Zihin Haritası Nedir?

Klasik öğrenme tekniklerinin dışında öğrenmeye yeni bir boyut kazandıran aynı zamanda da öğrenmeyi kolaylaştırarak daha etkili ve kalıcı bir hâle getiren zihin haritası tekniğini sizler için inceledim. İyi okumalar!

Zihin Haritası Nedir? 

Öncelikle zihin haritası tekniğini kısaca tanımlayalım: Zihin haritası (mind map), bilgileri ve düşünceleri bir bütün hâline getirmek için kullanılan bir tekniktir, merkeze öncelikle belirlenen başlık daha sonra alt başlıklar sırasıyla yerleştirilir. Bu bilgiler arasında renkler, çizgiler, semboller ve şekiller kullanılarak bir bütün oluşturulur ve anlam bağlantıları kurulur. Bu teknik, 21. yüzyılın en kolay ve eğlenceli not alma tekniklerinden birisi olup öğrencilik dönemlerinde, iş hayatının akışında ve günlük yaşamda etkin bir şekilde kullanılabilmektedir.

Zihin haritaları, soyut düşüncelerin ve bilgilerin somut bir görsel şeklinde ortaya çıkmasıdır. Ortaya çıkan bu görsel, kelimelerin birbirine girmesiyle oluşan bilgi karmaşasını ortadan kaldırır. Belirlenmiş renkler ve çizgiler sayesinde soyut unsurları akılda tutmak daha kolay hâle gelmektedir. Çizgilerin ve yazıların boyutları, renkleri konuların önem sırasına göre sıralanabilmektedir. Bununla birlikte parçaları birbirinden ayırmak da kolaylaşır. Zihin haritası tekniği, öğrenirken kısa sürede dikkati dağılan ve klasik öğrenme tekniklerinden sıkılan kişiler için en verimli öğrenme tekniklerinden birisidir.

                                       

Zihin Haritası Tekniğinin Ortaya Çıkışı 

Zihin haritası tekniği,Tony Buzan tarafından 1969 yılında; Da Vinci, Sir Isaac Newton, Paganini gibi önemli kişilerin çalışma ve not alma tekniklerinden esinlenilerek geliştirilmiştir. Mind Mapping (Zihin Haritaları) tekniği, “öğrenmeyi öğrenme” ve “öğrendiğini etkin kullanma”yı ifade etmektedir. 

1975 yılında kavramların insan zihnindeki bağlantıları hakkında bir model ortaya konulmuştur. Modele göre, insan zihni “mavi” gibi bir kavramı düşündüğünde bu kavramla ilgili zihnindeki en yakın kavramları hatırlar ve ardından bu kavramları bağlantılı olan uzak ilişkili “mavi” kavramları ile bağdaştırır. Bu duruma örnek olarak bir klasik sınavda sorunun cevabını bildiğimiz halde hatırlayamadığımız zamanlar olabilir. Tek bir kelimeyi hatırladığımızda geri kalan kısmı da aklımıza gelecektir; işte zihin haritası tekniği de bu durumu kolaylaştırır.   

Zihin Haritaları ile Öğrenme

Klasik öğrenme beynimizin sadece sözcükler, mantık, sayılar gibi sol lob becerilerini kullanarak gerçekleşir. Zihin haritaları ise, bu sol lob becerilerinin yanına; renkler, resimler gibi sağ lob becerilerini de ekler. Bu sayede soyut kavram ve olguları temsil eden harflerin ötesine geçerek bu soyutluğu görsel olarak zihnimizde oluşturabiliriz. Oluşturulan zihin haritasında konunun başlığının haritanın merkezdedir bu da hızlı bir şekilde hatırlamayı sağlar. Bu özellikler de beynin sağ lob becerilerini aktif hale getiren özelliklerdir. Kısaca özetleyecek olursak zihin haritalama tekniği ile beynimizin sağ ve sol loblarını birikte çalıştırır.                                             

                  ”İnsan beyninin de güçlü olmak için bir kas gibi eğitilmeye ihtiyacı vardır. Zihin haritası yaratıcılığınızı, hafızanızı ve düşünme yetinizi geliştirerek beyninizin ‘egzersiz’ yapmasını sağlar.” –  Tony Buzan                        

Zihin Haritası Nasıl Hazırlanır? 

Öncelikle haritanın merkezine ana fikri, bilgiyi koymamız gerekiyor. Daha sonrasında gitmek istediğimiz yönü belirleyeceğiz, yani anahtar kelimeleri oluşturacağız. Bu birincil yol dışında oluşturduğumuz bir sonraki yollar ise ikincil önceliğe sahip fikirler ve bilgiler olacaktır. Haritamızı çıkarırken çeşit çeşit renk, desen, sembol, şekil, resim veya anahtar kelime kullanabiliriz. Her harita kişiye özel olacaktır, bu da sadece sizin anlayacağınız bir bütünün ortaya çıkması demektir. Son olarak eklemek gerekirse yapılan araştırmalarda göre zihin haritası tekniğinin diğer öğrenme tekniklerine göre %80 daha akılda kalıcı ve etkili olduğu da belirtilmiştir.