Geçmişten Günümüze Sneaker Modası - StreetCase

Sneakerlar şüphesiz gündelik hayatta herkesin vazgeçilmezidir. Peki bu vazgeçilemeyen ayakkabılar ilk kim tarafından moda ve giyim dünyasına kazandırılmıştır? Günümüze gelene kadar ne gibi değişimlere uğramıştır? Tüm bu soruların cevapları ve çok daha fazlası yazımda. İyi okumalar!

Günlük hayatta vazgeçilmezimiz olan sneakerlar ilk olarak 1916 yılında Amerika'da kurulan Charles Goodyear'ın kurucusu olduğu Keds markası tarafından üretilmiştir. Tasarımcısı Charles Goodyear 1917 yılında ilk kez Vulkanizasyon tekniğini kullanarak dünya tarihinin ilk lastik tabanlı spor ayakkabısını piyasaya sürmüştür. O dönemin ünlü reklamcılarından Henry Nelson McKinney, kimsenin alışık olmadığı bu ses çıkarmayan ayakkabıya  "sneaker" ismini veren kişidir. Sneaker, İngilizce'deki sneak olarak kullanılan türkçede ise sessizce, gizlice anlamlarına gelen sözcükten türetilmiştir. İlk üretimi gerçekleştirilen sneakerlar 1800'lü yıllarda suçluları yakalamak için üretilen ayakkabıların inovasyonu niteliğindedir. İlk sneakerların üretildiği zaman diliminden günümüze gelene kadar bu ayakkabılar büyük değişime uğramıştır. 

Sneakerların tamamen tüm dünyada popüler hale gelmesi ise ilk kez Converse markası ile olmuştur. 1923 yılında ilk kez Converse All-Star ismi verilen ayakkabıları basketbolcu Chuck Taylor giymiştir ve bu sayede de sneakerlar büyük üne kavuşmuştur. Ayrıca ayakkabı o dönem çok yoğun bir şekilde talep almış ve ciddi satış rakamlarına ulaşmıştır. Günümüze gelindiğinde ise geçmiş dönemden farklı olarak Converse'ten ziyade Nike, Adidas, Puma ve Tommy Hilfiger gibi markalar popülerliklerini korumaktadırlar ve ciddi talep ve satış oranına sahiptirler. Bu demek değildir ki Converse'in All-Star modeli tamamen bitti. Halen Converse All-Star modeli de büyük sükseye sahiptir. Taklitler aslını yaşatır diyerek birçok firma bu modelin benzerlerini üretmektedir. Piyasanın krallarından olan  Adidas, en çok tercih edilen firmalar arasındaki yerini her zaman korumaktadır. Markanın en çok satışı gerçekleştirlen modeli ise Adidas Superstar modelidir. 1924 yılında Alman ayakkabıcı Adolf Dassler tarafından kuruluşu gerçekleştirilen Adidas kuruluşundan bugüne kadar snekar üretiminde iki büyük devrim gerçekleştirmiştir.                                                        

Bunlardan birincisi ünlü atlet Jesse Owens'in 1936 yılında Yaz Olimpiyatları'nda Adidas ayakkabılarıyla dört tane altın madalya kazandığında tüm dünyadaki sporcular Adidas ayakkabı giymeye başlamışlardır. Ancak 1950'li yıllara kadar popüleritesini tam sağlayamamıştır 1950’li yıllarda James Dean, Asi Gençlik filminde sneaker giydiğinde kendisine popüler kültürde yer bulmaya başlamıştır. 

İkincisi ise 1980'li yıllara gelindiğinde Hip-Hop müzik de popüler kültürdeki yerini alınca Hip-Hop müziğin öncülerinden ve devrin en popüler gruplarından olan Run-DMC grubu da her konserinde Adidas marka sneakerları ve eşofmanları tercih ediyordu. MTV’de klipleri yayınlandığında Adidas’ın satışları tavan yaptı ve ilk kez bir ayakkabı markası bir müzik grubuna sponsor oldu. Run-DMC, Adidas’a duydukları olan sevgilerini göstermek için 1986 yılında "My Adidas" isimli bir şarkı yapmışlardır. Sonradan ise sneakerlar günlük hayatımızın bir parçası haline geldi ve halen daha Hip-Hop grupları arasında Adidas'ın Superstar modeli en çok tercih edilen modeldir.

                                      Sneakerlar, zaman geçtikçe değişime de uğrayarak popülerliklerine popülerlik katmışlardır. Mesela Nike markasının Air Force modelinde, ayakta rahatlığı sağlamak için ayakkabının tabanı havayla doldurulmuştur ya da Reebok firmasının Pump sneakerları. Basketbol için özel üretilen Pump model sneakerlarda bir pompa bulunur ve ayaklar yorulduğunda, pompaya basılarak tabana hava doldurulunabilir. Gençlerin beğeniyle takip ettiği Michael Jordan ve Andre Agassi gibi sporcular bu tür sneakerları tercih edince, bu modeller de çok popüler hale gelmiştir. Sneakerlar sadece gündelik hayatta değil ayrıca kaykay ve BMX gibi sporlarda da tercih ediliyor.

Günümüze gelindiğinde ise sneakerlar ilk üretildiği dönemdeki gibi basit malzemelerden değil yeni malzemelerden üretilmektedir. Bu yeni malzemeler sayesinde ise daha kaliteli ve hafif sneakerlar üretilmektedir. Ayakkabı içinde ısı 40 Celcius dereceyi geçebilir ve içerdeki nem %100'e kadar çıkabilir. Bu yeni malzemeler bu soruna da çare olmaktadır. Genellikle yeni üretilen sneakerların tabanlarına özel bir jel konulmaktadır. Bu jel ise 1- 2 santimetre kalınlığında olduğunda üstüne 4 ila 6 metreden düşen bir yumurtanın darbesini emer ve yumurtanın kırılmasını önleyebilir.

Bu yazımda sizlere sneakerların tarihçesinden ve günümüze kadar olan değişim yolculuğundan söz ettim. Umarım yazımı büyük bir keyifle okumuşsunuzdur. Hepinize teşekkür ederim.