William Shakespeare: Othello

Bu yazımda sizler için William Shakespeare'in meşhur tragedyası Othello'yu inceleyeceğim. Günümüzde "Othello Sendromu" adı verilen kıskançlık temelli hastalığa yakından bakarak piyes ile ilişkilendireceğim. Detaylar yazımda!

OTHELLO

Othello ismi oyunun başkarakterinden gelmektedir. Başkarakter Mağrip asıllı bir savaşçı komutandır. Oyun içerisinde Desdemona, Othello, Cassio ve Iago olmak üzere dört ana karakter bulunmaktadır. Desdemona şehrin ileri gelenlerinden birisinin kızıdır. Othello'ya aşıktır. Othello'da aynı şekilde ona aşıktır. Othello, Berberi kökenli ve siyahi bir savaşçı olduğu için kendisine gücünden ve davranışlarından kaynaklı olarak büyük saygı duyulmaktadır. Ancak daha sonra siyahi olan Othello'nun beyaz ve güzel olan Desdemona ile evlenmesi sonrası Othello üzerindeki saygınlık azalır. Kıbrıs'taki Venedik ordusunun başında savaşa gitmek zorunda kalan Othello karısını da yanına almayı ihmal etmez. İşte bu sıralarda büyük trajedi kendini göstermeye başlar. Oyun Türkiye'de 1930 ve 1940'lı yıllarda "Arabın İntikamı" olarak oynanmıştır.

Oyunun temel kötüsü Iago'dur. Iago, Othello'ya karşı müthiş kıskançlık ve nefret duymaktadır. Ancak bu kıskançlığın ve nefretin temeline dair kesin ve belirgin söylemler yoktur. Othello yardımcı kurmay olarak Cassio'yu seçer. Ancak Iago kendisinin buna layık olduğunu düşünmektedir. Akdeniz'de çıkan büyük fırtına sonrası Osmanlı gemileri de harap olur. Venedikli askerler buna çok sevinir ve bir kutlama yapmaya karar verirler. Iago, görev başında olan Cassio'ya içki içirerek bir kavga çıkartır. Cassio, valiyi yaralar. Bunu öğrenen Othello, Cassio'yu görevden alır. Rütbesini kaybetmek istemeyen Cassio, Iago'ya danışır. Iago, Othello'nun tamamıyla karısının söylemlerini dikkate aldığını eğer Desdemona ile konuşursa ve ikna ederse tekrardan görevine gelebileceğini söyler. Desdemona ile Cassio konuştuğu sırada Othello buna şahit olur. Bunu sağlayan Iago'dur. Iago, Othello'nun aklına girerek Desdemona hakkında şüpheye düşmesini sağlar. Iago herkes tarafından aşırı dürüst ve namuslu bir adam olarak bilindiği için onun sözlerine inanır. Cassio, yakışıklı ve güçlü bir askerdir. Othello yavaş yavaş kendisinin o kadar yakışıklı ve düzgün olmadığını, Desdemona gibi güzel ve değerli görülen bir kadının kendisi ile olamayacağını kendisine inandırır. Halbuki Cassio, Bianca adlı bir kadınla ilişki içerisindedir.

Othello'nun Desdemona'ya verdiği mendil, Iago'nun karısı ve Desdemona'nın nedimesi Emilya tarafından çalınır ve saf duygularla Iago'ya teslim edilir. Iago, Othello'ya mendilin Cassio'da olduğunu söyler. Othello başlarda inanmaz ancak daha sonra Desdemona'ya sorduğunda mendilin kaybolduğu cevabını alır. Bunun üzerine iyice şüpheye düşer ve Cassio ile konuşmak ister. Cassio ve Iago'nun konuştuğu bir sırada Othello buna şahit olur. Ancak bunu Iago planlamıştır ve Cassio beraber olduğu kadın olan Bianca hakkında konuşmaktadır ama Othello onu Desdemona zanneder. İyice kıskançlık krizleri yaşayan Othello, Desdemona'ya kötü davranmaya başlar. En sonunda Cassio ve Desdemona'yı öldürmeye karar verir. Cassio'yu öldürme görevini Iago'ya verir. Iago ise bu görevi karşılıksız bir biçimde Desdemona'ya aşık olan Roderigo'ya verir. Roderigo gece karanlığında Cassio'ya saldırır. Cassio ölmez Roderigo'yu yaralar. Bunun üzerine olaya dahil olan Iago, Cassio'nun arkasından yaklaşarak onu yaralar. Rodergio'nun görüldüğünü anlayan Iago, onu öldürür. Bu sırada Desdemona'yı öldüren Othello, acı içinde kıvranırken Emilya odaya girer ve bunu neden yaptığını sorar. Othello her şeyi anlatır. Emilya her şeyin kocası Iago tarafından planlandığını söyler. Her şeyi ortaya çıkardığı için karısına kızan Iago, onu öldürür ve kaçar. Kentte bulunan otorite sahipleri tarafından yakalanan Iago, karmaşa arasında Othello tarafından yaralanır ancak ölmez ve cezalandırılmak amacıyla götürülür. Othello ise hançerini çıkararak kendini öldürür.

OTHELLO SENDROMU

Othello sendromuna sahip kişilerde anksiyete, şizofreni, madde bağımlılığı, beyine alınan hasarlar gibi nedenlerle partnerlerine karşı anlamsız kıskançlık görülür. Othello sendromunun belirtileri, partnerin kötü bir niyete sahip olduğunu düşünmek, davranışlarını sürekli sorgulamak, gizlice takip etmek ve eşyalarını karıştırmak, kısıtlamaya çalışmak, şiddet uygulamak, intihara girişmek şeklinde devam etmektedir. Bu sendromun en büyük tehlikesi sendromu yaşayan kişiler tarafından yaşanmayan olayları yaşanmış gibi hissetmek ve buna göre tavır takınmaktır. Bu kişiler partnerlerine karşı takıntılı ve kısıtlayıcı olurlar. Tamamen hayal ettikleri şeyleri bile gerçekleşmesi mümkünmüş gibi düşünerek sanrılar çekerler. Özetle bu sendromun temelini kişilerin partnerlerine karşı normalin çok üstündeki kıskançlık oluşturur. Sendromun tedavisi bireysel ve ailesel psikoterapiler ile gerçekleşir.