Uzaya Bile Teslimatı Yapılan Fast Food: Pizzanın Tarihi

Pizza en sevilen fast foodlar arasındadır. Evde, sokakta, işte, arkadaş buluşmalarında vazgeçilmez olan pizzanın varoluşu eski bir tarihe dayanmaktadır. Pizzamı yerken yazdığım bu yazımda sizlere tarihini ve nasıl bulunduğunu aktaracağım.

Rus Uzay Ajansı’na altı inçlik bir pizza teslim edilmesi için bir milyon dolardan fazla para ödendiyse bu fast foodu abartma konusunda çok haklıyız. O kadar çok seviliyor ki her sene 9 şubat günü Amerika’da Ulusal Pizza Günü olarak olarak kutlanıyor. Aynı zamanda Amerika’da saniyede 350 dilim pizza yeniyor. 

Pizza nerede, ne zaman ve nasıl bulundu?

Tarihçiler pizza kelimesinin İtalyan ve Yunan edebiyatından doğduğuna inanıyorlar. Fakat pizzanın ortaya çıkması yeni bir fikir değil. Yüzyıllar önce Romalılar, Yunanlılar ve Mısırlılar ekmeklerini bu şekilde yemişlerdir. Ekmeği yapmak için sıcak bir taşa veya çamur fırınlarına yerleştirir daha sonra otlar veya mantarlar gibi soslarını ekmek üzerine ekleyerek yayarlarmış. Hatta o kadar beğenilirmiş ki “Tabakları bile yedik.” kavramıyla desteklenirmiş. Antik Roma’da sıcak küller üzerinde de bu tür ekmekler yapılarak pişirilirmiş. Baktığımızda bu yiyeceklerin günümüz pizzasına çok yakın olduğunu görürüz. 

Yıllar önce pizza, şuan yediğimiz gibi incecik değildi. İtalya’nın Napoli kentinde ekonomi kötü durumdaydı ve insanların ucuz fakat doyurucu yemek bulmaları gerekiyordu. Pizzalar tam da bu durumda ihtiyacı oldukça karşıladı. Dükkanlar yerine sokak satıcıları pizzayı satmaya başladı. Herkesin bütçesine göre pizza dilimi/türü satılmaya çalışılıyordu. Bütçelerine göre, üreticiler bir müşterinin ihtiyacını karşılamak için minimum sos veya bazen sadece sarımsak kullanırlardı. Uzun süre pizzalar küçümsendi. Yoksul yemeği olduğuna inanıldı ve çoğu kişi tarafından “iğrenç” olarak anıldı. Fakat İtalyan birleşmesinden sonra her şey değişti. 

Kral I. Umberto ve Kraliçe Margherita, 1889'da Napoli'yi ziyaret ederken yemeklerde servis edilen Fransız yemeklerinden bıkmışlardı. Kraliçe için bazı yerel lezzetler hazırlamak için aceleyle çağrılan Raffaele Esposito üç çeşit pizza pişirdi. Kraliçe çok sevindi. En sevdiği pizza ise domates, mozzarella ve fesleğen ile hazırlanan olmuştu. Onun onuruna pizza “margherita” olarak isimlendirildi.

Bu değişim sonrası Margherita'nın yerel bir lezzetten çok daha fazlası olduğu anlaşıldı. Ve böylece ulusal bir lezzet haline geldi. Daha sonra pizza Amerika'da ikinci evini buldu. Amerika’da pizzalar bir çok restorantta satılmaya başlandı. Ve pizza radikal bir şekilde dönüştürüldü. Ekonomik düzeyi arttıkça buzdolabında saklanabilecek dondurulmuş pizzalar ortaya çıktı. 

Artık pizza yemek çok pratik bir hale gelmişti çünkü kolaylık içeren gıdalara talep artmıştı. Bir süre sonra pizza ticarileştirildi. 1960 yıllarında iki girişimci Dominos’u kurarak pizzayı daha da çeşitlendirerek tüm dünyaya tanıttı. Günümüzde hemen hemen her ülkede bulunan Dominos sayesinde insanlar her türlü pizzayı yiyebiliyor. 

