Sosyal Hizmetin İdari Boyutu: Adli Sosyal Hizmet

Adli sosyal hizmet toplumda ne işe yarar hiç düşündünüz mü? Aslında cevabı çok basit. Adli sosyal hizmet suçludan mağdura kadar uzanan geniş bir çerçeve içerisinde konuyu ele alır ve müdahale eder. İnceleyelim, görelim!

Adli sosyal hizmet; suçlu, mağdur ve daha birçok konuda suç sebebiyle mahkemeye düşmüş kişiler için çözüm yolu oluşturmaya çalışan sosyal hizmet mesleğinin bir koludur. Buradaki amaç mağdur haklarını en iyi biçimde savunmak olduğu kadar bir yandan da suçlu ve suçlunun gördüğü onur kırıcı alçak davranış ve kötü muameleye karşı da savunma yapabilmektir. Buradaki fail hakkında savunma yapmak anlayış olarak ters gibi görünen bir durum olarak algılanabilir. Savunma yapmaktan kastımız işkence boyutuna ulaşmadan kişinin hak ettiği cezayı almasını sağlamaktır. Burada belirtilmesi gereken en önemli konu failin kötü muameleye ve ağır ceza şartlarına rağmen ailesiyle görüşebilmesinden tutun da temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesine kadar tüm konuları kapsaması gerekir. Sosyal hizmet mesleğinde vurgulanan en temel ilke insana işlediği suç kadar ceza vermek, ceza verirken onun da insan olduğunun farkına varılması ve insana insan olduğu için değer biçilmesi gerektiğidir. Her ne kadar fail için bu şekilde düşünülse de uygulamada maalesef bu düşünce çoğu kez uygulanamamaktadır.                              

Yapılan Stenford Hapishane Deneyi de bu durumun doğruluğunu ispatlamaktadır. Deneyden kısaca bahsedecek olursak on kişi mahpus, on kişi de gardiyan seçilmiş olup bu kişiler aslında dışarıda sıradan hayat süren birbirlerini tanımayan kişilerdir. İstenilen sadece suçlu ve gardiyan arasındaki ilişkiyi gerçekmiş gibi gözlemlemektir. Deney gardiyanların mahkumlara işkence derecesinde davranıp cezalandırmasıyla son bulmuştur. O kişiler sadece rol icabı bir araya geldiler ve rolleri gerçekmiş gibi davranıp kötü muameleye göz yumdular. Deney beklenenden daha kısa bir sürede son buldu. Aslında engelli, yaşlı, lgbt, çocuk mahpusların da sorun ve sıkıntılarına değinmek adli sosyal hizmetin önemine dikkat çeken bir durum olacaktır. Kapsamı geniş olan adli sosyal hizmet bu tür durumlarda sosyal desteğe ihtiyaç duyan, ailesinden uzakta olduğundan görüşemeyen, belirli ihtiyaçlarını karşılamada zorluk çeken mahpuslar için kaynak bulucu, savunucu, arabulucu gibi mesleki rollerini kullanır ve kişiyi bulunduğu zor şartlara karşı müdahale planı çizer. Hak edene hak ettiği cezayı işlediği suç kadar cezalandırmak en iyi yargı yolu olacaktır.