Tıp Sembolünün Nereden Geldiğini Biliyor Musunuz?

Sağlık sembolü olan yılanlı sütun, Antik Yunan'da tıp tanrısı olan Asklepios adına Helenistik Dönemde kutsanmış şifa tapınağında ortaya çıkmıştır. Peki bu yılanlı sütun efsanesinin nereden geldiğini biliyor musunuz?

           

Tıp sembolü olan yılanlı sütun efsanesinin şu anki Türkiye sınırları içerisinde İzmir'in Bergama ilçesinde ortaya çıktığına gelin birlikte bakalım. 

Anadolu'ya özgü nitelik taşıyan Bergama Asklepionu'ndaki yılanlı sütun söylencesi yine Anadolu'ya özgüdür. Adını sağlık tanrısı Asklepios'tan alan Asklepionlar ilkçağda birçok antik kentte bulunmaktaydı. Rodos, İstanköy, Epidauros, Atina ve Bergama'da bulunan tapınaklardan günümüze kadar gelen ve hala ziyaretçi kabul eden tek Asklepion Bergama'dadır.  

MÖ 4.yy'da kurulduğu düşünülen Bergama Asklepion'u o dönemlerin en ünlü hekimi ve filozoflarından olan Galenos'un hekimlik yaptığı yerdir. Galenos öyle ünlüdür ki bir zamanlar Roma İmparatoru Marcus Aurelius'un da kişisel hekimliğini yapmıştır. 

Efsaneye göre bir gün Bergama Asklepion'una hasta yaşlı bir adam gelmiş ve Viran Kapı’dan içeri girmiş. Asklepiad’lar (Asklepion hekimleri) tarafından giysileri çıkarılmış, yıkanmış, beyaz harmaniler giydirildikten sonra kutsal yoldan geçirilip uyku odasına alınmış. Sayıklamalarına, rüyalarına bakılmış fakat hastalığının nedenini bulamamışlar.
Birkaç gün sonra adam daha da ağırlaşmış; titremeler, kasılmalar devam etmiş ve en sonunda zehirlenmeden dolayı böyle olduğunu anlamışlar. Ancak yaşlı adam için çok geç kalınmış. Durumu Galenos'a aktarmışlar, Galenos hastayı gördükten sonra tapınağın giriş kapısının önüne çıkarılmasını ve oğullarının da yaşlı adamı ölmeden götürmelerini buyurmuş. Çünkü Bergama Asklepion'un giriş kapısı olan Viran Kapı'nın üstünde "Bütün Tanrılar adına kurulmuş bu kutsal yere, yalnızca ölüm tanrısı Hades giremez!" yazıyordur.

Hasta tapınağın girişindeki ağaçlı yola bırakılmış ve umarsız bir şekilde çırpınan hasta aynı kaseden süt içen ve içine kusan iki yılan görmüş. Yılanlar süt başında kavga ederken süte zehirlerini saçmışlar. Artık bu acıya dayanamayan ve hayatını sonlandırmak isteyen yaşlı adam sürünerek kaseye gitmiş ve sütü bir yudumda bitirmiş. Hasta sütü içtikten sonra olduğu yerde uykuya dalmış. Oğulları babalarını almak için geldiklerinde ise yerde baygın olarak yatan babalarını gördüklerinde öldüğünü sanmışlar. Yaşlı adamı kucaklayıp bir iki adım ilerleyince hasta uyanıp yere zıplamış. Birisi hemen koşup Galenos'a haber vermiş. Galenos, zehre panzehir bulmanın sevinciyle yaşlı adamı kucaklarken adak olarak bir sütun diktirmiş ve üzerinde aynı kaseye kusan iki yılan kabartması yaptırmış. 

O sütun asırlar sonra günümüze kadar gelmiş ve şimdi T.C. Sağlık Bakanlığı'nın sembolü, tıp kitaplarının da kapağı olmuştur.