Kırık Kalp Sendromu Nedir

Stres gibi psikolojik faktörlerin beden sağlığı üzerindeki etkisi yadsınamaz, kırık kalp sendromu ise duygusal şok durumlarının ardından göğüs ağrısı ve nefes daralması gibi kalp kriziyle aynı semptomları gösteren hatta ölüme bile götürebilen ciddi bir hastalık.

Kırık kalp sendromu, duyduğumuzda belki romantik, belki aşk gibi yoğun duyguların tatlı acısı minvalinde; aslında tam olarak hak ettiği negatifliği vermeyen çağrışımlarda bulundurabilir. Fakat işin özü tam olarak öyle değil, peki nedir kırık kalp sendromu?

İlk olarak 1990 yılında Japon bir doktor olan Hiraru Sato tarafından yoğun stres yaşayan kişilerin kalp yetmezliği gibi şikayetlerle tedaviye gelmesi üzerine keşfedilmiştir. Yapılan kalp görüntülemeleri üzerine, kırık kalp sendromuna yakalanan kişilerin kalbinin sol tarafının diğer insanlardan farklı bir şekil aldığı, Japon balıkçıların kullandığı ahtapot avlama kabına (Japonca ismiyle Takotsubo) benzediği görülüyor ve bundan esinlenerek Hiraru Sato tarafından bu hastalığa ‘’Takotsubo Kardiyomiyopatisi’’ deniliyor ve tıp dilinde bu isimle yerini alıyor. Kısa bir tarihçeden sonra bu hastalığın neden ve nasıl geliştiğinden bahsetme sırası geldi. Başta da bahsettiğim gibi bu hastalığın temel sebebi yoğun stres altında kalmak olarak geçiyor; buna ölüm, ayrılık, terk edilme, travmalar, aşırı kırgınlık veya aşırı sinir gibi hemen hemen hepimizde gerçekten de yoğun stres yaratabilecek durumlar örnek olabilirken bazı kronik hastalıklar ya da ameliyatlar gibi fiziksel durumlar da örnek olabilir. Örneklerdeki gibi yüksek stres durumlarının yaşanmasıyla kalbin ana pompalama odası olan sol ventrikülü zayıflar.

KADINLARDA ERKEKLERDEN 9 KAT DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR

Cinsiyet farklılıklarının kalp üzerindeki etkileri hakkında birçok araştırma yapılmıştır, ben de konuyla ilgili çarpıcı bir bilgi eklemek istiyorum. Kırık kalp sendromu kadınlarda erkeklerden 9 kat daha fazla görülüyor, bunun bir sebebi ise kırık kalp sendromunun östrojen hormonuyla ilişkili olduğu gerçeği diyebiliriz. Ayrıca kırık kalp sendromuna yakalanan hastaların %90'ı 58-75 yaş arasında kadınlardır, araştırmalar ise sebebini ''kalpte östrojen reseptörlerinin yoğun bir şekilde bulunması ve menapoz sonrası östrojen hormonunun azalmasıyla beraber kadınlar strese karşı daha savunmasız olması'' şeklinde açıklıyor.

PEKİ KİŞİLER KIRIK KALP SENDROMUNU NASIL DENEYİMLER?

Stresli durumların ardından kişide bir anda şiddetli göğüs ağrısı, nefes almakta zorluk gibi durumlar görülebilir. Bunun yanında kalpte sıkışma, sol kolda ağrı hissi, terleme ve huzursuzluk, stres gibi psikolojik olan yan etkiler de görülebilir. Vücudumuzun duygusal şoklara karşı verdiği yanıt olarak değerlendirebiliriz bu yan etkileri, stresin etkileri korkutucu olabilse de düşününce aslında gayet olası geliyor çünkü vücuda normalde alışkın olduğundan başka bir duyguyu deneyimletmek hatta bunu yüksek şiddette deneyimletmek tabii ki de doğal dengeleri bozacak, onu sersemleştirecekti ve sonuç olarak da yalancı bir kalp krizi yaşatacaktı. Yalancı kalp krizi dedim fakat hastalar gerçekten de kalp krizi semptomlarıyla hastaneye gelirler yani onlar için yalancı bir durum yoktur, kalp krizi geçirmedikleri tedavi sırasında öğrenilir ve ortalama olarak %2-3 oranında hastanın kalp krizi şikayetiyle gelip aslında kırık kalp sendromuna yakalandığı görülür. Kalp kriziyle arasındaki en büyük fark ise, kırık kalp sendromunda kalp krizindeki gibi damar tıkanıklığı gibi durumların olmaması ve hasarların sadece nadiren kalıcı olması diyebiliriz. Saydığımız yan etkilerle gelen hastaya elektrokardiyografi (EKG) çekimi yapılır ve kan bulgularına bakılır, buraya kadar da kalp krizi ve kırık kalp sendromu aynı belirtileri gösterir. Daha sonrasında ise kırık kalp sendromu yaşayan kişilerin kalp krizi yaşayan kişilerden farklı olarak damarlarının açık olduğu görülür. Bu durumda ise kalp krizinden farklı tedaviler uygulanır. Hastaya kalp yetmezliği probleminden dolayı kalbi eski işlevselliğine ulaştırabilmek için ilaç tedavisi uygulanabilir. Ayrıca hastanın psikoterapi alması da hayatındaki stresi yönetebilme ve stresle başa çıkabilme gibi becerilerini geliştirmesi açısından son derece faydalı olacaktır. Her ne kadar kırık kalp sendromu yaşayan hastanın geçirdiği semptomlar ilk andaki şok etkisinden sonra azalsa hatta yüksek ihtimalle tamamen kaybolsa da kalıcı hasar bırakma hatta nadiren bile olsa ölüme yol açma ihtimali vardır.

 Sağlıklı ve uzun bir yaşam için kalp sağlığının yeri yadsınamaz derecede önemlidir ve aşırı stres durumunda medikal tedavi ve psikoterapi mutlaka gereklidir. Ben de bu yazımda stres faktörünün insan vücuduna verebileceği zararı ve psikolojinin beden sağlığından bağımsız düşünülemeyeceğinden bahsetmek istedim. Özellikle modernleşen dünyayla beraber yoğun bir stres durumu hayatımıza hakim ve çoğu zaman stresin farkında olamayabiliyor hatta onu görmezden gelebiliyoruz. Daha somut bir örnekle; stresi normalde olduğundan hem daha fazla kişinin hayatına sokan hem de daha şiddetli yaşatabilen, sevdiklerimizden genellikle uzakta kaldığımız, belirsizlikle savaştığımız ayrıca başta sağlık üzerine birçok kaygıyı yaşatan koronavirüs bize ruhsal iyi oluşun önemini de göstermiş oldu. Her hastalığın önleyici ve koruyucu tedavisi olduğu gibi psikolojik rahatsızlıkların da vardır. Ruh sağlığı çalışanları başlıca olarak sevdiğimiz insanlara zaman ayırmayı, meditasyonu, hobi edinmeyi, sevdiğimiz işlerle vakit geçirmeyi, müzik dinlemeyi, egzersiz yapmayı stresle baş etme konusunda önemli buluyor, ki hepimiz bu ve benzeri etkinliklerin bize iyi geldiğini zaman zaman deneyimlemişizdir. Bir kez daha bunun önemine değinmek istediğimi belirterek yazımı bitiriyor, herkese sağlıklı günler diliyorum.