Topraklarımızdan Bir Öncü: Osman Hamdi Bey

Türk sanat ve müzeciliğine önemli katkıları olan Osman Hamdi Bey'in bize kazandırdıkları ve başarıları hakkında kısa bir yazı

Topraklarımızdan Bir Öncü: Osman Hamdi Bey

“Geçmişini bilmeyen geleceğine yön veremez" demiştir Atatürk. Bu değerli sözden de anlaşılacağı gibi bir bireyin kendi tarihini bilmesi ve koruması oldukça kıymetlidir. Atatürk de bu konuda gerekli özeni göstermiş ve bize iyi bir lider olmuştur. Tarihimize sahip çıkmanın pek çok yolu vardır ki bunlardan belki de en güzeli müzecilikten gelir. Müzeler bize tarihi o dönemde yaşayan insanların gözünden sunar. Onların yaşayış biçimini, değerlerini, estetik algılarını ve daha nice kıymetli detayı içinde korur ve saklar. Osman Hamdi Bey de bu bilinçle yetişmiş ve ülkemize paha biçilemez katkılarda bulunmuştur.

Çok başarılı bir sanatçı olan Osman Hamdi Bey, birçok ilkin arkasındaki isim olmuştur. İlk Türk müzecisi olan Osman Hamdi Bey;

• İlk Türk müzesi olma özelliği taşıyan İstanbul Arkeoloji Müzesi’ni ve Sanayi-i Nefi Mektebi, bugünkü adıyla Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesini kurmuştur.
• Bağdat’ta Yabancı İşler Müdürlüğünde çalıştığı süre boyunca arkeolojik çalışmalar yapmış ve bazı eserleri İstanbul’a göndermiştir. İmparatorluk Müzesi anlamına gelen Müze-i Hümayun’a müdür olarak atandıktan sonra tarihi eserlerin korunması hakkındaki makaleleri özel gazetelerde yayımlanmıştır.
• Türklerin gerçekleştirdiği ilk kazı çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Bu kazıları tekelden kontrol eden disiplinler oluşturmuştur.
• Yayınladığı tüzükle tarihi eserlerin yurt dışına çıkarılmasının ve tarihe eserlere zarar verilmesinin önüne geçmiştir. Bu alandaki tüm katkılarına ek olarak kendisine ilk Türk arkeoloğu unvanını kazandıracak kazılarda yer almıştır.  Birçok değerli eseri ortaya çıkarmıştır.

Osman Hamdi Bey’in kıymeti ve katkıları tartışılmazdır çünkü yarattığı eşsiz eserlerin yanı sıra toprak altındaki eserleri kendi elleriyle gün yüzüne çıkartmış ve ülkemize kazandırmıştır. Çıkarılan veya çıkarılmış eserleri bir depoya hapsetmek yerine eserlerin ait olduğu yer olan müzeyi kurmuştur bu eserleri koruyacak olan kanunu çıkartmıştır. 

Müzeciliğin yanı sıra bir de sanatçı kişiliğinden bahsedelim çünkü Osman Hamdi Bey bu alanda kendisini dünyaca duyurmuş ve eserleri rekor fiyatlara satılmış eşsiz bir sanatçı.

Kuran Okuyan Kız (1880)

Bu gördüğünüz harika eser Londra’da 6 milyon 315 bin 62 sterline (44 milyon 122 bin 230 TL) satılarak gelmiş geçmiş en pahalı Türk resmi olarak tarihe geçti. Kuran okuyan kızın örtünme şeklinin uygun olmadığı tartışma konusu olmuş olsa da resimdeki kızın aslında Kuran okumadığı biliniyor.

İstanbul Hanımefendisi (1881)

1,85 cm uzunluğuyla boyutsal olarak en büyük Osman Hamdi Bey eseri olan İstanbul Hanımefendisi Türk resim sanatında tam boy olarak bir kişinin resmedilmesinin ilk örneklerindendir. 1 milyon 770 bin 300 avroya alıcı bulmuştur.

 Vazo Yerleştiren Kız (1883)

Osman Hamdi Bey tarafından resmedilen bu güzel kadının Osman Hamdi Bey’in eşi olduğu düşünülmektedir. Bu kıymetli eser de 3,3 milyon liraya alıcı bulmuştur.