İhanetin Mührü: Yahuda’nın Öpücüğü

İsa’nın on iki havarisinden olan Yahuda Iscariot (Judas) kötü şöhretli bir şekilde hain olarak bilinir. Yahuda, efendisine bir öpücükle ihanet etmiştir. Gelin bu hikayenin detaylarına birlikte bakalım.

Bugünkü kültürümüzde bir öpücük aile sevgisiyle, hatta romantizmle ilişkilendirilebilir. Ancak o zamanın İsrail kültüründe öpücük, saygının ve kardeş sevgisinin basit bir ifadesi olan yaygın bir selamlamaydı. Ancak bir ihanet vesilesiyle Yahuda'nın böyle bir öpücüğü sadece üzücü değil, aynı zamanda ikiyüzlüydü.

Hristiyan teolojisine göre, Son Akşam Yemeği'nde İsa, havarilerine içlerinden birinin kendisine ihanet edeceğini söyler. Bunu gerçekleştirecek kişi Yahuda Iscariot'tur. Kısa bir süre sonra Yahuda, İsa'yı Romalı askerlere yakalatır. Fakat askerler İsa'yı tanımıyorlardır. Bu yüzden Yahuda, askerlere öpeceği kişinin İsa olduğunu daha önce söylemiştir. Askerler İsa'yı ve aralarında Yahuda’nın da bulunduğu havarileri kıstırınca Yahuda, İsa'nın yanına giderek yanağından öper ve askerler böylelikle İsa'yı yakalamış olurlar.

Yahuda sonradan bu yaptığından dolayı pişman oldu. İhanetinin karşılığında almış olduğu 30 gümüş parayı pişmanlıkla başrahiplere ve ihtiyarlara iade etmeye çalıştı ama artık çok geçti. Yetkililer bunu umursamadı. İstediklerini elde ettiler; ihanetin tüm sorumluluğunu da Yahuda'ya yüklediler. Yahuda gümüşü tapınağa attı ve gitti. Görünüşe göre suçluluk duygusuna yenik düşerek kendini astı. Yahuda'nın sonunda neden arkadaşına ve efendisine karşı çıktığı Kutsal Yazılarda tam olarak açıklanmamıştır. Ancak yolun bir yerinde Yahuda, İsa'ya olan inancını kaybetmiş ve hayal kırıklığına uğramış ve acı çekmişti; maddi arzularını yerine getirmediği veya beklentilerini karşılamadığı için İsa'ya içerlemişti.  

Bu olay resim sanatında da birçok sanatçı tarafından resmedilmiştir. Ama Yahuda'nın öpücüğünü gösteren en ünlü resim belki de geç Orta Çağ sanatçısı Giotto'nun The Kiss of Judas adlı eseridir. Sanatçı, bu esere 1304 yılında başlamış, iki yıl sonra bitirmiştir. Tabloda İsa'nın 12 havarilerinden biri olan Judas'ın (Yahuda) ihaneti resmedilmiştir. Giotto Yahuda'yı, gözleri kapalı, İsa'ya yaklaşıp onu kucaklarken, İsa'nın bedenini peleriniyle örterken resmetmiştir. İsa'nın haleli yüzü, Yahuda'ya açık gözlerle bakarken ve öğrencisine canlı bir duyguyla bakarken göze çarpmaktadır.Rönesans'ta Caravaggio ise, sahneyi karakteristik ışık ve gölge kullanımıyla boyamıştır. İsa ve Yahuda'nın üzerinde, Yahya'nın kırmızı pelerini görünüşte her iki figürü birbirine bağlamış, ihanet anında ikisini de birbirine bağlayarak eylemin ciddiyetini göstermiştir.