Oyuncaklardaki Cinsiyetçilik: Gerçek Mi Yoksa Mit Mi?

Erkekler arabalarla, kızlar oyuncak bebeklerle oynar. Bu sözü ne kadar da fazla duyduk değil mi? Peki biz çocukların bu yöneliminin altında ebeveynlerin seçimleri mi yoksa hormonlar mı yatıyor? Araştırmacılar da tam da bu konuyu test etmek için 2005 yılında 135 maymunla bir deney yapmışlar, gelin detaylara beraber bakalım...

Çocukların hayatında oyun oynamak büyük bir yer tutar. Kimi zaman dev lego blokları, kimi zaman da peluş bebekler ilgilerini çeker. Fakat cinsiyete dayalı bir gözleme gittiğimizde kızların ve erkeklerin oyunlarının ve oyuncaklarının birbirinden farklı olduğunu görürüz. Erkekler ellerinden kamyonları, trenleri, arabaları ve figüratif oyuncakları düşürmezler. Kızlar ise oyuncak bebekler, peluş ayılar, mutfak oyuncaklarıyla zaman geçirirler. Peki nedir bu aradaki farkı oluşturan şey? Ebeveynlerin cinsiyete dayalı oyuncak tercihleri mi, yoksa çocukların ilgisini çeken oyuncakların cinsiyete göre ayrışıyor olması mı?

Oyuncaklardaki cinsiyetçiliği araştırmak için bir deney yapılıyor...

Araştırmacılar 2008 yılında, 135 Hint Şebeği (bir maymun türü) üzerinde bir deney yapıyor. Bu deneyin amacı, söz konusu maymunların oyuncak tercihlerinin çocukların oyuncak tercihleriyle paralel olup olmadığına bakmak. Yani amaç, doğadaki oyunun işlevini cinsiyete dayalı olarak gözlemlemek.

Araştırmada Hint Şebeklerine 13 farklı oyuncak sunuluyor. Bunların içinde peluş oyncaklar (hayvan figürlerinden oluşan 7 oyuncak) ve tekerlekli oyuncaklar (tren vagonu, kamyon, araba, inşaat makinesi, tır ve alışveriş arabası) var. Araştırmada peluş oyuncaklar feminen, tekerlekli oyuncaklar maskülen olarak adlandırılıyor. Maymunlara oyuncaklar sunuluyor ve oyuncaklarla ne şekilde ve ne süreyle oynadıkları gözlemleniyor.

Sonuç olarak şu ortaya çıkıyor. Erkek Hint Şebeklerinin %73'ü tekerlekli oyuncakları, %9'u ise peluş oyuncakları tercih ediyor. Erkeklerin %18'i hiçbir türe ilgi göstermiyor. Dişilerde ise peluş oyuncakları tercih edenlerin oranı %30, tekerlekli oyuncakları tercih edenlerin oranı ise %39 olarak bulunuyor. Yani dişi Hint Şebekleri için oyuncakların cinsiyete dayalı kesin bir ayrımı bulunmuyor. Araştırmada görülüyor ki erkek maymunlar, tıpkı erkek çocukları gibi tekerleği olan araba, kamyon gibi oyuncakları diğer feminen oyuncaklara tercih ediyor. Dişiler ise bir türü diğer türe tercih etmiyor, her iki tür oyuncağa da neredeyse eşit ilgi gösteriyor.

Özet olarak erkekler, oyuncak tercihinde daha katı sınırlar içerisinde kalıyorlar. Dişiler ise hem maskülen hem feminen diyebileceğimiz oyuncaklarla oynayabiliyorlar ve erkekler gibi kesin sınırları yok.

Peki bu araştırmayı nasıl yorumlamalıyız?

Öncelikle şunu söylemek gerekir: çocukların oyun oynama hakkı vardır, ve bu hak, onların istedikleri oyuncaklarla oynayabilme hakkını da kapsar. Çocukların oyuncaklarının cinsiyet kalıpları içerisine sokulması kesinlikle yanlıştır.

Araştırmadan elde edilen verilere bakılırsa erkek maymunların tercih ettiği oyuncaklar, günümüzdeki erkek çocuklarının oyuncak tercihiyle örtüşüyor. Bir erkeğin eline peluş oyuncak verilse, biyolojik tercihleri gereği o oyuncakla oynamak istemeyebilir. Erkekler içgüdüsel olarak tekerlekli oyuncaklarla oynamayı daha çok sevebilirler. Fakat peluş oyuncaklarla oynamayı tercih eden %9'luk kesimi göz ardı etmemek gerekir.

Dişi maymunlara baktığımızda ise görüyoruz ki, dişiler her türlü oyuncağa ilgi gösterebiliyor. Bir oyuncak araba en az bir peluş oyuncak kadar onların ilgisini çekiyor. Fakat biz çocukların eline cinsiyetlerine göre oyuncaklar verdikçe, "Sen kızsın, arabalarla oynayamazsın." dedikçe onların içgüdüsel tercihlerini susturmaya itiyoruz. Araştırmanın da en can alıcı kısmı burası. Çocukların oyuncak tercihlerini kesin sınırlarla çevreliyoruz. Aslında yapılması gereken en doğru şey, çocukların oyuncak tercihlerini tamamen onların kararına bırakmaktır.