Uçaklardaki Kara Kutu Nedir? Ne işe Yarar?

Uçak kazalarının ardından uzman yorumları, kazanın kesin nedeninin kara kutu incelemesinden sonra ortaya çıkacağı görüşünde birleşir. Peki adını çok duyduğumuz kara kutu nedir? Nasıl çalışır? Ne işe yarar? Tüm merak edilenler yazımızda.

Kara Kutu Nedir?

 Kara kutu uçuş esnasında verilerin kaydedildiği 2 ana parçadan oluşan yaklaşık 5 kg ağırlığındaki cihazdır. Sanılan aksine siyah renkte değil göz alıcı turuncu renkte olan bu cihaz ilk kez 1947 yılında kullanılmış olup, 1958 yılında sivil havacılık otoritesi tarafından uçaklarda kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. Kara kutu FDR(Flight Data Recorder) ve CVR(Cocpit Voice Recorder) olmak üzere iki bölümden oluşur. FDR yani türkçe anlamıyla uçuş kayıt cihazı, uçağın son 25 saatteki; hız, konum, yükseklik, rota gibi 88 farklı datayı hafızasına kaydederken CVR ise pilotların kendi aralarındaki konuşmaları, kabin ekibine söyledikleri, yolculara yapılan anonsları ve telsiz aracılığı ile kuleyle gerçekleştirdiği konuşmaları kaydeder.

Kara Kutu Uçakta Hangi Kısımda Bulunur?

Kara kutular, uçağın çarpma sırasında alacağı hasarı en aza indirmek için kuyruk kısmında yer alır.

Kara Kutu Hangi Maddeden Üretilir?

Ağırlıklı olarak alüminyumdan üretilse de darbe koruması için paslanmaz çelik ya da titanyum koruması, yangın koruması içinse kalın yalıtım tabakası ile çevrelenir. Kara kutular üretim aşamasında;

- dayanıklılık

- tuzlu su

- kimyasal korozyon

- derin denizde ezici basınç

- yangın gibi birçok farklı testten geçirilmektedir. (kara kutu 1100 celcius sıcaklığına kadar bütünlüğü bozulmadan kalabilir.) Bir karakutunun ortalama fiyatı ise 30.000 dolardır.

Kara Kutuların Özellikleri

Kara kutular uçağın göl, deniz, okyanus vb. suyla teması halinde 6000 m derinlikte dahi yaklaşık 1 ay sinyal iletebilmektedir. Bu arama kurtarma ekiplerinin uçak enkazına ulaşması açısından çok önemli bir etkendir. Enkazdan çıkarılan kara kutu, özel sistemler yardımıyla çözümlenir ve kazanın sebebine yönelik olası senaryolar netleşir. Tabi bazı ender durumlarda uçakların kara kutularının zarar görmesi veya bulunamadığı da olmuştur.( 11 Eylül 2001'de İkiz Kulelere çarpan uçakların kara kutularına ulaşılamamıştır.)

Uzun yıllardan beri kullanılan bu cihaz hava taşımacılığında çok kritik bir öneme sahiptir. Yaşanan kazanın kök nedenlerinin tam olarak aydınlatılmasına yarayan bu cihaz sayesinde pek çok yeni sistem, tedbir ve prosedürler geliştirilmiştir. Günümüzde teknolojisinde karakutuya alternatif sistem üretme çabaları sürmekle beraber yakın dönemde uçak kazalarının aydınlatılmasında kara kutular önemini koruyacak gibi duruyor.

Yazımın sonunda çeşitli kazalardan kara kutu kayıtlarına dair bir video bırakıyorum. (Hassasiyeti olanların izlememesi rica olunur.)

https://www.youtube.com/watch?v=CSzr32vC3XA