Ölürken Vücutta Neler Oluyor?

Hakkında bildiğimiz çoğu şeye rağmen ölüm insanoğlu için hala gizemini sürdürmekte olan bir konu. Belki de hiçbir zaman tam olarak çözülemeyecek bir gizem. Fakat içerisinde bulunduğumuz çağın getirdikleri ile ölürken vücudun hangi aşamalardan geçtiğini ve neye nasıl tepki verdiğini az çok bilebiliyoruz. Bu yazımda sizlere ölüm esnasında ve sonrasında vücutta yaşanan değişiklikleri anlatacağım.

Öncelik olarak ölümün birçok farklı sebepten gerçekleşebileceğini biliyoruz ama tipik olarak ölümden birkaç dakika sonra vücuttaki son oksijen de tükeniyor. Yani öldükten sonra vücudun işlevini kaybetmeye başlaması oksijenin tükenmesiyle başlıyor diyebiliriz. Haliyle son oksijenini de kaybeden vücudun organlarına ve sistemlerine daha az oksijen gidiyor ve bundan dolayı vücut sistemleri çalışmayı sürdüremiyor. Tabii ki bu süreç bir anda olan bir şey değil. Yani ölünce direkt olarak bütün sistemlerin ve beynin de durduğunu söylemek yanlış.

Oksijenle de orantılı olarak yavaşlayarak çalışmayı bırakıyor vücut. Kalp daha yavaş atmaya başlıyor, kan vücutta daha yavaş dolaşıyor, oksijenin tükenmesiyle nöronlarımız çalışmayı durduruyor. Her ne kadar beyin birkaç dakika daha çalışmaya devam edebilse de ki bilim adamları insan beyninin öldükten sonra 10 dakika daha çalıştığını yani insan beyninin aslında ölümün farkında olduğunu açıklamışlar.

Beyin hormon salgılamayı bırakır. Bununla birlikte kaslar gevşemeye başlar, vücut yaklaşık 10-15 dakika içerisinde rengini kaybeder ve gittikçe soluklaşır. Bunun sebebi de vücutta kan akımının artık olmamasıdır. Kalp çalışmayı durdurduğu için aktif bir kan akışı yoktur ve bu sebeple kişinin duruşuna göre yerçekiminden dolayı kan aşağıda birikir. Kan; vücudun pozisyonuna göre belirli yerlerde toplanır ve leke şeklini alır, bu lekelere ‘"ivor mortis" yani ölüm lekeleri denir.

Ölümden 3-6 saat sonra "rigor mortis" yani ölü katılığı dediğimiz kaslardaki biyokimyasal değişiklikten kaynaklanan vücudun uzuvlarını kartlaştıran ölüm belirtileri görülüyor. Kaslardaki bu değişikliğin sebebi de hücresel organellerde bulunan kalsiyumun kas hücrelerine sızmaya başlaması. Bedenin bu kartlaşması ve kasılı halde kalması 24 - 48 saat devam edebiliyor. Bu süreçten sonra hücrelerin ölmesiyle vücut ayrışmaya başlıyor ve bu ölü hücreler karbondioksit biriktiriyor. Hücre zarının yavaş yavaş zayıflaması nedeniyle de hücrelerde bulunan hücre sıvısı dokulara daha da zarar vermeye ve vücuttaki organizmalar vücudu parçalamaya başlıyor, böylece çürüme gerçekleşiyor. Çürümenin gerçekleşmesiyle de vücut kokuşmaya başlıyor. 

Ayrıca buraya konu hakkında izlemeniz için kısa bir animasyon da bırakıyorum: