Gerçekleşen Beklentilerimiz Pygmalion Etkisi

Kredi: Pygmalion

Adını Yunan efsanesinden alan Pygmalion etkisini, bu etkinin nasıl gerçekleştiğini ve günlük hayatta şaşıracağınız etkilerini biliyor muydunuz? Çok basit bir deneyle günlük hayatta bu etkiyi gözlemleyebilirsiniz.

KENDİNİ GERÇEKLEŞTİREN PYGMALİON ETKİSİ 

    Pygmalion çeşitli deney ve gözlemlerle de kanıtlanmış psikolojik bir etkidir. Pygmalion etkisi ilk olarak sosyolog Robert Merton (1948) tarafından konu edilmiştir. Merton, Pygmalion etkisine "kendini gerçekleştiren kehanet" adını uygun bulmuştur ve bu kehaneti, bir şey üzerindeki yüksek beklentimizin gerçekleşmesi olarak tanımlamıştır. Konuyu örneklemeden ve açmadan önce pygmalion etkisinin adını aldığı Yunan efsanesini anlatmak isterim.

 Pygmalion Efsanesi  (Bir kadın yaratmak ve onla aşka düşmek)

    Bu efsanenin birçok versiyonu vardır ancak en yaygın olanında Pygmalion bir heykeltıraştır. Kadınlara artık ilgi duymaz, hiçbir kadını güzel bulmaz ve evlenmemeye karar verir. Bu durum kendisini kendi isteğine göre bir kadın heykeli yapmaya yönlendirir. Hayalini bu heykele aktarır ve sonunda kendi yaptığı heykele âşık olmuştur. Ona ‘Galatea’ (uyuyan aşk) adını verir. Afrodit‘in herkesin isteklerini dinlediği bir özel günde Pygmalion, heykelinin insana dönüşmesini diler. Afrodit bu isteği geri çevirmez çünkü heykeli kendisine benzetir. Pygmalion eve geldiğinde heykeli öper ve heykel de ona karşılık verir. Galatea artık canlı etten bir kadındır.

 

Başka İnsanların İşin İçinde Olduğu Pygmalion Etkisi

   Kendini gerçekleştiren kehanet önceden belirtildiği gibi bir kişinin üzerindeki beklentimizin o kişinin yaşamını ve kapasitesini etkilemesidir. Bunun temel sebebi bizim o kişiye karşı olan davranış şeklimizdir. Bir insana bir yarışmada ne kadar ‘Sen bunu yaparsın’ gibi motive edici sözler söylersek o kişi o kadar kendine güvenir ve motive olur. Pygmalion etkisinde bunu o kişinin yüzüne direkt olarak söylemesek de ona karşı davranışımız karşımızdaki insanı aynı şekilde hatta daha da etkili bir biçimde motive eder.  Böylece, onlara ilişkin beklentimiz aslında temelde bizim kendi davranışımızla biçimlenmiş olsa da kendini doğrulamış olur.

 

Pygmalion Deneyi

     California ilköğretim okulunda yapılan deneyde, öğrenciler bir IQ testine tabi tutuluyorlar ve öğrencilerin birbirine yakın puanlar aldığı sonuçlar sadece deney yetkilileri tarafından biliniyor. Yetkililer gruptan rasgele birkaç çocuk seçerek, öğrencilere bahsetmeme kaydı ile, öğretmenlere bu çocukların çok yüksek puanlar aldıklarını ve ileride çok başarılı olacaklarını anlatıyorlar. Halbuki başarılı olacaklarını iddia ettikleri çocukların IQ puanları sınıfın ortalamasında ve öğretmenlerin gerçek test sonuçları hakkında bilgileri yok.

   Bir sene sonra testler tekrarlanıyor ve öğretmenlere övülen öğrencilerin akademik durumunda diğer öğrencilere göre şaşılacak derecede artış meydana geliyor. Özellikle gelişim çağında, öğretmenlerin öğrenciler hakkındaki düşünceleri ve beklentileri öğrencilerin başarısını etkileyerek çocukların daha da başarılı olmasını sağlıyor.

---

Pygmalion etkisini kullanmak üzerine küçük bir tüyo;

    Örneğin bir takım çalışması içerisindeyseniz hiçbir zaman takım arkadaşınıza karşı, o kişinin kapasitesi size yetersiz gelse bile olumsuz beklenti içerisinde olmayın. Bu beklenti sizin davranışlarınızı da etkileyeceğinden tüm takım çalışmanızı başarısız sonuçlandırabilir. Bunun yerine takıma güvendiğinizi ve yapabileceğinize tümden inanın ve Pygmalion etkisini yararınıza kullanın.

---

---