Y Kromozomu Yok Mu Oluyor?

"Y kromozomu insanlık tarihinin sayfalarından silinmek üzere mi?'' ,''Y kromozomu dejenere mi oluyor?'', ''Peki gelecekte bizi neler bekliyor?'' sorularına yanıt arayacağımız bu yazımızda insan Y kromozomunun geleceği hakkında yapılan araştırmalara göz atacağız.

Öncelikle nedir Y kromozomu?
İnsan da dahil olmak üzere çoğu memelinin cinsiyeti X-Y kromozom sistemiyle tanımlanır. Bu X ve Y kromozomlarının biri anneden, diğeri babadan kalıtılmaktadır. 
Hem anne hem babadan X kromzozmu gelmesi halinde , bebek XX kromozomlarına olur. Bu, biyolojik olarak "dişi"dir.
Eğer ki birinden X, diğerinden Y gelirse, bebek XY kromozomlarına sahip olur. Bu da, biyolojik olarak "erkek"tir.

X kromozomu, cinsiyetle ilgisi olmayan yaklaşık 900 gen içerir. Y ise daha az sayıda gen (yaklaşık 55) ve çok sayıda kodlama yapmayan DNA (non-coding) içermektedir. Ancak Y kromozomu, SRY  yani Y kromozomu üzerindeki cinsiyet bölgesi genini taşımakta. 

''İNSAN Y KROMOZOMU YOK MU OLUYOR?'' İddiaları nasıl başladı?
İnsan Y kromozmunun yok olacağına dair iddia bir sansasyon oluşturdu ve Y kromozomumuzun beklenen ömrü hakkında iddialar ve karşı iddialar ortaya atıldı.

Şaşırtıcı bulgulardan biri, Avustralya'nın ornitorenklerinden tamamen farklı cinsiyet kromozomlarına sahip olmasıydı.
''Ornitorenkte XY çifti, iki eşit üyeye sahip sıradan bir kromozomdur. Bu, memeli X ve Y'nin çok da uzun zaman önce olmayan sıradan bir kromozom çifti olduğunu gösteriyor.Buna karşılık, bu, Y kromozomunun, insanlar ve ornitorenklerin ayrı ayrı evrimleştiği 166 milyon yıl boyunca 900-55 aktif geni kaybettiği anlamına gelmelidir. Bu, milyon yılda yaklaşık beş gen kaybı demektir. Bu hızla gidersek son 55 gen 11 milyon yılda yok olacak.'' 
şeklinde öne sürülen iddilaar, Y cinsiyet kromozomunun genetik olarak hızlı bozulduğunu ve beş milyon yıl sonra yok olacağını öne sürmüştü.Bu da geleceğimiz hakkında spekülasyonlara yol açtı.

Y Kromozomu Olmadan Olur Mu?
Y kromozomlarını çoktan kaybetmiş ve hala hayatta kalan iki kemirgen soyu bulunmaktaymış:
Doğu Avrupa'nın köstebek fareleri ve Japonya'nın dikenli fareleri, Y kromozomu ve SRY'nin tamamen kaybolduğu bazı türlerdendir. X kromozomu, her iki cinsiyette de tek veya çift doz halinde kalır.

Peki Y Kromozmunu Neler Bekliyor Gibi Gözüküküyor?
Alternatif bir olasılık iddiaları- insanlar yeni bir cinsiyet belirleyici gen geliştirebilir. Evrim Ağacı’na göre, kimi durumlarda XY kromozom sistemi yerine farklı bir kromozom sisteminin görülmesi mümkün. SRY geni, başka bir kromozoma taşınabilir ve Y kromozmu olmaksızın erkek cinsiyeti devam edebilir.

Bununla birlikte, yeni bir cinsiyet belirleyici genin evrimi risklerle birlikte gelir. Ya dünyanın farklı yerlerinde birden fazla yeni sistem gelişir ve cinsiyet genlerinin "savaşı", yeni türlerin ayrılmasına yol açarsa?(Ki bu, köstebek tarla fareleri ve dikenli farelerde olan şeydir.)

Aksi Yöndeki İddialar Nelerdir?
Fakat tüm bu iddialara karşılık, aksini gösteren iddialar da bulunuyor. 
Bir çalışmaya göre, Y kromozomunun “geniş ölçüde yapısal düzenlemeler yapmaya yatkın” olduğu saptanmış. Böylece Y kromozomunun dejenere olan genlerini yedekleriyle değiştirmesi mümkün olabilir.
Bazı çalışmalara göre ise insanlarla maymunlar arasında yaşanan 6 milyon yıllık evrimsel ayrışma sonrasında insan kromozomu hiçbir gen kaybı yaşamamış. Buna bağlı olarak, Y kromozomunun gen kaybı yaşamadığınını ve yok olmasının mümkün görünmediği iddiası da bulunmakta.