Osmanlının Kudretli Kadınları: Valide Sultanlar

Osmanlı tarihi göz önünde bulundurulduğunda padişahlar kadar padişah gölgesinden devleti yönetmekte olan valide sultanları fark etmişsinizdir. Bu yazımda sizlere Osmanlının en meşhur valide sultanlarından bahsettim, şimdiden iyi okumalar!

Yazımıza öncelikle Valide Sultan'ın ne demek olduğundan başlayalım. Tahta henüz çıkmış olan Osmanlı padişahlarının hayatta olan annelerine Valide Sultan ünvanı verilir. Osmanlı padişahının anneleri olan Valide Sultanlar bu ünvan ile çok büyük bir siyasi güce ve yüksek miktarda da gelirlere sahip olmaktadır. Tarihin sayfalarına göz attığımızda valide sultanların bu gelirlerini genelde hayır işleri için ve imarethaneler yaptırmak için kullandıklarını görmekteyiz. Bu tanımlamanın yanın şundan da bahsetmeliyiz ki o da, Osmanlı padişahlarının tahta çıkmalarında Valide Sultanların inanılmaz etkilerinin olduğudur. Osmanlı döneminin Valide Sultanlarından bazılarını gelin beraber tanıyalım!

Ayşe Hafsa Valide Sultan

Yavuz Sultan Selim'in eşi ve Kanuni Sultan Süleyman'ın annesi olan Ayşe Hafsa Valide Sultan, Osmanlı döneminin ilk valide sultanı olarak bilinmektedir. Aslında tarih hakkında bir şey okumayanlar bile televiyozyon dünyasında zirvede yer alan ''Muhteşem Yüzyıl'' dizisinden bu valide sultana aşina olabilirler. Ayşe Hafsa Valide Sultan'ın valide sultanlığı 14 yıl sürmüştür. Bu süre içerisinde Harem'i yönetmiş, tavsiye ve telkinlerde bulunmuş, birçok eser yaptırmış ve oğlu Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan ile çekişmeler yaşamıştır. 1534 yılında vefat etmiştir. Ayşe Hafsa Vlide Sultan'ın ardından yerine her ne kadar Hürrem Sultan geçmiş olsada kendisi bir valide sultan değildir. Çünkü daha tahtta eşi varken vefat etmiş ve oğlunun tahta çıktığını görmemiştir. 

Afife Nurbanu Valide Sultan

Hürrem Sultan'ın gelini, Sarı Selim olarak bilinen ll.Selim'in eşi ve lll.Murad'ın annesidir. Sultan Murad'ın tahta çıkmasının ardından Afife Nurbanu Sultan'a Valide Sultan ünvanı verilmiştir. Bizler yine Nurbanu Sultan ismine ''Muhteşem Yüzyıl'' dizisinden aşinayız. Hem eşinin hem de oğlunun saltanat döneminde sarayda oldukça etkili olduğu bilinmektedir. Nurbanu Valide Sultan'da oğlu III.Murad'ın eşi olan Safiye Sultan ile harem yönetimi için çekişmeler yaşamıştır. Her valide sultan gibi Nurbanu Valide Sultan'da servetini eserler yapmaya adamış ve günümüzde de ayakta duran birçok eseri inşa ettirmiştir. 

Safiye Valide Sultan 

Afife Nurbanu Valide Sultan'ın gelini, III.Murad'ın eşi ve III.Mehmet'in annesidir. III.Mehmet'in tahta çıkmasının ardından kendisine Safiye Valide Sultan denilmeye başlamıştır. Yönetimde çok etkin olduğu ve devlet içinde en büyük makamlar için rüşvet alarak tayinler gerçekleştirdiği bilinmektedir. Torunu Sultan I.Ahmed'in tahta çıkması ile valide sultan ünvanı Safiye Sultan'dan alınmıştır. Ardından Eski Saray'a gönderilmiş ve ömrünün kalan kısmını orada geçirmiştir.

Mahpeyker Kösem Valide Sultan

Çoğu kişi Mahpeyker'den çok Kösem olarak bilmektedir. Kendisi I.Ahmed'in eşi ve IV.Murad'ın ve İbrahim'in annesidir. Mahpeyker Kösem Valide Sultan Osmanlı döneminin bir ilkini gerçekleştirmiş, oğlu Sultan Murad'ın 11 yaşında tahta çıkmasıyla ilk ''Saltanat Naibi'' olarak devleti bizzat yönetmiştir. Yeniçerilerle arası çok iyi Valide Sultan aynı zamanda üst mertebede olan birçok devlet adamını değiştirmiştir. Bir süre sonra Sultan Murad validesinin Saltanat Naibeliğine son vermiş olsa da Kösem Sultan padişahın gölgesinden de olsa devleti yönetmeye devam etmiştir. Sultan Murad'ın vefatının ardından tahta geçen oğu İbrahim sayesinde yine Valide Sultan'lığına devam etmiş yönetimi sürdürmeye devam etmiştir. Sultan İbrahim'in eşi Turhan Sultan ile çekişmeler yaşamış ve çıkan bir isyanla vahşice katledilmiştir. Kösem Sultan yaşamı boyunca halkla alakadar olmuş, aşevleri kurmuş ve vakıflar açmıştır. Birçok yetimin okumasını sağlamış ve genç kızların çeyizlerini düzmüştür böylelikle halkın takdirini toplamıştır.

Osmanlı tarihinde akıllara kazınmış valide sultanları sizlere tanıttım. Yazımı okuduğunuz için teşekkürler!