Dinozorların Nesli Nasıl Tükendi?

Hangimiz Jurassic Park'ı izlemeden büyüdük ki? Hangimiz onlar hakkında çizgi filmler seyretmedi? Hepimizin az çok bildiği bir tür olan dinozorların nesli nasıl tükendi biliyor muyuz? Peki ya dinozor adının nereden geldiğini biliyor muyuz? Hepsi ve daha fazlası için yazıma buyurun!

Hepimiz dinozorların bugün itibariyle neye benzediklerini biliyoruz. Hatta teknoloji öyle bir noktaya gelmiş durumda ki bulduğumuz bir dinozor fosilinden onun canlı hologramını oluşturabiliyor ve hatta uygun bir döllenme yatağı oluşturabilirsek -deneniyor- nesli tükenmiş bu canlıları tekrar hayata döndürebileceğiz. Ancak konumuz bunlarla alakalı değil. Bizler bu hayvanların geri döndürülmesinden ziyade nasıl yok olduklarını bu yazımızda vereceğiz. Bu konu hakkında başlangıçta pek çok teori ortaya atılmış olsa da aralarından doğru gören ve üzerinde bilimsel veriler ışığında uzlaşı zemini oluşan teori birazdan okuyacağınız teori olmuştur. O halde konumuzu çok uzatmadan öncelikte dinozor adı nereden gelmektedir, buna bakalım!

Dinozor İsmi Nereden Geliyor?

İlk olarak Mezozoik dönemde ortaya çıkmış olan ve günümüzde nesli tükenmiş olsa da yaşayan tek üyeleri kuşlar olan, Arkozor sürüngen grubuna dinozor denmektedir. Dinozor (dinosaur) adı, Richard Owen tarafından Yunancada korkunç kertenkele anlamına gelen şu iki sözcüğün birleştirilmesinden meydana gelmiştir: deinos, sauros

Nasıl Yok Oldular?

Birçok araştırmada olduğu gibi bu konu üzerine de ABD’deki Yale Üniversitesi’ne mensup bir grup bilim insanı araştırma yapmış ve bir zamanlar dünyada yaşayan dinozorların kısa sürede yok olmasına yol açan faktörün volkanik aktivitelerden ziyade 66 milyon yıl önce Dünya ile çarpışan dev göktaşı olduğunu söylemektedirler. Üniversitelerdeki paleo-iklim uzmanları ve çoğu bilim insanı dinozorlar da dahil olmak üzere birçok türün kitlesel olarak yok olmasının nedeninin, 66 milyon yıl önce Dünya'ya düşen büyük bir asteroid olduğuna inanmakta ve bunu da gerekçelendirmektedirler. Ancak diğer bir hipoteze göre türlerin yok olması, şu an Hindistan sınırlarında bulunan Deccan Traps bölgesinde çok sayıda volkanın patlamasından kaynaklandığı yönündedir. Bunlara ek olarak diğer ekstrem doğa olaylarının da birçok türün yok olmasında etkili olabildiği yönündedir. Ancak yazımızın başında da belirttiğimiz gibi üzerinde uzlaşı zemini olan geçerli tek teori dünyaya 66 milyon yıl önce çarpmış olan bir astreoid sonrasında dinozorların ve birçok türün yok olmasıdır.

Yale Üniversitesi'nde yapılan araştırmaya bakacak olursak volkanik patlamalarla karşılaştırmalı yapılan bir araştırma görmüş olacağız. İlk önce "Volkanik Patlama Hipotezi"ne bakalım. Araştırmayı yapan bilim insanları bu tür patlamalarda ortaya çıkan büyük volkanik gaz emisyonlarının kesin zamanını belirlemeye çalıştı ve bu amaçla küresel sıcaklık değişimi ile birlikte deniz fosillerinden elde edilen karbon izotoplarının analiz verilerini iklim etkisi modelleri ile karşılaştırdı.

O dönemdeki yoğun volkanik aktivitelerin hava ısısının kademeli olarak küresel çapta 2 derece artmasına neden olduğunu belirleyen uzmanlar, yine de bunun kitlesel ölümlere yol açmadığını, bazı türlerin Kuzey ve Güney kutbuna doğru göç ettiklerini, ancak göktaşı kazasından çok önce yaşadıkları yerlere geri döndüklerini ifade etti. Bu veriler ışığında dinozorların ölümünün tek nedeninin göktaşı çarpması olduğunu belirten bilim insanları, yine de yanılıyor olabileceklerini ve önemli kanıtlar olursa tezlerini gözden geçirebileceklerini vurgulamışlardır.

Bundan daha önceki bir araştırma da ise araştırmacılar, Meksika'daki Yucatan Yarımadası’nda bulunan en eski göktaşı krateri olan Chicxulub’dan aldıkları toprak örneklerini analiz ederek, Dünya nüfusunun yüzde 75’inin fazlasının yok olmasına neden olan göktaşının düşmesinden sonraki ilk zamanla ilgili modelleme çalışması yapmıştır. Bu çalışmalara göre 10 kilometre çapındaki dev göktaşı, saniyede 25 kilometre hızla Dünya atmosferine girerek, dünyadaki tüm nükleer silahlarının gücüyle dahi karşılaştırılamayacak devasa bir patlamaya neden olmuştur.

Özet Olarak;

65 milyon yıl önce Meksika yakınlarına düşen göktaşı dünyamızın yüzeyini şiddetle sarsmış, bu da denizlerde büyük tsunamilere sebep olmuştur. Bu tsunamiler çevrelerindeki hayvanları ve bitkileri altına alarak yok etmiştir.

Meteorun bir diğer etkisi ise atmosferde çok fazla toz ve kir yapmasıdır. Tüm bu toz ve kir Dünya’yı kaplamış ve gökyüzünü karartarak, cehennemi andıran karanlık günler başlatmıştır. Ardından orman yangınları kaçınılmaz olmuştur. Dünya o kadar tozlu ve karanlıktı ki, Güneş ışığı yeryüzüne ulaşamadı ve Dünya’da canlı yaşamanı engelleyecek soğuk günler başladı. Gökyüzündeki toz çöktükten sonra Dünya fazlasıyla ısınmaya başladı. Bu durum canlılar için kötüye gidiş demektir. Bitkiler büyümekte zorlandı. Bitkilerle beslenen hayvanların yiyebilecekleri bitki kalmadı ve daha sonra etçil beslenen diğer hayvanların yiyecekleri hayvan sayısı azaldı. Böylece dinozorların hayatta kalması çok zor oldu. Sadece dinozorların değil bu olayla birlikte Dünya’daki canlı yaşamın ise 3/4’nün yok olduğu tahmin edilmektedir.

Bir başka içerikte görüşene kadar hoşça kalın!