Survivorship Bias Nedir?

Bugün sizlere bilişsel ön yargı çeşidi olan Survivorship Bias yani sağ kalma ön yargısından bahsetmek istiyorum. Bu durum genellikle insanları başarısızlığa iten bir durum olarak karşımıza çıkar. Ayrıntılar için hemen yazıya geçelim!

Survivorship Bias (Sağ Kalma Ön Yargısı) olarak adlandırılan bilişsel durum bir eleme sürecini başarı ile tamamlayan kişilere odaklanarak oran olarak çok daha fazla olan başarısızlıklara göz ardı etmemize neden olan bilişsel bir ön yargı çeşidi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bilişsel hata, hayatımızın hemen hemen her alanında karşımıza çıkabilir.

Ne yazık ki günümüz dünyasında ve sosyal yaşantılarımızda başarıyı gözler önüne sermek ve övmek üzerine kurulan bir sistemle karşı karşıya kalırız. Örnek verecek olursak gün içinde aktif olarak kullandığımız bir LinkedIn sayfasına girdiğimizde terfiler, yapılan büyük satış ve kârlar gibi daha birçok başarı ile karşılaşırız. Instagram'da bulunan motivasyon sayfaları ve konuşmacılarını da bunlar arasında örnek gösterebiliriz. Başarısızlık olarak değerlendirilen hikayeler bile toplumda hep bu ''başarılı'' olarak nitelendirilen insanlar üzerinden anlatılmaya çalışılır fakat gerçekten başarısızlığı tadıp sosyal medya duvarlarımıza asla ulaşamayan milyonlarca parlak insandan kimse haberdar değildir.

Survivorship Bias'a örnek verilen en önemli isim ise hiç şüphesiz Elon Musk olmuştur. Elon Musk'a odaklanıp onun başarısına ulaşmaya çalışanların aynı sektörde başarısız olmuş milyonlarca insanı göz ardı ettiklerini öne sürer. Özellikle girişimcilik alanında bununla günümüzde de karşılaşıyoruz. Girişimci insanların genelinin ilk denemesi büyük oranda başarısız olarak sonuçlanıyor. Bizler de bu başarısız insanları görmezden gelerek her yerde boy gösteren başarılı insanların peşinden koşarak hep bir şeyleri erteleyebiliyoruz. Sonuç olarak başarı kavramı ve şans konularında yanlış bakış açılarına sahip olmuş oluyoruz. Mark Zuckerberg' ten de örnek verecek olursak okulu terk etmesine rağmen başarılı olmuş bir isim olarak karşımıza çıkar ama okulu bırakıp büyük bir hüsrana uğramış o büyük kitleden kimsenin haberi olmaz.

Survivorship Bias, pek çok alanda karşımıza çıkar. Örnek verecek olursak finansta, işletme ve ekonomide, müzik ve sanat gibi alanları sayabiliriz. Örneğin finans alanında bu durum başarısız şirketlerin artık var olmadığı için performans araştırılmalarına katılmamaları eğilimiyle karşımıza çıkabilir. Sadece dönem sonuna kadar başarılı olabileceklerini tahmin ettikleri şirketleri araştırmaya aldıklarından bu da araştırma sonuçlarının da çok da sağlıklı olmadığını gösterir. Bu olay pazar araştırmasında yer alan tüm şirketlerin aleyhine olmaktadır. Zafer yoluna giderken çok fazla olasılık bulunur. Her insan özel ve kıymetlidir. Siz kendi başarı hikayenizi kendiniz yazmaya çalışın ve olayları tümüyle böyle yargılara kapılmadan değerlendirmeye çalışın. Herkesin yolu kendine özeldir. Başarı dolu nice günler geçirmemiz dileği ile...