Kripto Para Dünyasının Mevsimleri: Boğa ve Ayı Sezonları - ParibuCase

Kripto para sektörü ile ilgilensin ya da ilgilenmesin, herkes en az bir kez “Boğa Sezonu” veya “Ayı Sezonu” terimlerini duymuştur. Peki bu terimlerin kökenleri, tam olarak anlamları ve kripto piyasasındaki rolleri nedir? Gelin hep birlikte keyifli bir öğrenme yolculuğuna çıkalım!

Öncelikle bu yazıda bahsedeceğim terimler kripto para piyasasına özgün değil; gayrimenkul ve hisse senedi piyasasında da aynı anlam ve önem derecesine sahiptir. Lakin son zamanlarda blockchain ve kripto para sektöründe yaşanan çarpıcı gelişmelerle birlikte bu terimleri daha sık duyar olduk. Bu piyasalar hakkında yapılan en genel analizlerin başında piyasanın anlık olarak hangi sezonu yaşadığının tespiti gelir. Bu terimleri kısaca anlatmak gerekirse Paribu Sözlük'te bulunan anlamları herkese hitap edecek düzeyde basit ve anlaşılır olacaktır.

• Boğa sezonu ya da boğa piyasası, fiyatların yükseldiği veya yükselmesinin beklendiği bir finansal piyasayı tanımlamak için kullanılır.
• Ayı sezonu ya da ayı piyasası, piyasada uzun süreli fiyat düşüşlerinin yaşandığı zamanlardır.

Eğer kafanızda bu terimler genel hatlarıyla oturmaya başladıysa gelin hep birlikte bu terimlerin neden “boğa” ve “ayı” adlı hayvanlardan meydana geldiğini kökenlerine inerek keşfedelim!

Neden "Boğa" ve "Ayı"?

Birçok finansal terimde olduğu gibi bu terimlerin de kökenleri hakkında net bir bilgi yoktur. Ancak en yaygın varsayımda "ayı" ve "boğa" terimlerinin her bir hayvanın rakiplerine saldırma biçiminden türediği düşünülmektedir. Yani bir boğa boynuzlarını havaya kaldırarak saldırı yaparken, bir ayı pençelerini aşağı doğru sallayarak saldırısını gerçekleştirir. Bu eylemler daha sonra mecazi olarak bir piyasanın gidişatıyla ilişkilendirilmiştir.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim

Piyasadaki ürünlere olan talebin ve satın alma hareketliliğinin artması, yükselen trende işaret eder ve bu durum “boğa sezonu” olarak kabul edilir. Boğa piyasalarını tahmin etmek zor olduğundan, analistler genellikle bu fenomeni ancak gerçekleştikten sonra fark edebilirler.

Ayı sezonu boyunca ise piyasalardaki ürünlere (kripto paralar, hisse senetleri vs.) olan talep azalır ve ilgili ürünlerin fiyatları sert düşüşlere uğrar. Bu düşüş trendinin sürdüğü döneme ise "ayı sezonu" adı verilir. Daha önceden duymuş olabileceğiniz bir “ayı sezonu” örneği vermek gerekirse bu örnek, 1929 yılında yaşanan "Büyük Buhran" olurdu. Bu buhranının yıkıcılığını ve boyutunu daha iyi anlayabilmek için o senelerde dünyada 50 milyon insanın işsiz kalmasından, yeryüzündeki toplam üretimin %42 oranında  ve dünya ticaretinin %65 oranında azalmasından bahsedebiliriz.

Evet, artık bu terimlere aşina olduğumuza göre "ayı sezonu" ve "boğa sezonu" hakkındaki bir diğer etimolojik çalışmaya göz atarak genel kültürümüze katkıda bulunabiliriz!

Ayı Sezonunun Doğuşu

Geçmişte ayı postu satışıyla uğraşan tüccarlar, henüz ellerine ulaşmayan ayı derilerini ileri bir tarihte teslim etme vaadiyle müşterilerine önden satarlardı. Ayı postu fiyatlarının düşeceğini umarak gelecekte avcılardan yeni deri satın alma fiyatı konusunda spekülasyon yapacaklardı. Bu spekülasyon, ileride tüccarların ayı postlarını ayı avcılarının müşteriye sattığı fiyattan daha düşük fiyata alması anlamına geliyordu. Bu sayede aradaki fark tüccarın kendisine kalacaktı. Zamanla ayı postu işi yapanlar; kısaca "ayılar" olarak bilinir hale geldi ve bu terim, piyasadaki bir düşüşü tanımlamak üzere zihinlere yerleşti.

Öte yandan boğa ve ayı dövüşlerinin bir zamanlar popüler olmasıyla ayılar ve boğalar zıt hayvanlar olarak kabul edilmeye başlandı. Bu sebeple boğa terimi, ayının zıttı olarak günümüz finans dünyasındaki yerini aldı.

Sona doğru yaklaşırken kripto para sektöründe yaşanan sezonlar hakkında herkesin bilmesi gereken ders niteliğindeki birkaç bilgiye de değinmek istiyorum:

Boğa sezonu ve Ayı sezonu süresince adım atmadan önce iyi bir çalışma yapılmalıdır. Yatırım yapılacak kripto paraları detaylıca araştırmak ve yapılacak yatırımların yol haritasını önceden çizmek oldukça faydalı olacaktır. Unutmamak gerekir ki piyasalarda ne her zaman düşüş, ne de her zaman yükseliş olur. Bu sebeple atılan her adımda yarının varlığını da unutmamak gerekir.

Yazımı tamamlamadan önce Shakespeare’in ayıların ve boğaların karıştığı savaşlara göndermeler yaptığı Kuru Gürültü (Much Ado About Nothing) oyunundan bir alıntı eklemek istiyorum:

Sanırım aklı fikri o azgın boğada

Korkma iki gözüm, boynuz uçlarını altınla kaplatırız

Bütün Avrupa bayılır sana. Bir zamanlar Europa

Boğa suretine giren şehvetli Jüpiter'e nasıl ram olduysa