Sanat Terapisi Nedir?

İzolasyon günlerinde birçok insan farklı arayış yollarına girdi ve bu süreçte ruhu besleyen sanat terapisi de oldukça ilgi gördü. Sanatın iyileştirici ve sakinleştirici gücünü derinden hissedebildiğimiz sanat terapisi nedir? Gelin birlikte öğrenelim!

Sanat terapisi 1950'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nde tanıtılıp hızla dünyaya yayılmaya başlamıştır. Sanat terapisinin bir terapi olarak ortaya çıkış hikayesi de ilginçtir. Amerikalı psikologlar işe eski insanların mağaralarda çizdiği resimleri inceleyerek başlamışlar. Bu insanların çeşitli katliamları ve göçleri sanat yoluyla ifade etmesinden etkilenen psikologlar, neden baharın ya da yazın gelişini kutladıklarını, neden farklı ritüeller yapıldığını ve dansın nasıl bir rol oynadığını sorgulamışlar. Tüm bunların insanları rahatlatan bir tarafı olduğunu görmüşler. Sözle ifade edilemeyen bazı şeylerin sanatla ifade edilebildiğini görünce, "Neden terapide bu yöntem kullanılmasın?" diye düşünmüşler.

Sanat terapisi; insanların duygusal, sosyal ve zihinsel sağlıklarını iyileştirmelerine yardımcı olmak için görsel sanatları kullanan bir destek mekanizması olarak tanımlanır. Bireysel ve kültürel farklılıklar üzerinden yaratıcı çıktıların koşullarını güncellemeyi, farklı sanatsal tarzların belirli detaylarını belirlemeyi ve bu sanatsal tarzların etkilerini anlamayı amaçlar.

Sanat terapisini belirli özellikleri ve sınırları olan bir disiplin olarak adlandırabiliriz. Sanat terapisinin amaçları psikoterapinin amaçlarına benzer. Tüm sözlü olmayan ifadeler gibi sanat da farkında olmadığımız şeyleri keşfetmeye, ifade etmeye ve iletmeye yardımcı olur. Bu nedenle, sanat terapisi yoluyla duygulara yönelmek her insanın temel yönlerinden biri olan duygusal boyuta odaklandığı için ilişkileri geliştirebilir. Bu sayede kişi, kendisinde gizli kalmış yönlerinin farkına varır ve gelişimine katkıda bulunabilir. Bu sadece insanların kendileri için değil, aynı zamanda rahatsızlıkları ve değişim arzuları için de bir yöntemdir. Özetle ziyaretçinin hayal gücünü araç olarak kullanan bir psikoterapi ve destek yöntemidir. Bireylerin üstesinden gelmeye çalıştığı günlük stres, endişe ve travmatik olayların etkilerini azaltmak için geliştirilmiştir.

Bazen bir sorunu bilinçli olarak söze dökmek zordur. Sanat terapisi, kelimelerin bittiği ve yetersiz kaldığı zaman başlar. Farklı kişi ve durumlar için sözel anlatım yerine sanat yoluyla ifade etmek daha verimli sonuçlar doğurabilir. İnsanları iyileştirir, onarır, değiştirir. Psikodramaya benzer bir yaklaşıma sahip olan sanat terapisi ile insanların sorunları doğrudan ortaya çıkarılmaktadır. Bu sorunlara karşı kişiler istediklerini cevaplar ve istemediklerini kendilerine saklar. Yani bu yaklaşımda sorununuz hakkında doğrudan konuşmak zorunda değilsiniz. Bunun yerine konuyu sanat yoluyla daha estetik, daha yumuşak bir şekilde sunarsınız. Bu noktada sanat terapisi; resim, heykel gibi sanatsal etkinlikler aracılığıyla danışanın iç dünyasını ve bilinçaltını ifade etme yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Metaforlar ve semboller sanat terapisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Yani ortaya çıkanlar sorunu tam olarak yansıtmayabilir. Kişilerin acılarıyla yüzleşmesinin imkansız veya zor olduğu durumlarda bu yöntem etkili bir şekilde kullanılabilir.

Sanat Terapisi Kimlere Uygulanabilir?

Konuları bilinçaltında bastırıp olumsuz etkilerini yaşayan, günlük hayatında stresle baş edemeyen, geçmişte travma yaşayan bireylerde başarılı sonuçlar göstermiştir. Başa çıkma becerilerini kazanmak için kullanılan bir psikoterapi türü olan sanat terapisi, aslında hemen hemen herkes için uygundur. Örneğin, günümüzün yaygın sorunları olan utangaçlık, konsantrasyon güçlüğü, sosyal zorluklar, okula uyum sağlama vb. konularda zorluk yaşayan insanlar için sanat terapisi son derece etkilidir. Geçmişte trajik olaylar ve büyük kayıplar yaşamış, konuşma bozukluğu olan, anksiyete ve panik atak geçiren bireylerin tedavisinde de kullanılabilir.