Köpekler Bizi Anlayabiliyor!

Köpekler, can dostlarımız. Onlarla zaman geçirmek, konuşmak insanlara iyi gelmektedir. Söylenenleri anlayamasalar da iyi dinleyicidirler bu yetenekleriyle insanların sesinden duygularını anlayabilirler. Nasıl mı? Hepsi ve daha fazlası içeriğimde!

Köpeklerin, insanların sevimli dostları olmalarının yanı sıra insanları çok da iyi anlayan duygusal bir tarafları da bulunmaktadır. Empati, bir başkasının duygusal durumundan etkilenebilmek ve onunla aynı duygusal durumları eşleştirme/paylaşma kapasitesi olarak tanımlanabilmektedir. Etinin alt bileşenlerinden biri olan “duygusal bulaşma” Hatfield tarafından insanların başka bir insanı otomatik olarak taklit etme eğilimi, mimikleri ve duruşunun etkilendiği bireyle senkronize olması ve bu durumlar neticesinde de o bireyle duygusal olarak ortak paydalarda buluşması olarak tanımlanmıştır. Bu durumun insan iletişiminde önemli bir yeri olmasına karşın aynı durum evcil hayvanlarımız olan köpek dostlarımızla da gerçekleşebilmektedir. Üst düzeyde bir empati yeteneğinden bahsedilemese de insanların olumsuz duygularından etkilendikleri çeşitli araştırmalarda görülmüştür.

Huber ve arkadaşları insanlar ve köpekler arasındaki ilişkiyi daha ayrıntılı incelemek için 53 adet evcil saf veya melez tür köpek ile incelemeler yapmışlardır. Araştırma köpeklerin hem kendi türündeki seslere hem de insanların olumlu-olumsuz nitelikler taşıyan seslerine ek olarak da nötr türdeki seslere verdikleri tepikleri değerlendirmektedir. Köpeklerin bu araştırmalar esnasında sahiplerinden etkilenmemeleri için de deneyin yapıldığı odada bulunan sahiplerine kulaklık aracılığıyla başka sesler dinlettirilip kitap ya da dergi okuyarak köpekleriyle ilgilenmemeleri sağlanmıştır. Farklı türlerde yollanan seslere köpeklerin verdikleri tepkilerin analizi, video kayıtları üzerinden birçok faktör açısından uzmanlarca yapılmıştır. Köpeklerin sesleri duyarken sahibine ya da sesin geldiği tarafa bakıp yönelmeleri, havlamaları, sızlanmaları, zemini kazmaya çalışmaları, esneme, dudaklarını yalamaları ve kuyruklarını sallamaları gibi gösterdikleri bazı tepkilerden içinde bulundukları duygular tahmin edilmeye çalışılmıştır.

Analizler sonucu, duygusal içerikli seslere (gülme, ağlama veya köpeklerin havlama, sızlanma sesleri) nötr seslerden (doğa sesleri) daha tepkisel davrandıkları görülmüştür. Ayrıca bu seslerden olumsuz duygu içerikli seslere verdikleri tepkiler ve şiddetleri; pozitif seslere olanla kıyasla daha güçlü olmuştur. İnsan ağlayışı ya da bir köpek sızlanması seslerini duyan köpekler daha tedirgin bir hal içinde olduklarını gösteren davranışlar sergilemişlerdir. Araştırmanın ilginç sonucu ise köpeklerin, insan kaynaklı negatif duygu içerikli seslere oluşturdukları tepkiler ve türdeşlerinden gelen negatif seslere verdikleri tepkiler arasında fark oluşmamasıdır. Bu durum köpeklerin insanların da duygu durumlarını anlayıp tepki verebildiklerini kanıtlamaktadır. Köpekler ve insanlar arasında bu duygusal bulaşma durumu köpek-insan ilişkilerinin güçlendirilmesi boyutunda önemli bilgiler sağlamaktadır.

İnsanların sadık dostları köpekler sergiledikleri empatik benzeri davranışlarla bizleri anlayabildiklerini göstermektedirler. Ünlü köpek eğitmeni Cesar Millan’ın üzerinde durduğum konu için özet niteliğinde de bir sözü bulunmaktadır:

Sahipler bana hikayeler anlatır ama köpekler her zaman doğruyu söyler.