Rosalind Elsie Franklin Kimdir?

Bu yazımda yaptığı çalışmaların değeri vefat ettikten sonra anlaşılan, DNA, RNA, virüs, kömür ve grafit yapılarının anlaşılmasına katkı sağlayan, İngiliz kimyager, biyofizikçi ve kristallografçı olan Rosalind Franklind’den bahsettim.

Rosalind, 25 Temmuz 1920’de Londra, Nothing Hill’de İngiliz bir ailenin evinde dünyaya geldi. Babası ticaret bankacısı Ellis Arthur Franklin ve ev hanımı olan annesi Muriel Frances Valley çiftinin en büyük kızı ayrıca ikinci çocuklarıydı. Elsie okula Batı Londra, Norland Place Sussex’te Genç Bayanlar Lindores Okulu’nda başladı. Öğrenimine Londra St Paul’s Kız Okulu’nda devam etti. Daha sonra ise Cambridge’de Newnham College’nde Doğa Bilimleri Triposu olarak 1941’de mezun oldu. Cambridge Üniversitesi’nde Fizikokimya Laboratuvarı’nda çalışmalarına başladı. Lakin burada hevesi kırılarak ayrılmak zorunda kaldı.

1942’de İngiliz Kömür Kullanım Araştırmaları Derneği (BCURA)'nde kömür ile ilgili çalışmalar yapmaya devam etti. 1945 yılında ise doktora unvanını almaya hak kazandı. 1947’de Paris’de Laboratoire Central des Services Chimiques de l’Etat’ta, Jacques Mering’in desteğiyle ekibe katılarak post-doktora araştırmacısı olarak X-ışını Kriptocusu oldu. Çalışmalarına hız kesmedendevam eden Elsie, kendisini adıyla ünlü yapacak çalışmasına başlamak üzere 1951 yılında King’s College London’a ortak oldu. Burada DNA’nın çift sarmallı olduğunu kanıtlayacak olan “X-ışını kırınımı”nı ortaya koydu. Daha sonra ise 1953’te yönetmen John Randall ve meslektaşı Maurice Wilkins’le anlaşmazlık yaşayarak Brickbeck College’ne taşındı. Yeni görev yerinde Rosalind Franklin, tütün mozaik virüsünün moleküler yapısını inceliyordu. Bu virüsteki ribonükleik asitin (RNA), virüsün ortasındaki boşlukta değil, protein bölümü içinde bulunduğunu ve gelişmiş canlıların DNA'sında olduğu gibi ikili değil, tek kollu sarmal olduğunu gösteren çalışmalara katıldı.1956 yılında over (yumurtalık) kanseri oldu ve yaklaşık 2 sene süren mücadelesini 38 yaşında kaybederek yaşama gözlerini yumdu. Öleceği güne kadar hiç vakit kaybetmeden çalışmalarına devam etti.

“Rosalind’in başarılarına dair bir şeyler söylemek istiyorum. O, üniversitede yaptığı çalışmalarla inanılmaz işler başardı. DNA’nın ikili sarmal yapısının temellerini attı.1952 yılında Patterson yöntemlerini kullanarak fosfat gruplarının DNA molekülüyle bağdaşmadığını gösterdi. Ve bunun gibi onlarca başarıya imza attı. Ölmesine birkaç hafta kala bile sürekli olarak çalışmasıyla hepimize örnek oldu.”- James Watson

Rosalind Elsie Franklin ve çalışma arkadaşları olan; James Watson, Francis Crick ve Maurice Wilkins, DNA’nın çift sarmal olduğunun kanıtıyla 1962 yılında Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü aldılar lakin Elsie’nin adı ödül ile hiç anılmadı.

Google 2013 yılında Rosalind Elsie Franklin’in 93. Doğum gününü kutlamak adına ona özel bir doodle hazırladı.

Günlük yaşantımızda karşımıza çıkan Rosalind Franklin sözlerinden birkaçı:

“Bilim ve günlük yaşam birbirinden ayrılamaz ve ayrılmamalıdır. Benim için bilim, hayatın açıklamasıdır. Gidiş, gerçek, deneyim, deney… Ancak inancı tanımlamanızı yani ölümden sonraki hayata olan inancınızı kabule etmiyorum bence inanç için yapılacak en iyi şey gerçek hayatınızda elinizden gelenin en iyisini yapıp dünyadaki herkes için başarıya ulaşmaktır.”

“Benim için bilim, hayatın kısmi bir açıklamasını veriyor. Şimdiye kadar olduğu gibi, gerçeğe, deneye ve deneyime dayanır.”