İnsanlığı Ay'a Götüren Kadın: Margaret Hamilton

Sistem mühendisi, bilgisayar bilimci, yazılım mühendisliği teriminin yaratıcısı Margaret Heafield Hamilton çalışmaları sayesinde Apollo 11’in Ay’a inişi sırasında ortaya çıkan sorunu çözerek görevin iptal edilmesini önleyerek tarihe damgasını vurmuş bir bilim kadınıdır.

 

 Matematik alanında lisans derecesine sahip olan Margaret Heafield Hamilton (17 Ağustos 1936 doğumlu), 24 yaşındayken MIT’de programcı olarak çalışmaya başladı. 1961-1963 yılları arasında Lincoln Lab’da SAGE Projesinde çalışmıştır. Bu projedeki çalışmaları, onun NASA’nın Apollu Uçuş Yazılımı'nda lider yazılımcı olarak görev almasına vesile olmuştur. O zamanlar henüz hiçbir okul, yazılım mühendisliği öğretmiyordu ve bu yüzden de ekip üyelerinin sorunları kendi başlarına halletmeleri gerekiyordu. Hamilton, Apollo görevinin ilk dönemini şu sözlerle ifade ediyor: 

İlk başladığımda, kimse ne yaptığımızı bilmiyordu. Vahşi Batı gibiydi.

Margaret Hamilton'ın 4 Yaşındaki Kızı Basılmaması Gereken Bir Düğmeye Basıyor!

   Yazılımcılar görev öncesinde görevin bir simülasyonunu gerçekleştiriyorlar. Bu simülasyonlardan biri gerçekleşirken Margaret Hamilton, 4 yaşındaki kızını da özel nedenlerle işe getirmek durumunda kaldı. Hamilton’ın 4 yaşındaki kızı her çocuk gibi yaramazlık yapıp oradan oraya koştururken basılmaması gereken bir tuşa basıyor ve simülasyon çöküyor. Bu çöküntü sırasında Hamilton, bu tür bir hatanın uçuş sırasında da meydana gelebileceğini düşündü. Sonuçta bir astronot da yanlışlıkla bir tuşa basabilirdi. Hamilton bu tür hataların önüne geçmek için çalışmalar yapmak istedi ancak NASA ‘‘Astronotlar 4 yaşında mı ki yanlışlıkla düğmeye bassınlar’’ diyerek bu isteğini reddetti.

   12 aralık 1968’de Apollon 8 fırlatıldı ve görevin 5. gününde Margaret Hamilton’ın korktuğu şey meydana geldi: Astronotlardan biri yanlış bir tuşa bastı ve aracın dünyaya dönmesi için gerekli verilerin bir kısmını sildi. NASA mühendisleri saatlerce çalışarak Apollo 8 bilgisayarına yeni bir veri seti gönderip sorunu giderdiler. Ancak olay felaketle de sonuçlanabilirdi. Ve hatta, eğer Hamilton’u dinleselerdi böyle bir problemle karşılaşmayabilirlerdi.

Uzay görevi yazılımının sadece çalışması değil, aynı zamanda ilk seferinde çalışması gerekiyordu. Yazılımın yalnızca kendisinin son derece güvenilir olması değil, aynı zamanda gerçek zamanlı olarak hata tespiti ve kurtarma yapabilmesi gerekiyordu. Yazılım geliştirme kuralları bulmak için kendi başımıza kaldık. Hatalardan öğrendiklerimiz sürprizlerle doluydu.— Margaret Hamilton

    NASA ekibi, 1969 yılındaki Apollo 11 görevi için çok yoğun bir şekilde çalışıyordu. Birçok hesaplama yapıp kalkış ve yörünge gibi konularda epey yol kat etmişlerdi. Fakat astronotların Ay’a güvenli iniş yapmalarını sağlamakla ilgili bazı problemler vardı. Eğer Apollo 11 iniş sırasında problem yaşarsa, geri dönüş için ciddi tehlike yaşanacaktı. Margaret Hamilton, önderlik ettiği yaklaşık 400 kişilik yazılım ekibiyle işe koyulduğunda o zamanlar henüz yazılım kavramının önemi bilinmiyordu. Hamilton ve ekibi 1965 yılında uzun ve sıkı çalışmalar sonucunda yüzlerce hataya karşı binlerce çözüm üreten kodlar yazdılar. Margaret Hamilton laboratuvarda çok fazla zaman geçirmeye başlamıştı. Kod yazarken önemli önemli bir şey fark etti: Kodları, öncelik sırasına göre değil önem sırasına göre yazmalıydı. Böylece birçok hayati müdahalede bulunabilecekti Bu planla devam ederek ekibiyle beraber görevini bitirdi.  

 Yazılımı bitirdiğinde, elle yazılan kod satırlarının tamamı boyunu geçiyordu. Margaret Hamilton tam anlamıyla boyunu aşan bir başarıya imza atmıştı

 

Apollo 11 Görevi Başlıyor

   20 Temmuz 1969’da Apollo 11, Ay’a doğru yolculuğuna başlamıştı. Uçuş sırasında irili ufaklı birçok sorunla karşılaştılar ama hiçbiri önlenemeyecek sorunlar değildi. Ancak astronotlar inişe çok kısa bir süre kala görevin durdurulmasıyla ilgili sistem uyarısı almaya başladılar. Bu uyarılar panik yaratmaya başlamıştı. Sonradan anlaşılacağı üzere yazılımsal bir problem yoktu, güç kaynağıyla ilgili yanlış bir alarmdı. Sonuç olarak Apollo 11 başarılı bir şekilde iniş yaptı. Margaret Hamilton bu konuda daha sonra “Sorunu belirleyerek, çözüm için harekete geçen bir yazılım sayesinde Apollo 11 görevini kurtardık.” dedi.

 

   Margaret Hamilton insanlığı bir adım öteye taşıdı. Apollo 11 görevini başarıyla tamamladıktan sonra bilim ve teknoloji denilince ilk akla gelen bilim kadınlarından biri oldu. NASA, Hamilton’ın bu yazılımından çok memnun kaldığı için diğer projelerde de onun bilgilerinden faydalanmak istediler ve başka birçok projede yer verdiler.

 

Hamilton, Apollo yazılımını geliştirmedeki çalışmaları ve getirdiği yeniliklerden dolayı 2003 yılında NASA tarafından onurlandırıldı. Daha sonra özel sektöre adım attı. Hamilton Technologies’i kurdu.2016 yılında bir de Barack Obama tarafından Başkanlık Özgürlük Madalyası’na layık görüldü.