Bir Dünya Markasının Doğuşu: Nike

Günümüzde spor ayakkabı dendiğinde akla gelen üç markadan biri olan Nike’ın tarihi, adının anlamı, markanın ilk ayakkabısı ve inanılmaz başarı hikayesini okumak için buyrun içeriğime.

NİKE’IN KURULUŞU VE TARİHİ

Nike orijinal ve ilk adıyla “Blue Ribbon Sports” olarakta bilinmektedir. Blue Ribbon 1964 yılının Ocak ayında o zamanlar Oregon Üniversitesi'nde öğrenci ve atlet olan Phil Knight ve koçu Bill Bowerman tarafından kurulmuştur. Kurdukları bu şirket, henüz kurulmasının ilk yılındayken, Japon bir ayakkabı üreticisi markanın distribütörü olarak hizmet verdiler. Bu başarı hikayesi öylesine sıfırdan ve dipten başlamış bir hikayedir ki, distribütör olarak yaptıkları satışları, ilk başlarda Phil Knight’ın şahsi arabasını kullanarak yaptılar. Yani herhangi bir ek masrafa ya da şirket için araba alacak bütçeleri bile yoktu. Blue Ribbon kurulduktan iki yıl sonra 1966 yılında ise, işler artık istedikleri gibi gitmeye başlamıştı.İşler o kadar yolunda gitmişti ki Santa Monica, California’da ilk perakende mağazalarını açtılar. Bu mağaza açılışı marka için bir kırılma noktası oldu ve dağıtım noktalarını bir sene sonra 1967’de, bir iken beşe çıkartarak dağıtım operasyonlarını önemli ölçüde geliştirdiler.

NEDEN ‘NİKE’ İSMİ VE ANLAMI

Nike adı aslında eski bir Yunan zafer tanrıçasından gelmektedir. Ancak tabii ki  düşünülen ilk isim bu değildi. İlk önce, Phil Knight markanın adının “Dimension Six” olmasını istiyordu. Uzun toplantılar ve isim arayışlarında öne çıkan bir isim de “Bengal” oldu. Ancak bu isim, piyasada aynı işi yapan Puma’dan esinlenildiği imajı verdiği için yeteri kadar ilgi görmedi. Blue Ribbon Sports’un ilk çalışanlarından olan Johnson piyasada ses getirmeleri için daha derin düşünmeleri gerektiğini biliyordu. İçerisinde müşterilerde ilgi uyandırıcı, egzotik ve melodik harflerin olması gereken bir isim arayışına girdi. Ancak bu konuda pek şanslı değildi ne yazık ki. Bir sabah aklına aniden gelen bir fikre kadar. O sabah aklına eski bir Yunan tanrıçasından gelen Nike’den başkası değildi. Bu fikrini ekiptekilere sunduğunda tüm ekip bu isme bayılmıştı ancak Phil Night bu isimden o kadar da emin değildi.  Kendi tabiri ile, beğenmedikleri arasından en az beğenmediği olan Nike ismi ile bir süre gidebileceklerine karar verdi. Ardından imzalar atıldı ve bir dünya markasına dönüşme hikayesi başladı. İsim bulma aşamasından sonra, geriye önemli bir detay kalıyordu. İmzaları niteliğinde olan logolarının tasarlanması. O dönemler, Portland State Üniversitesi’nde okuyan grafik tasarım öğrencisi Carolyn Davidson, ikonik Nike logosunun yaratıcısı oldu. Logo tasarladıktan sonra, Phil Knight aslında bunu da isim gibi beğenmedi. Ancak bu logonun marka üzerinde büyüme ihtimalini düşünerek onayladı. Gösterdiği çabalar ve harcadığı zaman için ise Carolyn Davidson’a 35 dolarlık bir ödeme yaptı.Bir dünya devine dönüşen markanın, logosunun ikonikleşmesi ve markaya kattığı anlamdan dolayı, ilerleyen zamanlarda logo tasarımcısı Carolyn ödülünü ve hak ettiği takdiri fazlasıyla aldı. 

 

MARKANIN İLK SPOR AYAKKABISI

Nike’nin ilk ayakkabısı, Moon Shoes adıyla üretilmiştir. Bu eşsiz ayakkabılar 1972 yılında Münih Olimpiyatları’nda yarışacak olan sporcuların ve atletlerin denemesi için tasarlanmış ve üretilmişlerdir. Bu ayakkabılardan sadece o dönem olimpiyatlarda yarışacak olan sporcular için 12 adet üretildi. Üretimleri için  tamamen el emeği denilebilirdi. Kurucu ortaklardan olan Bill Bowerman’ın eşinin waffle demiri kullanıldı. Ayakkabılarının tabanını Bowerman kendi elleriyle ve gerçek bir waffle yapma demiri ile üretti. Üretimi bu şekilde yapmasındaki amaç ise, sporcular için ayaklarında mükemmel bir tutuş sağlayarak ve hafif bir ayakkabı yaratmak istemesinden başka bir şey değildi. Yıllar geçtikçe Nike neredeyse her yıl yeni modeller ve yeni spor ayakkabı serileri üretmeye devam etti.Üretilen modellerde oldukça ilgi gördü ve popülerlik kazandı. Ancak bu modellerden bir tanesi var ki, markanın ilk 20 yılına damga vurmayı başaran Nike Cortez’den başkası değildi.Retro görünümü olan bu  ayakkabı serisinin bu denli popüler olmasının nedeni ise Forest Gump filmidir. Filmde Tom Hanks’in canlandırdığı karakter bu model spor ayakkabıları giymektedir.

BAŞARISININ HİKAYESİ VE ARKASINDAKİ SIR

Nike’ın bir dünya markası olmasının ve başarısının sırrı hiç şüphesiz mükemmel bir reklam ve pazarlama stratejisi izlemesidir. Pazarlama stratejilerinin başında potansiyel alıcılar ile marka arasında duygusal bir bağ kurmak geliyor. Nike bir spor ayakkabıdan yada sporcu giyimden çok daha fazlasını satmayı hedefleyen bir marka. Aslında bir ayakkabı değil bir  yaşam tarzı satıyor. Bu nedenle bu zamana kadar yayınlanan tüm reklamlarına baktığınız zaman, kişiler ve ürünler arasında bir bağ kurulmaya çalışılıyor.Bu pazarlama stratejisinin ise olumlu sonuç verdiğini bir dünya markası olmasından anlamak çokta zor değil.