Hava Temizleyiciler Sizi COVID-19'dan Koruyabilir Mi? - TeknoCase

Araştırmalar maske takmanın ve sosyal mesafeye uymanın COVID-19 virüsünün yayılmasının önüne geçtiğini gösteriyor. Peki kapalı alanlarda uzun süre kalındığında da maske ve mesafe yeterli olur mu? Bu yazıda COVID-19'a karşı etkili olduğu öne sürülen hava temizleyicileri inceleyeceğiz.

Hava Temizleyicisi Nedir ve Nasıl Çalışır?

---

      Kullanım alanlarına göre çeşitlilik gösterse de genel olarak kapalı alan içerisinde hava kuruluğunu ve diğer olumsuz faktörleri engellemek amacıyla kullanılır. Bazı çeşitleri mikrop ve virüsleri öldürmek için etkilidir. Bu bağlamda genel olarak filtre olarak kullanılanlar ve dezenfektan olarak kullanılanlar olarak ikiye ayrılırlar. Bazı modelleri her iki özelliği de barındırabilir.

HEPA Filtre

      HEPA "yüksek verimli partikül tutma" anlamına gelir. Bu filtrenin görevi havada bulunan partikülleri tutmaktır. Partikülleri %99.97 oranına kadar tutarak temiz havanın solunmasına yardımcı olurlar. Bu filtrelerin kullan at veya yıkanabilir olan çeşitleri vardır. Aşırı nemin insanlarda alerjiye, astıma, romatizmaya yol açtığı bilinmektedir. Üstelik aşırı nem duvar kağıtlarının ve boyaların kalkmasına, metallerin paslanmasına, bakterilerin hızla üremesine, giysi ve ayakkabıların deforme olmasına sebep olur. İdeal nem oranı %45 ile %55 arasındadır. Aşırı nemin oluşmasında insan sayısı önemli bir faktördür. 4 kişilik bir aile evin havasına günde ortalama 10 litre nem katar. Nem alma özelliği bulunan klimalar istenilen nem oranını tam olarak ayarlayamazlar. Bu sebeplerden HEPA filtreye sahip hava temizleyicileri sıkça kullanılmaktadır. 

Ultraviyole Filtre

      

      Enfekte biri hapşırdığında, öksürdüğünde veya soluk verdiğinde etrafa 1-5 nanometre çaplarında nem damlaları yayılır. Bu damlacıklar küçük boyutları nedeniyle havada saatlerce asılı kalabilir. Ultraviyole hava temizleme cihazları bakteri, virüs gibi zararlı organizmaları öldürmek için UV lambalara sahiptir. Bu lamba UVA, UVB ve UVC ışınları saçar. UV ışını mikroorganizmaya nüfuz ederek DNA'sını değiştirir. Bu da hücrenin ölümüne yol açar.

Hava Temizleyicileri COVID-19'a Karşı Etkili Mi?

---

 

     
      Harvard Üniversitesi Sağlıklı Binalar Programının Direktörü Joseph Allen, "Hava temizleyiciler kesinlikle COVID-19'un havadan bulaşma riskini azaltmaya yardımcı oluyor." diyerek hava temizleyicilerin koronavirüse karşı etkili olduğunu savunuyor. 
Fakat bazı uyarıları var. Bu uyarılar:

• Bu durum tüm hava temizleyiciler için geçerli değildir.
• Verimlilik için oda boyutu önemli bir faktördür.
• En iyi hava temizleyici bile koronavirüs için tek başına yeterli bir çözüm değildir.

Allen, "Hava temizleyici çok katmanlı bir savunma stratejisinin bir parçası olarak kullanılmalıdır." diyor.

      HEPA filtrelerinin koronavirüs üzerinde tek bir geçişte %100 etkili olamayabilir. Ancak bir HEPA filtre belirli bir süre çalıştırılırsa büyük bir virüs yığınını ortadan kaldırabilir. Ultraviyole filtrelerin etkili olması için ise yeterli süre boyunca koronavirüsü UV ışınlarına maruz bırakmak gerekiyor.

      Ofis ortamında maske ve sosyal mesafeye dikkat edilmesi koronavirüsün yayılmasına engel olmak için yeterli değildir. Uzun saatler boyunca kapalı alanda soluk alıp vermek havaya bol miktarda partikül yayacaktır. Ortamda enfekte biri varsa bir müddet sonra partiküller her yere yayılacaktır. Hava soğuksa veya ortamı havalandıramıyorsanız hava temizleyici cihazları kullanmak mantıklı olacaktır.

Hava Temizleyici Alırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

---

      Filtreleme özelliği

Bulundurduğu HEPA filtresinin kalitesine veya UV lambasının ne kadar etkili olduğuna dikkat etmelisiniz. Karbon filtreler gaz ve kokuları havadan ayrıştırabiliyorken HEPA filtreler partiküllerin havada dolaşmasını engelliyor. Filtrelerin kullan at veya yıkanabilir oluşu da önemli bir kriter.

      Odanın büyüklüğü

Cihaz alırken ihtiyacınız kadar metrekareyi filtreleyebildiğinden emin olun.

      Gürültü Kirliliği

Çıkardığı ses düzeyi de dikkate alınmalıdır. Odanın ortasında sürekli yüksek sesle çalışan bir alet rahatsız edici olabilir.

      Enerji Tasarrufu

Kimi cihazlar kullanıcı talimatıyla çalışırken kimi cihazlar havayı ölçümleyip gerektiğinde kendini çalıştırıyor. Bu da önemli özelliklerden biri.