Psikoloji Dünyasının ilginç Sendrom ve Hastalıkları

Oldukça şaşırtıcı, varlığından haberdar bile olmadığımız, dünya üzerinde çok nadir rastlanmış sendrom ve hastalıklar.

Günümüzde hemen hemen herkesin bir takıntısı, psikolojik bir rahatsızlığı veya henüz adının ne olduğunu bilmediği çeşitli duygu durum bozuklukları vardır. Bu bozukluklara çoğunlukla geçmişte yaşadığımız olaylar zemin hazırlarken bazen de yaşadığımız çağın stresi sebep olabilmektedir. Bazen de geçirdiğimiz travmalar hayatımızda "sendrom" adıyla kalıcılık sağlamaktadır. Hiç henüz adından bile haberimiz olmayan sendromları incelemek nasıl olurdu diye düşündünüz mü? İşte bu yazıda çoğunu bulabilirsiniz: 

Yabancı Aksan Sendromu

Yabancı Aksan Sendromu (Foreign Accent Syndrome — FAS), insanların belirli bir şekilde konuşma bölgelerinin hasar görmesinden dolayı normal konuşma aksanlarını kaybederek farklı bir aksanla konuşmaya başlamalarına verilen isimdir. Bugüne kadar oldukça nadir görülmüştür. Kişiler o güne kadar hiç ziyaret etmedikleri bir ülkenin diliyle de konuşmaya başlayabilirler. Araştırmalar bu hastalığın geçirilen kazadan sonra psikolojik nedenlere bağlı faktörlerden kaynaklanabileceğini söylüyor. Telaffuzda farklılık, konuşurken dil veya çenenin farklı şekilde hareket etmesi, cümleleri uygunsuz bir şekilde bir araya getirme gibi durumlar hastalığın belirtileri arasında bulunmaktadır. Hastalık, yoğun konuşma terapileri ve danışmanlık gibi yöntemlerle tedavi edilmektedir. 

Capgras Sendromu

Capgras Sendromu, kişinin çevresindeki insanların gerçek olmadığına, başkalarının onların yerine geçtiğine inanması olarak tanımlanmaktadır. Bu sendrom nadir olarak ve kadınlarda daha fazla görülür. Bu sendroma sahip kişiler tanıdığı kişilerin yerine onlara çok benzeyen sahte kişilerin geçtiğine inanmaktadır. Ayrıca bu durum sadece canlı bir varlık değil, nesne ile de ilişkilendirilebilir. Bu durumdan dolayı insanlar etrafında bulunan kişilere kuşkuyla bakmaya başlayarak onlara güvenini zamanla kaybeder. Bu en yakınındakiler için dahi geçerlidir. Örneğin hasta "Bu anneme çok benziyor, fakat annem değil." şeklinde düşünceler edinebilir. Bu psikotik bozukluk, ilk kez Fransız psi­kiyatrları Capgras ve Reboul Lachaux tarafından 1923’te detaylı bir şekilde tanımlanmıştır. O günden sonra ise "Capgras" adıyla anılmaya başlanmıştır. 

Triskaidekafobi: 13’ten Korkma Hastalığı

Bu hastalık, 13 sayısından korkma durumudur. Batıl inançta 13 sayısının uğursuz sayı olduğunu düşünen kişilerin bu durumu ileri derecede takıntıya dönüştürmesinden doğmuştur. Örneğin; Fransızlar, ev adreslerinde 13'ü kullanmazlar. Amerika'da gökdelenlerde ve apartmanlarda katlar on ikiyi on dört takip edecek şekilde numaralandırılır.  

Stockholm Sendromu

Diğerlerine göre daha tanıdık gelen bu sendrom rehinelerin, kendilerini esir alan kişinin duygularını anlöamak noktasına gelerek onlarla duygusal bağ kurmaya başlamalarıdır. Özellikle kaçırılan ve baskı altında kalan insanlarda görülmüştür. Sendrom ismini Stockholm'de 1973 yılında gerçekleşen bir banka soygunu sonrası yaşananlardan almıştır. Bu soygundan sonra rehineler kendilerini rehin alanlara o kadar büyük bir bağlılık duymuştur ki mahkemede onların aleyhine şahitlik yapmayı reddetmişlerdir.

Quasimodo sendromu:

Diğer adıyla "Beden Dismorfik Bozukluğu" kişinin vücuduyla ilgili hayali bir kusur ile aşırı uğraşmasıdır. Kişide küçük bir kusur varsa bile, ortaya çıkan sıkıntı kusura oranla çok şiddetli olur. Quasimodo sendromu, adını ise Victor Hugo'nun ünlü eseri Notre Dame'ın Kamburu'ndaki Quasimodo'dan almıştır. Hastaların yaklaşık üçte biri bu kaygılarından ötürü eve kapanıp kalır, beşte biri ise intihar girişiminde bulunur. Özellikle ergen kişilerde yapılan çalışmalarda yaklaşık yüzde 50 oranında dismorfofobik belirtiler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

Alice Harikalar Diyarı Sendromu:

Bu sendrom: vücut ve cisim algısında meydana gelen bozulmaların gözlemlendiği bir sendromdur. Kişi, nesneleri veya kendisini gerçekte olduğundan daha büyük veya daha küçük şekilde algılar. Ayrıca bu sendromda bazı kişilerde zaman algısında da bozulmalar tespit edilmiştir. Bu rahatsızlığa yakalanan bireylerde çoğu zaman, fiziksel olarak daha küçük ya da fiziksel olarak çevreye kıyasla daha büyük olma algısı baş göterebilir. Bu sendrom genelde çocuklarda ortaya çıkmaktadır. 

