Devlet Hazine Arazilerinden Lavanta Bahçelerine Sürdürülebilir Tarım

Ülkemizde tarımla uğraşan kısım gün geçtikçe azalmaktadır. Şimdi belirli bir alanda yapmış olduğum araştırmayı sizlerle paylaşacağım. Bu çalışmamı okurken aklındaki birçok soruya cevap bulacağından eminim. Hadi başlayalım saygı değer okuyucum!

Coğrafya, diğer bilimlerden farklı olarak insan ve doğal ortam arasındaki etkileşimi araştırır. Doğadan yararlanarak yapmış olduğumuz ekonomik faaliyetlerden birisi de tarımdır. Ülkemizde tarımdan elde edilen gelirin azalması, genç kuşağın farklı ekonomik faaliyetlere yönelmesi, kırsal alanlarda hızlı bir nüfus kaybına neden olmaktadır. Yeterince işlenmeyen topraklar erozyona uğrarken ekonomik kayıplar da yaşanmaktadır.

Projemizin amacı; Urla- Çeşme-Karaburun Yarımadası çevresinde devlete ait hazine arazilerini yeteneklerine, derinliklerine ve türüne göre sınıflandırıp tıbbi aromatik bitkiler yetiştirerek hem ekonomiye kazandırmak hem de topraklarımızın erozyonla yok olmasının önüne geçmektir. Bu kapsamda Urla Bademler mahallesinde şahsa ait kiralanmış hazine arazisi örneklem olarak alınmıştır. Arazinin toprak türü tespit edilerek toprak eğim, toprak derinlik, toprak erozyon, toprak kabiliyet sınıfı Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak ARCGİS programı ile tarafımızca haritalandırılmıştır. Öznitelik tablosu bilgileri Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden alınmıştır. Aynı zamanda tıbbi aromatik bitkiler konusunda akademisyenlerle görüşülerek bilgi alınmış, iklim türüne ve arazi koşullarına en uygun olan bitki türleri saptanmıştır. Ayrıntılı literatür taraması yapılıp örnek uygulamalar incelenerek yol haritası oluşturulmuştur. Tarafımızca projelendirilen alanda üç aşamalı çalışmadan ikisi gerçekleştirilmiştir. Her aşama fotoğraflandırılmıştır. İlk aşamada hafif eğimli sırtta küçük vadilerle parçalanmış arazi, dikensi türde çalılardan temizlenip vadi içerisindeki deliceler aşılanarak ekonomiye kazandırılmıştır. İkinci aşamada arazide erozyonu azaltmak amacı ile teraslama yapılarak toprak bitki üretimine hazır hale getirilme çalışmaları başlatılmıştır. Son aşamada ise lavanta, kekik, adaçayı üretimine geçilecektir. Ekonomik değere sahip Lavanta Balı üretimi yapılacaktır. Aynı zamanda lavanta bahçelerinin, doğal dokusunun cazibesi ile tarım turizmi geliştirilerek insanların ilgisi çekilip şehirlerdeki rutin yaşamdan kaçış noktası haline getirilecektir. Proje çalışmasında hazine arazilerinin değerlendirilerek ekonomiye katılımının nasıl sağlanacağı hakkında çalışmalar yapılmıştır. Hazine arazisi mülkiyeti, hazineye ait bulunan arazilere denir. Bununla birlikte tapuya tescili yapılmamış dağ, tepe, kaya, göl, nehir, buzul ve dereler de hazine arazisi kapsamında değerlendirilir. Hazineye tescil edilmiş araziler özel mülkiyetli, tescili yapılmamış araziler ise genel mülkiyetli hazine arazisi olarak tanımlanır. Bu anlamda devletin hüküm ve tasarrufuna tabi yerler; tescilli hazine malları, ormanlar, mera ve kışlak gibi orta malları da hazine arazilerine dahildir. Hazine arazilerinin genellikle III. ve IV. sınıf araziler olması, topraklarının verimsiz olması burada yapılabilecek ekonomik faaliyetleri sınırlandırmaktadır. Bu noktada burada yapılabilecek en gelir getirici faaliyetin tıbbi aromatik bitki üretimi olduğu görülmüştür. Sürdürülebilir ekonomik kalkınma gerçekleştirilirken doğaya saygının esas alınması gerekmektedir. Bu nedenle doğal ortama en uygun üretim gerçekleştirilmelidir. Son dönemlerde oldukça rağbet gören belirli bir toprak ve su isteği olmayan ama ekonomik getirisi yüksek olan tıbbi aromatik bitkilerin üretime geçirilmesi önemli bir gelir kapısı oluşturacaktır.

