İşitme Kaybına Davetiye: Kulaklıklar

Kredi: dogruhaber.com

Onlar hayatımızın çoğu anında bizlere eşlik eden, bir şeyler dinlememizi kolaylaştıran bir çift küçük hoparlör. Evet kulaklıklar. Kulaklıkların hayatımızı kolaylaştırdığı kaçınılmaz bir gerçek ancak bu aletler işitme sistemimizi nasıl etkiliyor? Cevabı burada!

Şu anda genç kesimin büyük bir kısmı cep telefonlarında veya müzik çalarlar gibi taşınabilir müzik oynatıcılarına erişebilmektedir. Günümüzün bu taşınabilir müzik çalarları iyi bir ses kalitesine ve müzik depolama özelliklerine sahiptir. İyi bir ses kalitesi ile müzik bozulmaya neden olmadan yüksek bir seviyede çalınabilir. Portatif müzik çalarların kullanılan yüksek ses seviyesi ve kullanım sıklığı göz önüne alındığında bunların işitme işlevi üzerindeki etkileri konusunda endişeler vardır. 

Daha önce yapılan bir araştırma, 13-18 yaşındaki bireylerin %80'inin günde 1-3 saat kulaklık kullanarak müzik dinlediğini bildirmiştir. Araştırmalar ayrıca, sıklıkla kulaklık kullanan gençler ve genç yetişkinler için daha kötü işitme eşiklerini de doğrulamıştır. 

                

 

 

 

 

Sadece birkaç çalışma gençlerde kulaklık ve işitme işleviyle dinleme alışkanlıklarını ele almıştır. Önceki araştırmalar uzun süreli kulaklık kullanımının işitme üzerinde olumsuz bir etkisi olabileceği ve işitme bozukluklarına neden olabileceği sonucuna varmıştı. İşitme işlevselliği üzerindeki etkiyi doğru bir şekilde tartışmak için gençlerin taşınabilir müzik çalar dinleme alışkanlıklarının haritasını çıkarmak ve bunları ne kadar ve ne sıklıkta dinlediklerini araştırmak önemlidir.

Şimdi ele alacağım çalışmaya farklı liselerden 17 yaşındaki 280 öğrenci katılmıştır. Araştırmanın ilk aşaması olarak kulaklık/müzik çalar kullanım geçmişinin ve kullandığı cihazların özelliklerinin değerlendirildiği bir anket yapılmıştır. İkinci aşamada ise 50 adet öğrenciye işitme eşiklerinin ve orta kulak durumlarının değerlendirildiği ayrıntılı odyolojik testler yapılmıştır.

İlk aşamanın sonucu olarak ankete katılan öğrencilerin tamamına yakını (%97,1) türüne bakılmaksızın kişisel bir dinleme cihazı kullanmıştır. Öğrencilerin %80'i her fırsatta 0,5-2 saat dinlerken %20,0'si 3 saat veya daha fazla dinlemiştir. En sık kullanılan kulaklık türü kafa üstü kulaklıklar (%49,4) ve normal kulaklıklar (%37,9) idi. Katılımcılar kişisel müzik çalarlarını en çok otobüs, tren, tekne, araba, yürüyüş ve bisiklet gibi ulaşım sırasında kullanmaktadırlar. Gençlerin yaklaşık %45'i taşınabilir müzik çalarını okul saatlerinde, %21'i ise uyurken kullanmıştır.

İlk aşama anket sonuçları 17 yaşındaki 280 öğrencinin taşınabilir müzik çalar kullandığındaki yaygınlığı, farklı zaman dilimleri ve mekanları göstermektedir.

