Seslerden Rahatsız Olma: Mizofoni

Hepimiz aynı masada yemek yediğimiz insanların ağız şapırdatmasından rahatsızlık duymuşuzdur. Peki bu durumun bir hastalık boyutuna ulaşabileceğini biliyor muydunuz? Gelin birlikte mizofoni hastalığını öğrenelim.

Misophonia (mizofoni), bazı insanlarda çeşitli basit sesler sebebiyle duygusal reaksiyon ve rahatsızlık gibi durumların meydana gelmesidir. Latince “misos (nefret)” ve “phone (ses)” kelimelerinden oluşan bu terimi, kısaca sesten nefret etme olarak tanımlayabiliriz. İlk olarak 2001 yılında Jastreboff ve arkadaşları tarafından geliştirilen bu terim, bazı kaynaklarda "Selective Sound Sensitivity Syndrome" yani "4S" olarak da geçiyor.

Mizofoni hastalığına sahip olan insanlar, belli seslerden rahatsızlık duyarlar ve bunun karşısında nefret etme, iğrenme, öfke veya korku gibi negatif duyguları açığa çıkarırlar. Bu sesler; yemek yeme, nefes alma, konuşma, yürüme, sakız çiğneme, gülme, horlama, hapşırma, esneme, ıslık, öksürük gibi sıradan seslerdir.

Mizofoni ile birlikte oluşan temel belirti, bazı seslere karşı bireylerde meydana gelen öfke gibi aşırı ve irrasyonel reaksiyonlardır. Oluşan bu reaksiyonun şiddeti, kişiden kişiye ve etkilendikleri ses türüne göre farklılık gösterebiliyor. Buna karşın mizofoni hastalığı ile sesin şiddeti arasında bir ilişki bulunmuyor. Yani mizofoniye sahip kişiler yüksek sesle çalan bir müzikten rahatsızlık duymayabilir. Bazıları sese maruz kaldıktan sonra sadece rahatsızlık ve huzursuzluk hissederken bazıları ise tamamen kontrolü kaybederek öfkeden gözü dönmüş bir hale gelebiliyor. 

Bu insanlar sıradan seslere verdikleri tepkinin normalden oldukça şiddetli olduğunun farkındadırlar ancak seslerden duydukları rahatsızlık kontrolü kaybetmelerinde önemli rol oynadığından dolayı bu davranışlarını yönetemez hale geliyorlar.

Mizofoni hastalarının normal insanlara göre hafif ve sıradan gelen seslere karşı rahatsızlık duymaları, günlük yaşantılarını, sosyal hayatlarını ve insan ilişkilerini ciddi anlamda etkiliyor. Yine bu insanlar diğer insanların çıkardıkları seslerden yoğun kaygı duydukları için kendilerini izole ederek içe kapanık bir hale gelebiliyorlar. Öfkelerini dışa vuracaklarından endişe duydukları için bazı ortamlara girmekten çekinebiliyorlar. Bu durum ne yazık ki hayat kalitelerini oldukça düşürüyor.

Mücadelesi oldukça zor olan bu hastalığa neyin sebep olduğu ile ilgili net bulgular bulunmuyor. Ayrıca mizofonik kişilerle yapılan çalışmalarda yaş, cinsiyet, etnik köken, eğitim ve gelir düzeyi gibi değişkenlerin hastalık için bir risk oluşturduğuna dair bulgu saptanmamış. Ancak yapılan araştırmalar neticesinde mizofoninin çoğunlukla çocukluk ve ergenlik çağında görüldüğünü söyleyebiliriz ve yaşamın geneline yayılan bir tablo çizebiliriz.

Her yaşta ortaya çıkabilen bu hastalık, cinsiyet ayırt etmeden hem erkek hem de kadınları etkisi altına alabiliyor. Belirtilerin başlangıcı ise genellikle çocukluk çağının son dönemleri veya erken ergenlik dönemlerinde meydana geliyor. Hastalarda genellikle ilk atağın tetiklenmesine neden olan tek bir ses mevcut oluyor ancak zaman içerisinde bazı diğer sesler de tetikleyiciler arasında eklenebiliyor.

Ufacık bir sesin bile insanların duygu durumlarını ne kadar etkilediğini ve hayat kalitelerini düşürdüğünü aklımızdan çıkarmayalım ve bedenimiz kadar psikolojimize de iyi bakalım. :)