Devlete ait olan hazine arazileri boş kaldıkları için erozyonla her yıl ciddi toprak kayıpları yaşanmaktadır. Bu üretimi gerçekleştirmek amacıyla hazine arazileri kullanılabilir. Aynı zamanda bu arazilerin kullanımı ile ilgili devlet para yardımı, araziyi kiralama kolaylığı, sulama sistemleri, fide, teçhizat ve birçok alanda destek vermektedir. Tıbbi ve aromatik bitkiler; gıda, ilaç, kozmetik ve baharat gibi birçok kullanım amaçları olan ve insanlık tarihinin başlangıcından itibaren benzeri amaçlarla kullanıldıkları bilinen bitkilerdir. Söz konusu bitkilerin bir kısmı doğadan toplanırken bir kısmı da kültüre alınmış olup üretimi yapılmaktadır. Ancak tedavi amaçlı kullanılan bitkilerin önemli bir kısmı doğadan toplanmaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkilerin en çok göze çarpan ve araştırmaya konu olan özellikleri tedavi amaçlı kullanımlarıdır. Projemizin araştırma deseninde sınayacağımız hipotezler şu şekilde sıralanmıştır.
H1. Tarımsal üretimden yeterli gelir elde edilemediği için tarım toprakları terk edilmektedir.
H2. Kırsal alanda yaşayan insanlar ekonomik kaygılar nedeniyle göç etmektedir.
H3. Boş kalan tarım toprakları erozyon nedeniyle yok olmaktadır.
H4. Ekonomik değeri yüksek olan ürünlerin yetiştirilmesi hazine arazisi olan topraklarımızın
değerlendirilmesini sağlayacaktır.
H5. Hazine arazilerinin kiralanarak üretime katılmasıyla hem devlet hem üretici fayda
sağlayacaktır.
H6. Tıbbı aromatik bitki üretiminin yaygınlaştırılması boş kalan toprakları değerlendirilerek
ülke ekonomisine katılımını sağlayacaktır.
H7. Toprağın yapısına uygun olarak yetiştirilen aromatik bitkiler çiftçiler için sürdürülebilir
bir kalkınma modeline dönüştürülerek ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. 

Urla-Çeşme-Karaburun Yarımadası çevresi genellikle verimsiz III. Ve IV. sınıf topraklardan oluşmaktadır. Sulama sıkıntısı, kıraç toprakların varlığı tarımsal üretimi önemli oranda kısıtlamaktadır. Tarım sektöründe yaşanan sıkıntıların etkisiyle kırsal alanda üretim her geçen gün azalmaktadır. Bu durum özellikle genç nüfusun tarımdan uzaklaşmasına ve göç hareketine yol açmaktadır. Kalabalıklaşan şehirlerde ise sosyal, ekonomik, kültürel ve çevre kirliliği ile ilgili sorunlar artmaktadır.
Çiftçi ekmiş olduğu ürünün karşılığını alamadığı için ekonomik sıkıntılar yaşamakta ve üretim azalmaktadır. Tarımsal üretimin azalması bazı ürünlerde dışa bağımlılığa da yol açmaktadır. Proje çalışmamızda özellikle çiftçinin yaşam standardını arttırmaya yönelik ne yapılabilir, işlenen tarım topraklarını arttırmak için hazine arazileri nasıl değerlendirilebilir, ülke topraklarımız erozyondan nasıl korunabilir sorularının cevabı aranmıştır. Yapmış olduğumuz proje çalışmasında; kıraç topraklarda yetişen, kolay üretilebilen, su isteği az fakat ekonomik girdisi fazla olan tıbbı aromatik bitkilerin yetiştirilerek bölge ekonomisine ciddi katkı sağlanabileceği görülmüştür. Çeşme’de düzenlenen tıbbi aromatik bitkilere yönelik çalıştaydaki tüm makaleler incelenip konuyla ilgili detaylı bilgi edinilmiştir. Çalışmamızın dayanak noktası; elde ettiğimiz bilgilerden farklı olarak aynı zamanda devletin kiralanmaya teşvik ettiği erozyonla kaybedilen ama tarla tarımına da uygun olmayan hazine arazilerinde tıbbi aromatik bitki üretimi ile hem toprak korunurken hem de ekonomik kazanç sağlanabilecek olmasıdır. Dışarıdan ithal ettiğimiz tıbbi aromatik bitki ihtiyacı giderilecek, hatta sektöre egemen olarak ihracat düzeyine ulaşılabilecektir. Yaptığımız çalışmalarda kırsal kesimde yaşayan insanların hazine arazilerinin yasal yoldan kiralanması hakkında ve devletin hazine arazileri üzerinde yetiştirilmesine teşvik verdiği tıbbi aromatik bitkilerle ilgili bilgiye sahip olmadığı görülmüştür.
Geliştirdiğimiz uygulamalı proje ile; tıbbi aromatik bitki üretiminin yaygınlaştırılması ile boş kalan topraklar değerlendirilerek ülke ekonomisine katılımı gerçekleştirilecektir. Kırsal alanda doğal unsurlar kullanılarak doğaya zarar vermeden tarım turizmi geliştirilecek ve toprağın yapısına uygun olarak yetiştirilen aromatik bitkiler sayesinde çiftçiler için sürdürülebilir bir kalkınma modeline dönüşüm sağlanacaktır. Aynı zamanda çiftçiye verilecek olan destek pazarların sürekliliği, devletin yapacağı destekleme alımları ile kırsal çevrenin kaderi değişecektir..

Ek olarak resimleri buradan görebilir ve inceleyebilirsiniz:

Haritalar için veriler EgeÜNiversitesinde bulununan Yusuf Kurucudan alınmış olup Arciss programında verisel olarak işlenmiştir.