Adem'in Havva'dan Önceki Eşi: Lilith

Adem'in Havva'dan önceki eşinin Lilith olduğunu biliyor musunuz? Lilith, tanrı tarafından Adem ile aynı anda aynı maddeden yaratılmıştır. Bu yüzden Lilith, Adem ile eşit haklara sahip olmak ister ve ona itaat etmez ve cennetten Kızıldeniz'e kaçarak orada bir iblis ile aşk yaşamaya başlar. Lilith, dişi bir şeytan mıydı yoksa eşitlik isteyen bir kadın mıydı?

Lilith; Musevilik'te ve Hristiyanlık'ta önemli bir yere sahip olup efsanelere konu olmuş bir kadındır. Tanrı tarafından, Adem'in Havva'dan önceki eşi olarak Adem ile aynı anda balçıktan yaratılan Lilith, eşitlik isteyen ilk insan olarak mitlerde yerini almıştır.

Bu gibi durumlarından dolayı tarihte bilinen ilk kadın şeytan veya bilinen ilk feminist olarak anlatılmaktadır. Peki kimdi bu Lilith?

Feminizm, bilinen en genel anlamı ile yapılan cinsiyet ayrımcılığına karşı çıkılan ve kadın haklarının korunmasını amaçlayan bir dünya görüşü olup Lilyth efsanesinin başlangıç noktasıdır denilebilir.

Belki de birçoğumuzun ilk defa duyacağı Lilith'in efsanesi, çoğu kaynakta (Sümer, Babil ve Pers mitolojisinde, ibranice kaynaklarda, Tevrat’ta direkt olarak bahsedilmese de, Yahudi dini kaynağı Talmud’ta, Gılgamış Destanı’nda gecelere, yeraltı dünyasına egemen olan bir kötü dişi ruh olarak) Adem’in Havva’dan önceki ilk eşi olarak bahsedilir.

 

Michelangelo'nun, Sistina Şapeli’nin tavanına işlediği İlk Günah ve Cennetten Kovuluş eserinde Lilith’ten bahsetmiştir. Adem ve Havva’nın ilk günahı işlediğini gösteren sahnede ağaca dolanmış bir şekilde yılan olarak betimlenen bir kadın bulunmaktadır. Yılanı yani şeytanı bir kadın olarak betimlemiş olması baştan çıkarılmak olarak yorumlanırken. Lilith’i temsil ettiği de düşünülmektedir.

Efsaneye göre ilk başta Adem ile Lilith eşit haklara sahip olarak yaratılmıştır. Tanrı Lilith’i de tıpkı Adem gibi toprak ve kilden yaratmış olup Havva gibi onun kaburga kemiğinden yaratmamış tıpkı Adem gibi yaratmıştır. Bu nedenlerle Lilyth, kendisini her zaman Adem ile eşit görüp ona itaat etmez ve onunla birlikte olmak istemezdi. Lilith en sonunda cennetten kaçarak ve Kızıldeniz’de bulunun şeytanların yanına gider ve bir iblis ile aşk yaşamaya başlar.

Lilith bu ilişkiden her gün 100 çocuk doğurur ve yine efsaneye göre de bu çocukların cin, şeytan, vampir olduğu söylenir.

Diğer taraftan cennette yalnız kalan Adem için Tanrı, Havva’yı yaratır. Ancak bu sefer kadın ve erkeğin eşit olmamaları, kadının itaatkâr olması için Havva’yı Adem’in kaburga kemiğinden yaratır. Adem Lilithi hemen unutur. Bunu duyan Lilith duygularına hâkim olamayarak bir tür kıskançlık krizine girer.

Lilith intikam almak için sevgilisi olan iblisin kılığında cennete girer, Havva’yı kandırarak onların yasak elmayı yemelerine neden olur. Yasak elmayı yiyen Adem ve Havva artık birer ölümlü olarak cennetten kovulurlar.

Fakat Lilith yasak elmayı yemediği için ölümsüz olarak kalır ve Lilith’in çocukları Adem ve Havva’nın soyundan olan çocuklara musallat olur.Tanrı ise Lilith’i durdurmak için 3 melek gönderir ve ona, eğer geri dönmezse her gün bir çocuğunun öldürüleceğini söyler. Ancak geri dönmeyi asla kabul etmeyen Lilith’in her gün bir çocuğu öldürülür.

Bunun üzerine o da Adem ve Havva’nın soyundan gelen bebekleri öldürmeye başlar. Erkekleri 8, kızları ise 20 gün içinde öldürdüğü söylenir.

Bir diğer efsaneye göre de Lilith geceleri erkeklerin rüyalarına girerek onlara erotik rüyalar gösterir ve erkeklerin spermlerini çalar. Daha sonra bu spermlerden şeytan ve cin çocuklar yaptığı söylenir.

Peki size göre Liltth, itaaat etmeyerek cezayı hak eden bir asi mi, hakkını arayan bir feminist mi yoksa kendi intikamı yüzünden masum çocukları öldüren bir şeytan mı?