler üretmenizi,
• Sunum ya da raporlarınızı rahatlıkla hazırlamanızı,
• Tartışmalarda insanları ustaca ikna etmenizi,
• Kişisel hedeflerinizi planlamanızı,
• Hayatınızın kontrolünü ele almanızı sağlar.

Zihin Haritaları eğitim ve iş yaşamında fırtına etkisi yaratmış, dünya genelinde 250 milyondan fazla insanın kullandığı çığır açan not alma tekniği ile 'beynin İsviçre çakısı' olarak adlandırılmıştır.

                      Siz de beyninizin kontrolünü ele geçirmek isterseniz bana yardımcı olan kaynakları buraya bırakıyorum. Kendinize inanmaktan ve beyin egzersizlerinden vazgeçmeyin !               

•  https://www.youtube.com/watch?v=nMZCghZ1hB4
•  https://www.youtube.com/watch?v=cqZjfh7I04c         
•  https://www.youtube.com/watch?v=7ibOQioWDmA
•  https://www.youtube.com/watch?v=KGmCZffq_LU&t=479s