        

 

 

 

280 katılımcıdan %71,0'i işitme sorunu olmadığını bildirirken, %14,0'ü işitme kaybı yaşadığını bildirmiştir. Ayrıca %7-8'i kulak çınlaması, ses hassasiyeti ve ses yorgunluğu gibi işitme sorunları sıklıkla veya her zaman yaşadıklarını bildirmiştir. Dinleme alışkanlıklarına ilişkin cinsiyet farklılıklarını analiz ederken erkekler her fırsatta ortalama olarak kızlardan önemli ölçüde daha fazla saat (sırasıyla 2,4 ve 1,6 saat) dinlemiştir. Artan ses maruziyetine rağmen kızlara kıyasla önemli ölçüde daha az sayıda erkek bir tür işitme sorunu (zayıf işitme, kulak çınlaması, ses duyarlılığı, ses yorgunluğu, bozulma veya tıkanıklık) bildirmiştir.

Kendi kendine bildirilen dinleme alışkanlıkları, 50 gençten 30'u (%60) işitme sorunu yaşamadığını ve 8'i (%16) kötü işittiğini bildirmiştir. Sonuçlar ayrıca 9 kişi tarafından (%18) algılanan kulak çınlamasının 5 dakikadan uzun sürdüğünü ve 9'unun da (%18) ses duyarlılığı bildirdiğini göstermektedir. Bu sonuç, II. bölüme katılmaya karar verenler arasında, toplam örneklemle karşılaştırıldığında kendi bildirdiği işitme sorunlarının daha yaygın olduğudur.

Öğrencilerin kendi bildirdiği işitme sorunlarının yüzdeleri:

      

 

 

İkinci aşama: Ölçülen işitme

50 gencin tamamında orta kulak değerlendirilmesi yapılmıştır. Tüm katılımcılar normal iki taraflı orta kulak fonksiyonuna sahiptir. Tüm katılımcıların işitme eşikleri de değerlendirilmiştir.

Her fırsatta 0,5–2 saat ( 43 kişi) ve her fırsatta 3 saat veya daha fazla ( 7 kişi) dinleyen gruplar karşılaştırıldığında işitme eşikleri için önemli farklılıklar kaydedildi. 3 saat veya daha fazla müzik dinleyen katılımcılarda sağ kulakta daha zayıf ortalama işitme eşikleri elde edilmiştir. Daha yüksek bir dinleme hacmi seçen 10 kişi ile daha düşük bir seviye seçen 40 kişi arasındaki işitme eşiklerini karşılaştırırken, yüksek hacim seçen katılımcılarda hem sağda hem de solda daha düşük bir ortalama işitme eşiği gözlenmiştir.

            

Yıllar içinde müziğe daha uzun ömür boyu maruz kalma, daha yüksek ses seviyeleri ve daha yüksek dinleme frekansları, daha düşük işitme eşikleri ve kişinin bildirdiği işitme sorunları ile ilişkilidir. Kadınlar, öznel işitme sorunlarını erkeklere kıyasla daha yüksek oranda bildirme eğilimindedir, ancak daha iyi ölçülen işitme eşikleri sergilerler. Erkekler, kişisel müzik çalar kullanımının arttığını bildiriyor ve daha yüksek ses seviyelerinde dinliyor. Büyük çoğunluğunun orta düzeyde ses seviyelerinde ve daha kısa süreler boyunca dinlemiş olmasına rağmen çalışma aynı zamanda uyku sırasında bile 90 ile 100 dB arasında daha uzun süreler boyunca dinleyen bir alt grup (%10) olduğunu göstermektedir. Bu grup, gelecekte gürültüye bağlı işitme bozuklukları geliştirme riski altında olabilir.

Sonuç olarak kişisel müzik çalar kullanımı özellikle biz gençlerin hayatında büyük bir yer tutmaktadır. Kullanım sıklığımız dinlediğimiz şiddet seviyeleri ve daha birçok faktör işitme kaybı riskini artırmaktadır. Ele aldığım bu çalışma ve yapılan birçok çalışma da göstermektedir ki yüksek ve uzun süreli kullanım risk teşkil etmektedir. İlerleyen zamanlarda genç popülasyonda bu durumun bir halk sağlığı sorununa dönüşmemesi için önlemler alınmalı ve okullarda eğitimler verilmelidir.