Uçurtmanın Serüveni

Kredi: Lucie Hošová - Unsplash

Gökyüzünde süzülen uçurtmalarımız bizi hep sevindirmiştir. Peki ilk uçurtma ne zaman, nerede ve niçin ortaya çıkmıştır? Hadi birlikte uçurtmanın serüvenini öğrenelim.

Merhaba, küçükken hiç uçurtma uçurdunuz mu? Cevabınız evet ise gerçekten çok şanslısınız. Eminim o küçük ellerinizle uçurtmanın ipini tuttuğunuz andaki mutluluk ve havalanması için olağanca gücünüzle, küçük ama hızlı olan adımlarınızla, özgürlüğü hissederek, sonunu düşünmeksizcesine koştuğunuz ve uçurtmanında rüzgarla kendi ahengini tutturduğunu hissettiğiniz anda biraz kalp atışlarınızı düzene sokmak için yavaş adımlara geçtiğiniz bu muhteşem anları yaşamışsınızdır. Eğer cevabınız hayır ise hala geç olmadığını söylemek isterim. Çocuğunuzla, sevdiğiniz insanla veya tek başınıza bu deneyimi yaşamak için hala fırsatınız var. İşte bu nadide anları hayatımızda bir yada birkaç kere yaşama fırsatı bulabiliyoruz. Peki uçurtma gerçekten de özgürlüğü hissedebilmek veya eğlence amacıyla mı ortaya çıkmıştır? Hadi birlikte uçurtmanın tarihini öğrenelim.

Uçurtma üzeri renkli kâğıtlarla veya bezle kaplanmış hafif çıtalardan yapılmış çokgen biçimli bir gövde ve süslü bir kuyruktan oluşan, sicimle bağlanarak, rüzgâr yardımıyla uçurulan bir tür oyuncaktır.

İlk uçurtmanın nerede ve nasıl yapıldığı kesin olarak bilinmesede 2000 yıl kadar önce Çinde ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Bir efsaneye göre çinli bir adam rüzgarlı bir havada  şapkasının uçmasını önlemek için ona bir ip bağlamış ve bu sayede ilk uçurtmayı yapmış olur. Evet ilginç bir efsane ama olmaz demeyelim. Sonrasında Çin’den Kore ve Hindistan’a giden tüccarlar ile Asya kıtasına yayılmış ve Asya’da farklı stillerde ve amaçlarda yapılan uçurtmalar kullanılmıştır.

Uçurtma tarihte bazı dönemlerde farklı inanışların sembolleri olarak kullanılmıştır. 7. yy’da rahipler uçurtmaları kötü ruhların yönünü değiştirmek ve o yılki hasatların bereketini artırmak için kullanmışlardır.

Hindistandaki uçurtmalara dair ilk kanıtlara ise 1500’lü yıllarda Moğol Dönemindeki minyatürlerde rastlanmıştır. Bu resimlerde genç bir adamın görüşmesine izin verilmeyen sevgilisine mesajlarını ulaştırabilmek adına uçurtmaları kullandığı görülmüştür.

Ünlü kaşif Marco Polo tarafından 1295 yılında Malaya adalarından satın alarak Hollandaya götürülen uçurtma Avrupa ülkeleri tarafından da tanınmış ve  ilgi görmüştür.

Uzakdoğuda dinsel törenler ve savaşlarda kullanılan uçurtmalar Avrupa’da çoğunlukla bilimsel deneylerde kullanılmıştır.

Benjamin Franklin, Alexander Wilson uçurtmaları rüzgar ve hava akımları üzerindeki bilgilerini arttırmakta kullanmışllardır. 1906’da San Francisco depreminin sonuçlarını uçurtma ile yukarıdan çekilen fotoğraflarla belirlemişlerdir. Gerçekten bu fikir droneların öncüsü kabul edilebilir ne dersiniz? Uçurtma ile yapılan yüzlerce deneyin yanında uçaklarla ilgili yapılan deneylerin de bilime katkısı olmuştur. Öyleki 18. ve 19. yy.larda uçurtma bilimsel araştırmalarda kullanılan aletler arasında yer almıştır.

1822’de George Pocock uçurtmalar tarafından çekilen hafif bir araba yapmıştır.

Francis Rogallonun ‘’kanatlı uçurtması’’ ve Domina Jalbert'in ‘’Parafoil uçurtması’’ gibi önemli buluşlar ise modern Delta Kanatların ve spor yapmakta kullanılan paraşütlerin gelişimine faydalı olmuşlardır. 1972’de Peter Powell iki kumandalı stunter adlı bir oyuncağın tanıtımını yapmış ve insanlar uçurtmayı sadece eğlence için değil aynı zamanda da bir spor aracı olarak kullanmaya başlamıştır.

Buna benzer örnekleri çoğaltmak elbette mümkün fakat daha sonraları gelişen teknoloji ile uçurtma kendini bu tür deneylerden kurtarmış ve sadece eğlence aracı olarak günümüze kadar gelişerek ulaşmıştır.

Dünyanın pek çok ülkesinde uçurtma klüpleri, dernekleri, federasyonları hatta müzeleri vardır.

Meraklıları manevra yapabilen, daha hızlı uçabilen ya da karmaşık numaralar yapan yeni modeller üretmeye başlamışlardır. Daha büyük ve daha güçlü uçurtmalar yapılmıştır.

Siz de uçurtmalara meraklıysanız İstanbul’da bulununan Türkiye’nin tek uçurtma müzesini randevu alarak ziyaret edebilirsiniz.