Yürüyen Ceset Sendromu:

Diğer adıyla Cotard Sendromu, hastanın ölü olduğu ya da var olmadığı inancı ile yaşadığı zihinsel bir rahatsızlıktır. Daha çok şizofreni hastalarında görülen bu rahatsızlıkta bazı hastalar açlıktan ölebilirler çünkü zaten ölü olduklarını düşünüp yemek yemek istemezler. Hastalığa yakalanan insanlar, kendi çürümüş etlerinin kokusunu aldıklarını, tenlerinde kurtların gezindiğini ve kanlarının olmadığını iddia ederler. 

Münchausen Sendromu:

1951 senesinden Asher tarafından literatüre kazandırılan Münchausen Sendromu, kişinin herhangi bir tıbbi rahatsızlığı bulunmamasına rağmen, doktor doktor gezip kendisini hasta zannetmesini ifade eder. Hatta kendilerine yapılacak tıbbi müdahalelere bile razı olabilirler. Asher bu sendromu, on sekizinci yüzyılda kendisini birçok serüven ve seyahatin kahramanı ilan eden; ama sonra anlattıklarının yalan olduğu ortaya çıkan Alman baron Münchausen'ın ardından adlandırmıştır. 

Erotomani:

Bir kişi sürekli "Neden herkes benden hoşlanıyor?" sorusunu düşünüyorsa bu yüksek ihtimalle Erotomani belirtisidir. Halk arasında "Eros Hastalığı" olarakta bilinen bu hastalık kişinin herkesin kendisine aşık olduğuna inandığı bir sanrıdır. Aşık olarak kabul edilen kişiler ise çoğunlukla tanıdıklardan meydana gelmektedir. 

Yabancı El Sendromu:

Alien Hand olarakta bilinen bu sendrom, bireyin ellerinden birisinin kendi bilincinden bağımsız şekilde hareket ettiğine inanmasıdır. Bu hastalıkta kişi sanki "ellerinin bilinci varmış" gibi hisseder. Onlara zaptedemediğine inanır. Bu nörolojik bir sendromdur. 

Lima Sendromu: 

Lima Sendromu Stockholm Sendromu'nun tam aksidir. Bu sendromda rehin alan kişi rehinesine ilgi duymaya başlar. Kaçırdığı kurbanına ilgi duymaya başlayan kişi bir zaman sonra kurbanın sağlığından da endişe duymaya başlar. 

Paris Sendromu: 

Özellikle Japon turistlerin yakalandığı bu sendrom oldukça gariptir. Paris'e gelmeden önce şehirle ilgili büyük beklentileri olan kişiler şehrin gerçek yüzünü görüp beklentilerinin karşılanamaması dolayısıyla depresyona girerler. Bu duruma da Paris Sendromu denmektedir. Major depresyonun bir türü olarak kabul edilir. 

Çözülmeli Füj:

Hasta kendisini,  beklenmedik bir anda ve anlaşılmaz bir şekilde, kim olduğunun farkında olmadan ve oraya nasıl geldiği hakkında hiçbir fikre de sahip olmadan bir yerden bir yere dolaşırken bulur. Genelde bu ataklar uzun ve ağır geçmiş, duygusal ve fiziksel şiddet yaşıyor olmak gibi olgular tarafından tetiklenir. 

Diojen Sendromu: 

Sinoplu Diojen alaycı ve minimalist bir Yunan filozofuydu. Diojen'in felsefesi hayatın anlamını erdemler, doğaya uygun şekilde yaşama ve konvansiyonel bütün tutkuların "zenginlik,güç,ün" reddedilmesiyle bulunacağı inancına dayanır. Sendrom adını filozoftan almıştır. Aşırı ilgisizlik, sosyal izolasyon ve çöp toplamaya duyulan kompulsif bir takıntıyla tanımlanır. Genelde yaşlı insanlarda görülür. 

Stendhal Sendromu:

Sendrom adını, 19. yüzyılda yaşayan ve mahlası Stendhal olan Fransız yazar Marie-Henri Beyle'den almaktadır. Stendhal Sendromu, kişinin muhteşem sanat eserleri veya olağanüstü güzel durumlar karşısında kalp atışlarını hızlandıran, baş dönmesi yaşatan, baygınlık geçirmesine neden olan bir rahatsızlıktır. 

Saç Koparma Hastalığı: Trikotilomani

Bir kişinin kontrolünün dışında gelişen zorluklar nedeniyle, sürekli olarak saçlarını koparması durumuna verilen isim "Trikotilomani"dir. Bazen koparılan bu tüy ve saçların yenerek midede biriktiği de görülmektedir. Daha çok stres altındayken ortaya çıkar. Sıklıkla ergenlik döneminde başlar ve kadınlarda daha sık rastlanır.