Yanlış Bilgiler Neden Hızlı Yayılır?

Science Dergisi’nde yayınlanan araştırma, yanlış bilgi içeren bilgilerin doğru bilgilere göre altı kat daha hızlı yayıldığını ortaya koyuyor. Peki, yanlış bilgilerin bu kadar hızlı yayılmasının asıl sebebi ne? Gelin birlikte inceleyelim.

Geçmişte haberler, masallar, hikâyeler insandan insana sözlü ya da basılı kaynaklar, telgraf gibi iletişim araçları ile aktarılıyordu. Geçmişte bir bilginin aktarılması oldukça uzun ve zahmetliydi. Günümüzde ise teknolojinin verdiği imkânlar sayesinde bir bilginin saniyeler içinde dünyanın bir diğer ucuna aktarılması mümkün hale geldi. Günümüzde internet ağına erişimi olan herkes istediği her konuda dünyanın her yerine saniyeler içinde bilgi alışverişinde bulunabiliyor. Bilgiler geniş bir kitle ile paylaşılırken doğruluğunu denetleyecek herhangi bir mekanizmanın bulunmaması da haliyle bilgi kirliliğini de beraberinde getiriyor. Geçmişte de insanlar arasında yanlış bilgiler yayılıyordu. Geçmişe kıyasla günümüze baktığımızda yanlış bilginin yayılma hızı geçmişe göre daha fazla. Peki, geçmişe göre teknolojik açıdan daha fazla gelişmemize rağmen bu durumun önüne geçilememesinin sebebi ne?

Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden Soroush Vosoughi ve ekibi, 2006 ile 2017 yılları arasında paylaşılan tüm geniş çaptaki ağlara ulaşan hikâyeleri incelemeye başladı. Twitter’da 126.000 hikâyeyi incelemeye alan ekip 3 milyon kişi tarafından, 4,5 milyon kez paylaşılan bu hikâyelerin hangilerinin yalan hangilerinin gerçek olduğunu bağımsız teyit kuruluşları aracılığıyla tespit etti. Yapılan araştırma sonucunu Science dergisinde yayımlayan araştırma ekibi, yalan haberlerin gerçek haberlere kıyasla oldukça kısa sürede içinde çok daha fazla sayıda insana ve daha geniş kitlelere ulaştığı belirlendi. Yapılan sonuçlar yanlış bilgi içeren bilgilerin %70 oranında daha fazla retweet edildiğini gösterdi. Doğru haberlerin yanlış haberlere oranla yayılması 6 kat uzun sürdüğü de tespit edilen veriler arasında yer aldığı belirtildi.

Gerçek kişilere ait olmayan ve algoritmalar tarafından kontrol edilen otomatik sosyal medya hesapları yani halk arasında “bot hesap” olarak bilinen hesapların yanlış haberleri yaymasındaki rolü çıkarıldığında bile yanlış bilginin yayılma hızı oldukça yüksek çıktığı saptandı. Yani çıkan veriye göre yanlış bilginin yayılmasındaki rol gerçek kişilerce sağlanıyor.

Araştırmacılar uzun süren araştırma sonucunu yanlış bilginin ilgi çekici ve insanları oldukça şaşırtan bilgiler olması nedeniyle doğru haberlere kıyasla daha heyecan uyandırdığını düşünüyor. Yanlış bilgi içeren paylaşımlar insanlar tarafından daha ilgi görüldüğü için yayılma hızı da aynı oranda artış gösteriyor. Bu şekilde yayılan bilgi kirliliği saniyeler içinde büyük karmaşalara yol açsa da kullanıcılar tarafından ayırt edilecek bir sistem halen mevcut değil.

Bir başka içerikte görüşene dek, sağlıkla kalın!