Latife Hanım: Çankaya Köşkü'nün İlk Hanımefendisi

Duruşuyla yakın tarihimizin önemli bir figürü olan Latife Hanım, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk'le evlenmesiyle modern Türk kadınının dünyaya örneği haline gelmiştir. Gelin bu güçlü kadının hayatını birlikte inceleyelim!

Çocukluğu ve Gençliği

Latife Hanım, 1898 yılında İzmir'de Uşakizade ailesinin bir üyesi olarak doğdu. Ailesi, dönemin aydın ve ileri görüşlü simalarından oluşuyordu. Babası Muammer Bey, döneminin etkili kişiliklerinden biriydi. Modernleşme ve eğitim konularında oldukça özenliydi. Bir dönem İzmir'de belediye başkanlığı da yapmıştı. Uşakizade ailesi, dönemin İzmir'inde kültürel ve entelektüel bir çevrenin parçasıydı. Bu ortam, Latife Hanım'ın eğitimine ve düşünce yapısına büyük etki yaptı. Latife Hanım, bu kozmopolit şehir ve aydın zihniyete sahip aile ortamında çağdaş bir eğitim alarak, ileri görüşlü fikirlerle yetişti.  Latife Hanım'ın ailesi, onun eğitimine büyük önem verdi ve onu çağdaş bir eğitimle yetiştirdi. Bu, Latife Hanım'ın ilerideki hayatında kadın hakları ve eğitimi konularında duyarlı bir kişi olmasını sağladı. Paris'te üniversite eğitimi almış olan Latife Hanım, birçok dilde akıcı olarak konuşabilecek ve resmi belgeler düzenleyebilecek yeterlilikteydi.

Evliliği:

İzmir’in düşman işgalinden kurtulmasıyla şehirde Mustafa Kemal için yeni bir karargaha ihtiyaç doğmuştu. Latife Hanım, Mustafa Kemal’i Göztepe’deki köşklerine davet etmiş, kabul edilmesiyle o evde karargah kurulmuştu. Latife Hanım, bir ev sahibi olarak Mustafa Kemal’in sağlığı ve rahatıyla yakından ilgileniyordu. Bununla beraber, Fransızca ve İngilizceyi çok iyi bildiği için, Mustafa Kemal’in diplomatik yazışmalarında tercüman görevi üstleniyordu. Böylece birlikte zaman geçirebiliyor ve çeşitli konularda sohbetler ederek birbirlerini tanıma fırsatı yakalıyorlardı.

Latife Hanım’ın eğitimli ve zeki bir kadın olmasıyla Mustafa Kemal’in dikkatini çekmişti. Birlikte geçirdikleri zamanlar onları birbirine daha da yakınlaştırmış ve nihayetinde evlenme kararı almışlardı. Mustafa Kemal Atatürk ile Latîfe Hanım, 29 Ocak 1923 tarihinde, Muammer Bey’in Göztepe'deki Uşakizade Köşkü'nde evlendiler.  Evlilikleri, Türkiye'nin o dönemdeki geleneksel normlarına meydan okuyan bir ilişki olarak dikkat çekti. Latife Hanım, Atatürk'ün yanında sadece bir eş olarak değil, aynı zamanda bir fikir ve düşünce ortağı olarak da yer aldı.

Latife Hanım, Türk kadınlarının toplumsal ve siyasi haklarını savunduğu için dikkat çekti. Onun cesur duruşu, kadınların eğitim ve iş hayatında daha aktif bir rol oynamaları gerektiğini vurgulayan ileri görüşlü düşünceleriyle öne çıktı. Mustafa Kemal Atatürk'ün eşi olarak, Latife Hanım Türkiye'nin ilk First Lady'si olarak kabul edilir. Toplumun geleneksel normlarına meydan okuyarak modern bir rol model olan Latife Hanım, Türk kadınlarının özgürlük ve eşitlik mücadelesine önemli katkılar sağlamıştır.

Vefatı:

Latife Hanım, 1925 yılında evliliklerinin sona ermesinin ardından siyasi çevrelerden uzak kalarak daha özel bir hayat sürdü. Ancak tüm hayatını aktif bir şekilde geçirmiş bir kadın için bu büsbütün bir inziva değildi. Hala cemiyet hayatında yerini koruyordu. Üstelik çeviriler yapmakla ve yeğenlerinin eğitimiyle ilgileniyordu. Bu süreçlerde her ne kadar üretken olmaya devam etse de sağlığı kötüye gidiyordu. Uzunca bir süre gizlediği hastalığı artık son raddelere ulaşmış olduğunda ortaya çıktı ve maalesef tedavisi için geç kalınmıştı. 12 Temmuz 1975’te, İstanbul’da hayata gözlerini yumdu.