2019 itibariyle, ABD'de 4.650 mağazaya sahip yaklaşık 77.000 pizzacı var, Pennsylvania'da ise diğer tüm devletlerden daha fazla pizzacı var. Bununla birlikte, toplam 7.125 ile en fazla pizzacıya California'ya sahiptir.

Pizza Hakkında Oldukça İlginç Bilgiler

1. Mintel tarafından yapılan bir ankete göre, pizza yiyen Amerikalıların %93'ünün ayda en az bir kez yediği tahmin edilmektedir.
2. Dünyanın en pahalı pizza maliyeti $12.000 olarak belirlenmiştir.
3. Amerikalıların% 36'sı pizzanın bir kahvaltı yemeği olduğuna inanıyor.
4. 2001 yılında, Rus Uzay Ajansı'na Uluslararası Uzay İstasyonu'na altı inçlik bir pizza teslim etmesi için bir milyon dolardan fazla para ödendi. Rus kozmonot Yuri Usachov, yörüngedeyken pizza teslimatı alan ilk kişi olma onuruna sahipti.
5. Kuzey Kore'de ilk pizzacı 2009'da açıldı.
6. Philadelphia'da bir pizza müzesi vardır. Pizza Brain, dünyanın en büyük pizza koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.
7. Ortalama bir Amerikalı tek bir yılda 46 pizza dilimi tüketir.
8. Amazon'da pizza hakkında 26.484 kitap vardır.

8 Farklı Pizza Türü

•Neapolitan Pizza

Napoli tarzında pizza olarak bilinir. Geleneksel olan pizza türüdür. İçerisinde mozarella peyniri domates ve fesleğenden oluşan sosu bulunur. 

•New York Tarzı Pizza

Geleneksel pizzayı çokça benzer sadece hamuru daha kalındır ve peyniri daha fazladır. New york’ta birçok mahallede rahatça alabileceğiniz bir türdür. İçerisinde mozarella peyniri ve domates bulunur.

•Chicago/Deep-Dish Pizza

Bu pizza bol malzemeli ve kalın kabukludur. İçerisinde peynir, biber, et, domates, mantar soğan malzemelerinin hepsi bulunur. Chicago pizza restorantlarında bulabilirsiniz. 

•Sicilian Pizza

Sicilya pizzası diğerlerinden farklı olarak dikdörtgen şeklindedir. İtalya’nın Sicilya kentinde ortaya çıkmıştır ve içerisinde çok fazla sos bulunur. Hatta hamurunun sostan gözükmediğini söyleyebiliriz.

•Californian Pizza

Kaliforniya Pizzasının tarihi eskiye dayanmaktadır. İçerisine mevsimsel ve yerel ürünler barındırır. Keçi peyniri, sebze, et ve barbekü sosları bulunur.

•Detroit Pizza

Dikdörtgen şeklindedir hamur oldukça kalındır. İçerisine peynir, domates sosu ve mantar kullanılır. 

•St. Louis Pizza

Aralarındaki en ince hamura sahip pizza diyebiliriz. Kabuğu çok kırılgan olduğu için dikdörtgen şekilde kesilerek servis edilir. Şehirde ortaya çıkan özel bir peynir kullanılır.

•Greek Pizza

Süngerimsi bir kabuğa sahiptir. İçerisine zeytin, kuru domates, biber kullanılır. 

Pizza bize ulaşana kadar birçok değişime uğramıştır. Fakat geleneksel pizzanın günümüz pizzasıyla hemen hemen aynı olduğunu söyleyebiliriz. Arkadaş ortamımızı renklendiren, bize diyetteyken kaçamak yaptıran, kokusunu duyunca yemek istediğimiz harika bir fast food olduğu için kendisine teşekkür ederiz!