Psikolojik Bozukluklar ve Zamansal Grafikte Gösterimleri

Hepimizin yaygın olarak karşılaşılan psikolojik bozukluklar hakkında duyumları ve düşünceleri vardır. Peki ya bu süreçleri hiç çizgisel boyutta düşündünüz mü? Bu yazıda, sıklıkla karşılaşılan psikolojik bozuklukları açıklayarak bu bozuklukların süreçlerini zamansal grafikte göstereceğim. İyi okumalar!

"İnsan yaşamının ve güdülerinin sorunlarını çözmek için gereken şey ahlaki tahminler değil, daha fazla bilgidir."

Sigmund Freud

 

1.TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU

Bu bozukluk ilk olarak, 1.Dünya Savaşı esnasında savaşan askerlerde gözlemlenmiştir. Travma sonrası stres bozukluğunu anlayabilmek için, öncelikle travmanın ne olduğunu tam anlamı ile anlamalıyız. Kişiyi aşırı korkutan, beklenmedik ve bireyde mutlak çaresizlik hissi yaşatan deneyimlere travma denir. Doğal afetler, beklenmedik kayıplar ve savaşlar travmalara sebep olarak gösterilebilir. Grafikte görülen kırılma, işte bu travmanın yaşandığı andır.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu yaşayan bireyde görülebilecek durumlar ise şunlardır:

- Uykusuzluk ya da uyku kalitesinde düşüş.

- Travmatik olayla ilgili anıların devamlı olarak hatırlanması, yeniden tekrarlanabileceği korkusu ile yaşanılan devamlı anksiyete.

- Ürkeklik, içe kapanma, yabancılaşma ve kimsenin onu anlamayacağını hissetme.

 

2. DEPRESYON

Depresyon, sürekli üzüntü ve ilgi kaybı ile ilişkilendirilen ve beraberinde başka bozukluklara da sebebiyet verebilecek tehlikeli bir depresif bozukluktur. Kişinin düşünce ve davranış dünyasını neredeyse tamamen değiştirerek, hastanın sosyal ve bireysel yaşantısına büyük zararlar verebilir.

Depresyon ile ilgili sade, kısa ve öz anlatım içeren Ted-Ed videosuna buradan ulaşabilirsiniz.

Depresyon sebebi olarak kalıtsal etkenlerin etkili olduğu görünmektedir fakat yalnızca biyolojik değil, çevresel sebepler de depresyona yol açabilir. 

Depresyonun bozukluğuna sahip bireylerde görülebilecek belirtiler şunlardır:

- Düşük benlik saygısı, kendi ve çevresi ile ilgili konularda pesimist bir perspektif sergilemek.

- Yeme bozukluğu, kaygı bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu gözlemlenmesi.

- Hasta bireyin toplumdan dışlandığını ve anlaşılmadığını hissetmesi.

 

3. BİPOLAR BOZUKLUK

Bipolar bozukluk, hastanın manik ve depresif dönemler arasında geçiş yaşadığı bir bozukluktur. Manik ve depresif dönemler arasındaki gelgitler, hastanın karakterinde ve hayatı yaşama, algılama şeklinde birçok farklılığın ortaya çıkmasına sebebiyet verir. Bu geçişler ise bireyin hayatını alt üst eder ve düzenli bir hayat kurmasını zorlaştırır. Daha iyi anlaşılması amacı ile, manik ve depresif dönemlerin özellikleri aşağıda belirtilmiştir.

Manik Dönem Özellikleri

-Öfori denilen aşırı enerji ve yüksek özgüven hali.

-Etrafındaki tüm tehlikeleri yok sayma, riskleri umursamama ve taşkınlıklar çıkararak toplumsal yasa ve normları görmezden gelme durumları.

-Yüksek coşku ve aşırı konuşma isteği.

Depresif Dönem Özellikleri

-Yoğun yoksunluk belirtileri.

-Huzursuzluk, mutsuzluk, çaresizlik gibi karamsar hisler.

-Ölüm hakkında sıklıkla düşünme ve intihar eğiliminde artış.

 

4. PANİK ATAK

Panik atak, nedeni net olarak bilinmeyen, beklenmedik bir anda ortaya çıkan ve tekrarlayabilen, fiziksel ve ruhsal belirtilerin eşlik ettiği aşırı panik ve korku halidir. Aniden başlar, şiddetlenerek artar ve aniden de sonlanır. Grafikte 3 ayrı panik atak gösterilmektedir. Panik atakların şiddeti her tekrarda değişken olabilmektedir.

Panik Atak bozukluğu yaşayan bireylerde görülebilecek durumlar şunlardır:

-Kalp çarpıntısı, terleme, titreme, nefes darlığı ve göğüs ağrısı.

-Baş dönmesi, düşüp bayılacakmış gibi hissetme durumu.

-Gerçeklik algısının yitirilmesi, benlik algısının yitirilmesi, yüksek ölüm korkusu, kontrolünü kaybetme korkusu.

 

5. ANOREKSİYA NERVOZA

Anoreksiyanın temelinde aşırı zayıflama tutkusu bulunmaktadır. Bu bozukluğun altında çoğunlukla, toplumsal beğenilme ihtiyacının karşılanamamasına bağlı olarak bireyde oluşan özgüven eksikliğinin giderilmesi arzusu bulunmaktadır. Bozukluğa sahip birey, zayıflayarak özgüvenini yerine getirebileceğini düşünür ve ağır bir rejim uygulamaya başlar. Zamanla iştahı üzerindeki kontrolü kaybeder ve zayıflama ölçüsü anormal seviyede gözlemlenmeye başlar.

Bozukluk, yemek yememe veya zorla yedirilen yemeği çıkartma isteği ile ilişkilendirilmiştir.

Anoreksiya Nervoza Bozukluğu yaşayan hastanın tanı ölçütleri şunlardır:

-Bireyde görülen özgüven eksikliği ve normal kilonun kabul edilememesi durumu.

-Kilo almak ve şişmanlamak konusunda yüksek anksiyete geliştirilmesi.

-Normal ve sağlıklı beden algısında bozuklukların görülmesi.

 

Grafiklerin ve tanıtılacak bozuklukların sonuna geldik, umarım sizler için bilgilendirici bir metin olmuştur. Yazıyı sonlandırmadan önce eklemek isterim ki; 

bazen kendimizi böyle hissedebiliriz. Hayatın doğal akışını, bünyesinde bulunduruğu pozitif ve negatif tüm etkenleri kabullenerek yaşamımıza devam etmeliyiz. Eğer bu hisler sürekli veya tekrarlayan halde ise, bir ruh sağlığı uzmanı ile görüşmek en doğru karar olacaktır. Unutmayın; hayat, yaşadıklarınızdan değil, yaşananları algılayış biçiminizden ibarettir. Sağlıklı bir birey, sağlıklı bir toplum demektir ve bu da sağlıklı, adil, temiz bir dünya için gerekli en küçük yapı taşıdır. Bu sağlıklı dünyayı yalnızca hep birlikte oluşturabiliriz.

Okuduğuz için teşekkürler.