Retorik Nedir?

Retorik kelimesini daha önce duydunuz mu? Retorik bir konuda ikna etme ya da güzel konuşma sanatıdır. Antik Yunan'da gelişimi ve retorik hakkında bilmek istediğiniz her şey bu yazıda sizleri bekliyor.

M.Ö. 465 yılında Antik Yunan'da bir mülkiyet meselesinde ortaya çıkan retorik kavramı; ikna ve inandırma çalışmaları ile güzel konuşma sanatı anlamına gelir. Mitolojik dönemden günümüze gelen retorik kavramı özgür, akılcı ve mantıklı bir ortamda doğmuştur. İlk kez Platon'un "Gorgias" adlı eserinde adı geçmektedir. Hem felsefi görüş hem de bir hitabet sanatı olarak nitelenmektedir. 

Retoriğin ilk öğretmenleri 5. yy Yunan dünyasının sofistleridir. Bunlar konuşmanın özünü bir düzene sokmuşlar ve söylev niteliğini taşıyan konuşmalar yapmışlardır. Böylece retorik etkili ve verimli iletişim kurma yollarından biri haline gelmiştir. Retorikte biçem yani konuşma üslubu ve konuşma sırası büyük önem taşımaktadır. Belli bir düzenin olması için gerekli unsurlardır. Aristo'ya göre; belli bir durumda elde var olan inandırma yollarını kullanma yetisi olan retorik, 3' e ayrılmaktadır:

1. Politik retorik: Siyasal iletişim yollarından biridir.

2. Yasal retorik: Adli törenlerde kullanılır.

3. Epideiktik retorik: Gösteri, şov ve törenlerde söylev niteliğindeki konuşmalardır.

Retorik Üçgeni

Retorik üçgenini oluşturan 3 temel unsur vardır:

1.Ethos: Eski Yunan'da karakter anlamına gelmektedir ve etik kelimesinden türemiştir. Bu tarz konuşmalarda yaratıcılık, toplum önünde konuşan kişi yani hatip denilen kişinin inandıcılığı, dürüstlüğü ve yeterlilik düzeyi ön plana çıkar. Hatip verdiği sözleri tutmakla yükümlüdür. Davranışlarla tutarlı yaşam iyi bir örnek olur.

2. Pathos: Duygularla ilişkili olan unsurdur. Önemli olan ne söylendiği değil, nasıl söylendiğidir. Önemli olan dinleyicinin duygularına hitap etmek ve onları ikna etmektir. Dinleyici belli ve istenilen ruh haline girmektedir. Çoğunlukla birlik beraberlik, uzlaşı, nezaket, sağduyu mesajları bu şekilde verilir.

3. Logos: Mantığın baskın olduğu retorik unsurudur. İkna sanatı için bu son derce önemlidir. İkna etmenin akılcı, duyusal ve mantık esaslı bileşenlerini barındırır. Bilgi, inandırıcı kanıt, duygularla birleşim, içeriklere uygun görseller ikna amaçlı kullanırsa logos amacına ulaşır. Yargılar kıyaslanır. Soru-cevap mantığında bir konuşma oluşturmak için de kullanılır.

Özetle retorik; akıcı, inandırıcı ve güzel konuşma sanatı olarak nitelendirilmektedir ve hayatın her alanında, özellikle iletişim alanında kolaylıklar sağlamaktadır.