Siloam Yazıtı'nın Gizemi

Bu hafta sizler için 2 bin 700 yıllık hikayesiyle oldukça ilginç olan Siloam Yazıtı'nı inceledim. İyi okumalar!

Yaşadığımız kadim topraklar gerek yer üstü gerekse yer altı zenginlikleriyle altın değerinde. Yer altından çıkartılan geçmişimize ışık tutan sayıca çok tarihi eserlerimiz var. Bugün sizlere bu eserlerden biri olan Siloam Yazıtı'ndan bahsetmek istiyorum.

Bildiğimiz üzere gibi Kudüs 1917 yılına kadar Osmanlı Devleti'nin hakimiyetindeydi. Almanlar, Kudüs'te 1880 yılında yaptıkları kazı sırasında Siloam Yazıtı'nı ortaya çıkarttılar. Ülkelerine götürmek istedikleri bu nadide eserin bu topraklarda kalmasını sağlayan kişi o zamanın valisi İbrahim Hakkı Paşa oldu. İstanbul'a haber gönderen validen sonra Osman Hamdi Bey, eseri Müze-i Hümayun'a yani şimdiki ismiyle İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne konmasını sağlamıştır.

1948 Yılında İsrail devleti kurulunca, yazıt en eski İbranice kaynaklardan biri olduğu ve Tevrat’taki Hz. Davut’un şehrine su getiren bir tünel inşaatı olayına kanıt olarak kabul edildiği için Türkiye’den istenmiştir. Hatta İsrail Kültür Bakanı Miri Regev, Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şahin’e, 2700 yıllık Siloa Yazıtı karşılığında iki fil teklif etmiştir.

2007 yılına gelindiğinde İsrail Başbakanı Şimon Peres, İsrail’in 70. yıldönümü kutlamaları için dönemin cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den yazıtı ödünç vermesini, böylece yazıtı halka açık sergilemeyi talep etmiştir. Abdullah Gül öncesinde olumlu yanıt vermişse de Gazze politikaları yüzünden gerilen ilişkiler sonucu yazıt İsrail’e ödünç verilmemiştir.

Kanuni Sultan Süleyman’ın kayıp kitabesi, İsrail Devlet Müzesi’nin deposunda bulunmaktadır. Bu kitabe; Osmanlı'nın hilafetin sahibi olduğunun ilan edilmesiyle bir ilk özelliğini taşımaktadır. İsrail’in bu kitabeyi, İstanbul’daki yazıtla takas etmek istediği iddia edilmektedir.

“İslam’ın surlarını korumak için yapılan bu kulenin (rabad) yapılmasını emreden, iktidarının gücü ve kuvveti ile putlara tapmayı engelleyen, Dünya milletlerinin hâkimiyetini elinde tutan, ufukların efendisi, temlik yoluyla hilafetin başı olmayı hak etmiş Sultan oğlu Sultan Süleyman Han’dır.”

Mart 2022 yılında ise İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Recep Tayyip Erdoğan bir araya gelmiştir. Bu buluşma 14 yıldır Türkiye ile İsrail'in ilk üst düzeydeki ziyareti olmuştur. Bunun karşılığında ilişkilerin düzelmesi adına Siloam Yazıtı'nın İsrail'e iade edileceği iddia edilmiştir. 

Peki Siloam yazıtında ne yazıyor?

1. satır: …kazısı; kazı nasıl yapıldı; daha….

2. satır: Kazmalar aynı doğrultuda ve birbirine karşı idiler. Kanalın açılmasına üç endaze kala sesler işitildi.

3. satır: Bu sesler karşılıklı olarak birbirine bağıranların sesi idi. Çünkü orada kuzey ve güneyinden açılan tünel birleşiyordu. Ve o gün

4. satır: Kanal açılmış oldu. Tünelin açılması ile her iki taraftaki işçiler ve kazmaları karşılaştılar.

5. satır: Sular kaynaktan bin endaze uzaklıktaki havuza aktı ve

6. satır: İşçilerin başları üstündeki kayanın yüksekliği yüz endaze idi.