Yalnız Çocuk, Yalnız Kız ve Major Tom İncelemesi

Çoğumuzun bildiği ve bilenlerin çok sevdiği, David Bowie'nin "Space Oddity" şarkısının, sözleri İtalyanca olan bir versiyonu da varmış: "Ragazzo Solo, Ragazza Sola". Anlamı Yalnız Çocuk, Yalnız Kız.

"Space Oddity", David Bowie'nin çokça bilinen ve sevilen hit parçalarından biri. Bilmiyorsanız da ivedilikle dinlemenizi öneririm. Şarkı, Bowie'nin 1969 yılında çıkardığı bir single. Sözlerinde, Major Tom'un uzaya fırlatılışı ve Major Tom ile kumanda merkezi (ground control) arasında geçen konuşmalar yer alıyor. Bana kalırsa bu şarkı aynı zamanda metaforik bir anlam da taşıyor. Şarkının ilk kısmında geri sayım ve kalkış var, sonrasında ise Ground Control, Major Tom'a kalkışı başardığını ve gazetelerin onun hangi markadan giyindiğini bilmek istediğini söylüyor ("This is Ground Control to Major Tom, you have really made the grade. And the papers want to know whose shirts you wear"). Bu kısımda Major Tom görevini başarıyla yerine getirmiş, ünlü olmuş, herşey harika. İkinci kısımda ise, Major Tom 100 bin mil yol kat ettiği halde kendisini çok durgun hissettiğini söylüyor, karısına onu çok sevdiğini söylemelerini istiyor ("Though I'm past one hundred thousand miles, I'm feeling very still" , "Tell my wife I love her very much she knows"). Ve Ground Control'un Major Tom'a ulaşmaya çalıştığını, ona ters giden birşeyler olduğunu söylediklerini duyuyoruz ("Ground Control to Major Tom, your circuit's dead, there's something wrong. Can you hear me, Major Tom?"). Tam da bu noktada bir endişe ve panik havası verircesine müziğin tonu yükseliyor. Şarkının bu kısmı, sanki Major Tom uzayın derinliklerinde kaybolmuş gibi bir hava veriyor. Ünlü, başarılı, sevilen bir karakter olarak başladığı bu yolda, yapayalnız bir şekilde kaybolan bir adamın hikayesi. Benzer şeyleri yaşamış ve Bowie'ye oldukça yakın olan bir adam var aslında: babası John Jones. John Jones, yıllarca ihtiyaç sahibi çocuklara yardım eden bir kurumda çalışmış ve birçok çocuğun, gencin yüreğine dokunmuş biri. 1969 yılında, henüz 56 yaşındayken zatürre sebebiyle hayatını kaybetmiş. Space Oddity'nin çıkışıyla aynı yıl. Kim bilir, belki de Major Tom, David Bowie'nin babasının bir yansımasıdır.

"Ragazzo Solo, Ragazza Sola", David Bowie'nin 1982 tarihli "Rare" albümünde bulunan şarkısıdır. Söz yazarı, Mogol lakaplı Giulio Rapetti'dir. Aynı beste üzerine yazılmış İtalyanca sözlerin anlamı da oldukça farklı. Yeni terkedilmiş bir genç adam ile ona elini uzatan iyimser bir genç kadın arasında geçen konuşmaları anlatıyor sözler. Şarkının başında, genç adam bütün şehir uyurken tek başına yürüyor ve birinin onunla konuştuğunu duyuyor. Onunla konuşan genç kadın ona, şüphesiz büyük bir aşkı kaybettin, ama şehir aşkla dolu diyor ("Hai perduto senza dubbio un grande amore, ma di amori è tutta piena la città"). Genç adam, "hayır yalnız kız yanılıyorsun, ben sadece büyük bir aşkı kaybetmedim. Onunla beraber her şeyi kaybettim dün gece" diyor ("No ragazza sola, no no no. Stavolta sei in errore. Non ho perso solamente un grande amore. Ieri sera ho perso tutto con lei"), ve onun gibisini bir daha asla bulamayacığı söylüyor. Buna karşılık genç kadın, gece büyük bir deniz, yüzmek için elimi tutabilirsin diyor. Ancak genç adam bu teklifi reddediyor, ve boğulmayı tercih edeceğini söylüyor. Gözlerinde, artık uçmayan bir melek olduğunu söylüyor ("Grazie ma stasera io vorrei morire. Perchè sai negli occhi miei c'è un angelo, che ormai non vola più").

Aynı müzik üstüne aynı kişi tarafından seslendirilmiş ancak iki farklı dilde ve iki bağımsız konuda yazılmış bu şarkıların ikisinin de yeri bende ayrı. Space Oddity'yi ilk defa ortaokuldayken dinlemiştim. Şarkının bir hikayesi olması, dinlerken adeta bir film izliyormuş gibi hissettirmesi bu şarkıyı sevme sebebimdi. Ragazzo Solo, Ragazza Sola'yı ise bu yıl seyrettiğim ve keşke daha önce izleseymişim dediğim, Bernardo Bertolucci'nin son filmi Ben ve Sen (Io e Te, 2012) sayesinde keşfettim. Şarkılar aralarındaki benzerliği farketmem ise filmin sonunda Space Oddity çalmaya başlayınca oldu. Bence her ikisi de oldukça başarılı parçalar. Kaliteli müzik, Bowie'nin tiyatral şarkı söyleme tarzı ile birleşince, dil bilmenize ve sözleri anlamanıza gerek olmaksızın şarkının vermek istediği duyguya kapılıyorsunuz. Ama yine de, belki de tanışıklığımızın daha eskiye dayanmasından dolayı, favorim Space Oddity.