Postmodernizm ve Reklamcılık

Postmodern düşünce, bireyleri ve grupları kendi yaşam şekillerinin yaratıcısı olarak görme eğilimindedir. Özgürlük, farklılık ve hoşgörü postmodern zihniyeti oluşturan görüşlerdendir. Peki bu akımın reklamcılıkla ilişkisi nedir?

Postmodernizm, bir bakıma medya çağı olarak nitelendirilebilir. Medya, tüketicilere en doğruyu yansıttığını iddia etse de bir grup veya kişinin bakış açısını sunmaktan fazlasını yapmaz. Doğruluktan çok inandırıcılığın ön planda olduğu bu süreçte de reklamlar, imaj yayarak insanların tüketim alışkanlıklarını etkilemeye çalışır. Kitle iletişim araçlarının etkisiyle toplumsal ilişkiler yönetilerek, medyadan yansıyan hayat tarzları tüketiciye sunularak doyumsuz bir kitle meydana getirilmeye çalışılır.

Postmodern bir toplum, imajın hakim olduğu bir toplumdur. İnsanlar gerçeklerden kaçarak postmodernizmin sanal dünyasına sığınır. Alışveriş merkezlerinde çılgınca alışveriş yapan insanlar, anlık doyumlarla tatmin olmaya çalışarak tüketime yönelir. Bu süreçte imaj olgusu, tüketici için her türlü farklı ürünü sunarak tüketimi artırır. Etkili bir imaj yaratarak kitleleri etkilemenin en önemli yolu da reklam ve reklam çalışmaları olarak değerlendirilir. Tüketiciler de kendi kimliklerini oluşturmak için, kendi imajlarına yakın bir imaja sahip markaları reklamlar aracılığıyla ayırt ederler ve tercih ederler. Böylece reklamlar sadece markaların anlamını ve değerini sunmakla kalmaz, tüketicilerin de kendi kimliklerini bulmasına katkıda bulunur. Tüketiciler, reklamlardan etkilenerek tüketim ve marka tercihlerini oluşturur, markalara yönelik tutumlar geliştirerek kendi hayat tarzlarına uygun markalarla kendini özdeşleştirir.

Medya, bireylerin kendilerini korumasız ve yalnız hissettikleri bu güvensiz ortamda bir taraftan sunduğu içerikler ile var olan bu güvensizlik ortamını pekiştirirken bir taraftan da güven satar. Postmodern ortamın sunduğu güvensizliğe karşı reklamlarda tüketim, çözüm olarak sunulur. Tüketicilere de reklamlarda sunulan bu çözümler cezbedici gelir. Postmodern dönem olarak tarif edilen günümüzde popüler kültür araçlarının hızla çoğalmasıyla, bireyler de popüler kültür haline gelmiş tüketime kolayca dahil olur. Dünyevi gerçeklikten sanal gerçekliğe doğru bir ilerlemenin yaşandığı günümüzde ekranlar, gerçekliğe katkıda bulunmak yerine gerçekliğin yerini alır. Bu yüzden de postmodern dünyada insanlar, gerçek ile taklidi karıştırır. Kitle iletişim araçları ile insan zihnine kazınan imajlar, hem nesnelerin tüketimine hem de imajların tüketim yolu ile insanları görsel tüketime yöneltmiş durumdadır.

Postmodern pazarlama ve reklam günlük hayatın bir parçası haline gelmiştir. Doğru kullanıldığı takdirde pazarlama hem şirketlere kar sağlayacak hem de tüketicilere çözümler sunacaktır. Ancak reklam, doğası gereğiyle tüketime aşırı yönlendirir. Reklamlar aslında tüketim ve imaj odaklı olması, sanallığı ve gerçek üstü düşünceyi öne çıkaran yaklaşımından dolayı eleştirilmektedir. Ancak postmodern pazarlama ve reklamın anlaşılması, çağdaş dünyanın sosyal yapısının doğru şekilde öğrenilmesi için gereklidir. Pazarlamacılar ve reklamcılar postmodernizmin gizemli dünyasını çözebildikleri oranda günümüz tüketicilerine daha fazla yakınlaşacaklardır. Tüketicilerin ve reklamcıların ortak noktada buluşacağı bu dünyada iki taraf da daha memnun kalacaktır.